68483 IMG53 (9)

lfjmonf

lfjmonf

(on i	Artemida me dali • km słodem Ww	I się przebłagać. Oddalili się txvnia delficka, do której się
karzą	. ndpowiedriali	i, że należy oddać ostatnia
fwitk posłuj	icSJtrfhttPMi W Tq (rzkoiC	pei ustanowiono na jego cześć ■ którego kapłanka Artemidy
. 1... % i	• ,,fj» oYnr oo&uiu /	!i Lcjmoncm. bg

vill4*. J; .'■*

I K.MIONK (Asąiwyą) - bohaterka niejasnego mitu iii-mikKgo. Bvła córką Hippomenesa. Ateńcz>ka szla-ehetńci kiwi. być moż c nmtl króla miasta. Skoro ojciec \nosuvcsl. iż nie zachowała dziewictwa, lecz miała nimi ślubem kochanka, zamknął ją w odosobnionym pomieszczeniu, bez żywności, a wraz nią konia. Tami nękany głodem koń popadł w szał i pożarł młodą] kobietę. bg

Acscłiw At /hi 112 i kM.: Cali Irjcm. 45'.

LEJPEFfLE (Aemeipttij) - córka łotaosa. bratanka Heraklesa, a przez małżeństwo z Fylasem. synem Antiochosa. będącego synem Heraklesa, łączy w osobie swego syna Hippotesa pochodzenie od Heraklesa i ze strony ojca. i ze strony matki (lab. 31 — Hippotcs i Aletes). bg

Ho. fragm. 54 ap. Paus. IX 40.6.

LELEKS (AeLeę) - heros-eponim Lelegów. Był pierwszym królem Lakonii i „zrodził się z ziemi”. Miał dwóch synów. Mylesa i Polykaona. Starszy syn. Myles, wstąpił po nim na tron Lakonii, którą przekazał następnie własnemu synowi. Eurotasowi (bóstwu-rzece tego samego imienia). Młodszy. Polykaon. poślubił -* Messenę. córkę króla Argos. Triopasa. i otrzymał królestwo Mesenii, które nazwał od imienia żony.

inna tradycja utrzymuje, że Leleks był ojcem, a nie dziadkiem Eurotasa.

Leleks był również uważany za herosa Leukadii, dziadka Teleboasa. eponima Tełebojów (-* Amfi-trion).

To samo imię pojawia się również w mitach mega-rejskich. w których Leleks uchodził za syna Posejdona i Libii, a przy był z Egiptu, aby panować w Megarze. Miał syna. Klesona. którego córki. Kieso i Tauropolis. znalazły i pochowały ciało Ino, kiedy morze wyrzuciło je po jej samobójstwie kolo Megary (— Palajmon).

Leleks miał także drugiego syna, Biasa, który zginął z ręki Pylasa. bg

Paus. I 39.6; 42. 7; 44. 3: lii 1.1; 12. 5; IV I. 2; Steph. Byz. s.v. Amctódpw: SdMt. in Ł Ot 615. Apd. BiN lit 10. 3: Sir. V!l. p.

*LEML-RY (Lemures) - w Rzymie dusze zmarłych, zaklinane w święto Lemuriów, obchodzone co roku 9 maja i w dwa następujące dni nieparzyste (Ili 13-go). Święto obchodzono nocą: ojciec rodziny wychodził boso z domu, mył ręce w źródlanej wodzie i odwracając głowę ciskał w ciemności fasolę (lub bób) mówiąc: ..Tymi ziarnami bobu wykupuję siebie i moich”. Wypowiadał tę formułę dziewięć razy, nie oglądając się wstecz, podczas gdy. jak wierzono. Lemury zbierały ziarna. Wówczas odprawiający obrzęd oczyszczał jeszcze raz ręce i uderzał w brąz wykrzykując: „Cienie moich przodków, odejdźcie”. Wtedy mógł już obejrzeć się. ponieważ zaspokojone Lemury oddaliły się na rok.

Na temat pochodzenia nazwy Lemuriów opowiada Owidiusz, że to święto nazywało się naprzód „Rcmu-ri.i " i było obchodzone na cześć cieni Remusa, zabitego przez Romulusa. Jest to oczywiście wymysł oparły na kalamburze etymologicznym. bg

Ov. Aiisf V4I9 n.; Sm . in Verg. Am I 271; 292: Pen. V 185 i scliol. Por. I JoMw-Duval. /.<■» nuil/itiuinis.. Pani 1924.

LEONASSA (Aediuaoon) - Lwica, wedle niejasnej tradycji. ..wnuczka Hyltosa”. Miała poślubić Neopto-lemosa i urodzić mu kilkoro dzieci: Argosa, Pergamosa, iPandarosa. Dorieusa. Gcnoosa. Eurylochosa i Danae. [Wszyscy jednak ci herosi i heroina występują w innych genealogiach (tab. 16). bg Schol. in E. Amłr. 24; por 32.

| LEONTEUS (Aeovreuę) - wódz Lapitów, syn Korot nosa i wnuk Kajneusa (tab. 9). Towarzyszył innemu Lapicie. Polypojtesowi, synowi Pejritoosa, na wojnę przeciw Troi. Z tego powodu jest często wymieniany w Iliadzie. Występuje pośród wojowników, którzy zajęli miejsce w drewnianym koniu. Mitografowte umieszczają go również na liście zalotników Heleny.

Po zdobyciu Troi towarzyszył -* Kalchasowi drogą lądową. Gdy Kalchas zmarł, powrócił do Troi i stamtąd dotarł do ojczyzny.

Mitografowie wymieniają brata Leonteusa, Andraj-mona. który ożenił się z jedną z córek Peliasa, imieniem Amfinome, i siostrę Lyside. bg

//. II738 n.; XIII30 n.; XXIII837 n.; Hyg. Fab. 81; 97; 114; Q. S. VII 487; XII323: Tzei. Posilwm. 646; in Lyc. 427; 980; 1047; Apd. Bibl III 10. 8: Ep. VI 2; O. S. IV 53; Steph. Byz. s.v. d>iAa(5ai

LEONTICHOS (Aeóvnxoę) i Radine są bohaterami historii miłosnej, opowiedzianej przez Stesichorosą. Radine była dziewczyną z Samos w Trifylii. zaręczoną.ż tyranem Koryntu. Ale kochała młodzieńca ze swojego kraju, imieniem Leontichos. Gdy wyruszyła morską drogą, żeby poślubić narzeczonego, Leontichos podążył za nią lądem. Tyran zabił oboje, a trupy umieścił na rydwanie i wyprawił w drogę powrotną. Pożałował jednak swego okrucieństwa i pogrzebał ich w okręgu, który im poświęcił. Jeszcze w czasach Strabona przychodzili tam zawiedzeni kochankowie i prosili o szczęście w miłości, bg

Sir. VIII 3. 20. p. 347 (Stesich. fragm. 44): Paus. VII 5. 13. •

LEONTOFONOS (Aeovio<póvoę) - Po wymordowaniu zalotników na Itace Odyseusz oskarżony przez ich krewnych, przedłożył podobno sprawę sądowi Neoptolemosa, a ten skazał go na wygnanie. Odyseusz wycofał się wtedy do Etolii, do Toasa, syna Andrajmo-na. którego córkę poślubił. Z tego małżeństwa narodził się Leontofonos, zabójca lwów, heros, o którym niczego więcej nie możemy powiedzieć. Inny mit wymienia syna Odyseusza, Leontofrona, którego heros miał mieć z Euippe (tab. 39). bg

Apd. Ep. VII 40: Eust. in Horn., p. 1796, SI.

LEOS (Aecoę) - jeden z herosów eponimów plemion attyckich (jego imię odpowiada nazwie demu [gminy] Leontis). Był synem Orfeusza i sam miał syna Klyan-tosa i trzy córki. Fasiteę, Teope i Eubule. W czasie głodu dobrowolnie oddał na ofiarę przebłagalną trzy swoje córki, jeszcze dziewice, ponieważ wyrocznia

207

delficka nakazała złożyć ofiary ludzkie w celu zażegnania klęski. Atcńczycy wznieśli w Keramejkos sanktua-(ium dla uczczenia trzech młodych dziewcząt, córek Leosa. bg

Paus. I S, I I 2; X 10,1; Suid. i Phot. ».v. fcnóMmoi i AeuKópujy i litych, pod tym ostatnim hasłem; Schol. in Th. I 20; Ael XII 28;

D, S. XII15; Arislid. Or. XIII, p. 191 i schol. p. 111 n.; Cic. Nai.deor. Ili 19. SO.

LEPREOS (Aenpeoę)- Mit o Lepreosic wiąże się z cyklem Heraklesa, a szczególnie z przygodą herosa u Augiasza. Lepreos jest synem Kaukona i Astydamci (ona zaś córką Forbasa, a więc siostrą Augiasza) (tab. 23). On to poradził Augiaszowi, aby nie płacił — Heraklesowi uzgodnionego wynagrodzenia za oczyszczenie stajni króla; dodał nawet, że powinien zakuć herosa w łańcuchy i uwięzić. Kiedy więc Herakles powrócił, by dokonać na Augiaszu zemsty, zjawił się u Kaukona z zamiarem ukarania także Lepreosa. Ale dał się przebłagać prośbami Astydamei i zadowolił się udziałem w zawodach z Lepreosem; było to współzawodnictwo w jedzeniu, w piciu, w rzucie dyskiem. Lepreos uległ we wszystkich konkurencjach. Wówczas ze złości chwycił za broń i zginął w walce z Heraklesem, bg

Schol. in Cali. h. in. lov. 39; Ath. X 411 c n.; Ael. VHI 24; por. Paus. V 5,4.

LESBOS (Aeapoę) - syn Lapitesa (tab. 23). Na polecenie wyroczni uszedł na wygnanie na wyspę Lesbos, gdzie poślubił Metymne, córkę miejscowego króla, -f Makareusa (lub Makara). Od niego nazwano wyspę. bg

D. S. V 81.

LETAJA (ATjflala) - Wedle wzmianki u Owidiusza Letaja miała być w micie, dla nas już w całości utraconym, żoną Olenosa. Rościła sobie prawo do rywalizacji o piękność z boginią, a mąż usiłował uratować ją przed karą, biorąc winę na siebie. Niemniej oboje zostali zamienieni w kamienne posągi, bg

Lact. Plac. X I; por. Ov. Met X 68 n.

LETE (AfjOą) - Zapomnienie, córka Eris (Niezgody) i, według tradycji, matka Charyt (Gracji). Dała imię źródłu, Źródło Zapomnienia, położonemu w Hadesie, z którego umarli pili, by zapomnieć o swym ziemskim żywocie. Również według filozofów, za którymi poszedł Platon, dusze przed powrotem do życia i odzyskaniem ciała piły ten napój, pozbawiający pamięci o tym, co widziały w świecie podziemnym.

W pobliżu wyroczni Trofoniosa w Lebadei w Beocji istniały dwa źródła, z których winni byli pić pytający o radę; Źródło Zapomnienia (Lete) i Źródło Pamięci (Mnemosyne).

Lete stała się alegorią, Zapomnieniem, siostrą Śmierci i Snu. Z tego powodu często wspominają ją poeci, bg

Het. Th 227 n.; Schol. in 1L XIV 276; in Od. XI51; Ap VO 25; PL R.X 621; Verg. Aen. VI705; 715; Ov. Pora. D 4,23; Paus. IX 39,8. Por. M. P. Nilsson.Oie Quellen derLethe..., Eranos 1943$. 1-7; por. G, Narducci, w: Cirenaica illustrata 1932, s. 6-7.

LETO, LATONA (At]tq> ) - matka Apollona i Artemidy, których poczęła z Zeusem, należy do pierwszej generacji bogów, córka tytana Kojosa i tytanki Fojbe. Miała siostry Asterię i Ortygię (tab. 38).

Opowiadano, że kiedy Latona nosiła w łonie boskie

LEU KARIA

bliźnięta, zazdrosna Hera zakazała wszystkim krainom użyczyć jej schronienia na połóg, Latona więc błąkała się, nie mogąc się nigdzie zatrzymać. W końcu Delos, wyspa dotąd wędrująca i bezpłodna, która nic musiała wobec tego obawiać się gniewu Hery. /godziła się przyjąć Latonę. W nagrodę została przytwierdzona do dna morza czterema kolumnami, które mocno ją utrzymywały. Zmieniła również nazwę. Początkowo nazywała się Ortygia (imię to nosiła wśród nieśmiertelnych), a gdy bóg światła otworzył oczy na jej ziemi, nazwano ją Delos, Błyszcząca.

Wedle innej opowieści Hera poprzysięgła, że nie dopuści, aby Latona urodziła w miejscu, na które padają promienie słońca. Na rozkaz Zeusa Borcasz zawiódł młodą kobietę do Posejdona, który unosząc fale morskie utworzył coś w rodzaju płynnego sklepienia ponad wyspą. Chroniona tak przed słońcem, Latona mogła wydać na świat dzieci, mimo złożonej przez nieprzyjaciółkę przysięgi.

Bóle porodowe trwały dziewięć dni i dziewięć nocy. Wszystkie boginie przybyły pomagać Latonie. Wszystkie, z wyjątkiem Hery i Ejlejtyi, bogini narodzin, która pozostała na Olimpie. Jej nieobecność była przyczyną, że poród nie mógł dojść do skutku. W końcu boginie wysłały w charakterze posłanki Iris, a ta obiecała Ejlejtyi naszyjnik ze złota i bursztynu długości dziesięciu łokci i skłoniła ją do przybycia z pomocą nieszczęśliwej. Dwoje boskich dzieci mogło więc przyjść na świat.

Opowiadano także, że aby umknąć przed Herą. Latona przybrała postać wilczycy i uciekła od Hyper-borejczyków, gdzie zazwyczaj przebywała. To wyjaśniało dziwny epitet „Lykogenes". „Wilczego rodu", dawany niekiedy Apollonowi.

Również w Lykii, „kraju wilków*', sytuowano inny epizod, odnoszący się do tych samych narodzin. Z dwojgiem nowo narodzonych Latona miała udać się do Lykii i tam zatrzymała się przy źródle łub stawie, aby wykąpać dzieci. Lecz pasterze z sąsiedztwa nie pozwolili jej zbliżyć się do wody. Bogini zamieniła ich wówczas w żaby.

Dzieci bardzo kochały swą matkę Latonę i starały się bronić jej wszelkimi sposobami. Dla niej wymordowały synów i córki - Niobe. Zabiły olbrzyma Tityosa. który usiłował ją zgwałcić. Wreszcie, ponieważ zagroził jej wąż Pyton -* Apollon zaraz po urodzeniu zabił Pytona w Delfach, bg

He. Th 404 n.; k Horn. 162; Apd. BibL 12.2; Schol. in. A. R. 1308; Cali. k in. Del. passim; Pi. fragm. 87; Hyg. Fab. 40; L3>. Nart. XIX; AnL Lib. 25; Ov. Met VI 313 ił Por. U. Peulozza. Pagine di religione medilerranea. Mijano 1942.

LEUKADIOS (AEUKÓSioę) - Według przekazu Stra-bona Leukadios, Alyzeus i Penelopa byli, wszyscy troje, dziećmi Ikariosa i Polykasty (inna tradycja tab. 19 i Penelopa). Hippokoon wygnał -»Ikariosa ze Sparty, gdzie ów panował z bratem Tyndareosem. Kiedy jednak Herakles wprowadził Tyndareosa z powrotem na tron Sparty, ikarios pozostał w Akamanii, gdzie stworzył sobie małe państewko. Jego syn, Leukadios, przekazał swoje imię miastu Leukas. a Alyzeus swoje Alyzji. bg

Sir. X 452; 46i

LEUKARIA (Aeurapla) - żona króla Itałosa, matka Ausona. cponima Ausonii (dawna nazwa Italii). Podaje