70320 skanuj0108

206    ¹ S&tthiaui/u. syntumje, yt>

puUuazwąKULMUN i v» Wuujimk (ud JUUUi |K<1 HAM Ml.N i* Uuch 2007 i 2008 sesje gry odbyły się na terenie SGH) /.'i. Kilka uway o modulowdiilu yloDaiiiyin

Można przyjąć. żc modelowanie globalne \giobat moiMutg) pojawiło się w literaturze społeczno-ekonomicznej oraz politologicznej na początku lat 70, XX wieku, aczkolw iek niektórzy są skłonni dopatrywać się jego początków już na początku tego wieku. Jak wskazuje Chadwick, rozwój modeli globalnych rozpoczął się od opracowania przez Jaya Forrestera (twórcy magnetycznej pamięci rdzeniowej) modelu WORLD2⁴*. Poniew aż nie jest do końca jasne, jakie modele zalicza się do modeli globalnych, można przyjąć, że inają one zasięg global-. ny (lub co nąimniej regionalny), dotyczą szerokiego zakresu spraw (zwłaszcza: procesów ckonuniicznych, demograficznych, militarnych lub środowiska naturalnego) mających bezpośredni związek z ludzkością i z możliwościami jej prze-irwnnia i rozwoju.

Modele globulin. są inudciaiui symulacyjnymi złozuiiynn t kilku (lub wielu) modułów powiązanych ze sobą w- jeden funkcjonujący system. Zastosowanie^ komputerów pozwala w niezwykle krótkim czasie prześledzić wiele wariantów wraz z ich następstwami

Jay Forrester zalicza do mudcM gtubaUiycti iowincz pewne modele, która można by nazwać sektorowymi. Mowa np o modelu wyścigu zbrojeń L. F. Ri-chaidsona, modelu nakładów i wyników W. Lcontiefa (World Input-Output Model) czy modelu Link Prujeci lauieala Nagrody Nobla z ekonomii w 1980 roku L. R Kleina, który zajmował się ekonometrią Model ten, odzwierciedlający zjawiska ekonomiczne, umożliwił połączenie 75 różnych narodowych modeli gospodarczych w jeden system

Najbardziej znane nazwiska w /oKiok aUnusau modeli globalnych lo Harold Guet/kow. Jay Fonesief. Paul Smoker, Stuart Bremer i wielu innych*¹. Harold Guctzkow to pionier badań nad symulacją w stosunkach międzynarodowych (rozpoczął je pod koniec lat 50.), autor modelu lntcr-Nation Simulaiion. Jay Forrester w swoich badaniach skupiał się na tzw. dynamice systemów. Ilyl autorem globalnego modelu World 1, World 2, następnie World 3, który ziuila/ł zastosowanie w raporcie dla Klubu Rzymskiego Granice wzrostu (The linii u to Growlh)⁴*, Paul Smoker by! autorem modelu symulucyjncgo Intornuliniiiil ¹

rtwMtt nieag...    207

buiiuiuuuii v I90SJ. W połuwic tui Si) XX wlekli Harold GuClzkow doczekał się księgi honorową)⁴²- To obszerne dzido (625 stron) zawiera 25 tekstów oraz obfitą bibliografię. Model GLOBUS Stuarta Bremera (1977) opierał się zasadniczo na lnter-Nation Simulation i równaniach podobnych do równań Richardsona. Składał się z sześciu powijanych ze sobą modułów określają cych: warunki demograficzne, warunki gospodarki krajowej, międzynarodowi stosunki gospodarcze, międzynarodowe stosunki polityczne, warunki polityki krajowej, budżet rządowy.

W ostatnich latach, m.in. wskutek loziiycit iiiepuwiKlzcn. modelowanie glo-Halne zmieniło nieco charakter i częściowo przedmiot zainteresowania. Prawdopodobnie najbardziej intensywnie wykorzystuje się dziś modele globalne w symulowaniu zmian klimatu i ich następstw dla życia człowieka.

Literdluid zalecana

Łu/upo « pc/i^AijuK »<Mi« JUSU. PAN. Kuiiiita Piugno/ „Polska 2000 Plus", Warszawa 2007.

Kukliński A., K Pawłowski Przyszłość bmopy. Wyznania globalne. W\bon strategiczne, Wyższa Szkoła Biznesu Nationaf-Louis Univmity. Nowy Sącz 2006.

Pastusiak L., Komputery apolityka Szkut o luoiuiycznych i metodologiami h zagadnieniach stosunków międzynarodowych, WP, Warszawa 1975.

K/ońca W., Modele globalne - pojęcie i przesłanki rozwoju, „Prace Naukowe Instytutu Organizacji i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej" 2004. nr 7J („Studia i Materiały" lir 17), s. 27-45.

Zdchcr L. W., Przyszłość w świetle prognoz sntatowych u pmgu XXI wieku „Polska 2000 Plus" 2001. nr 1. s. 9- 30.

1

Por. K ChodwicK. ijtuCoi Hśua/un# 4mnimvm mtJ uiiKtnuiiw Juinrt (w»* hawan riki) iuf. vii W R/rfo. Stuóeiegtobubte /»</»« * i /irnljwb rami^a. .Prace Nnikimr In-iyWOa ilrg—rw-ji i /gątnai Pcłaccfaoi&i thoctnikig' 2004. ar 75 (_S«udM i Munały" ar I % s. 27-45.

*' Poagbty, powofcaay ofcre* ranroja mm i pntiyti ayoMlacjt ombm I PmmIŚI 4ntz di cyt Zoh. w L i hml Snuć M    • /Hiłtłfkfii Kuny*

Hfcmrawkfc—— jhwU»    UMCS. Lublin IWO.

■ Nip min.i amlminm 4nin afartym im maMmam irwatmyiym tryl łapany u fy* r/ralB    J I I'!lnu tlnM .'IIIHI IU'|mH 1" |H« 1'i.uiliiil' (|VMI)

2

Zob.M Doti W²iu i.itl. /><«••».² ZtvOc²i. „■«/ \m.iiui.wu hi International JTWutewM Jh >a_f² as honor oj Harold GiMiku². WeHiiw Pic». Boulder. London 1985.