74204 P1040039 (2)

przesuwane jest ramię 4 wraz z tubusem mikroskopu 7. Ramię jest przesuw* zgrubnie za pomocą pokrętła 5, po uprzednim zluzowaniu śruby zacisku raij^

Rys. 4.1. Widok ogólny dużego mikroskopu warsztatowego; 1 - podstawa mikroskopu, 1 - I oświetlacz, 3 - kolumna przechylna, 4 - ramię, 5 - pokrętło przesuwu ramienia, 6 - śruba zacisku ramienia, 7 - tubus mikroskopu, 8 - głowica goniometryczna, 9 - okular obserwacyjny I z regulacją ostrości widzenia krzyża goniometrycznego, 10 - okular odczytowy z regulacją ostrości widzenia skali kątowej, 11 - pokrętło obrotu krzyża goniometrycznego, 12 - obejma do mocowania urządzenia projekcyjnego, 13 - lusterko podświetlające skalę kątową, 14 - pierścień mikroprzesuwu tubusu, 15 - obiektyw wymienny, 16 - pokrętło do pochylania kolumny, 111 stół mierniczy, 18 - śruba mikroraetryczna przesuwu wzdłużnego, 19 - śruba mikrometryczd przesuwu poprzecznego, 20 - pokrętło obrotu stołu mierniczego, 21 - zacisk obrotu stołu

Układ optyczny mikroskopu składa się z okularu 9, zamontowanego głowicy goniometrycznej 8 mocowanej w górnej części tubusu oraz obiektu 15 wkręcanego w dolną część tubusu.

Każdy mikroskop jest wyposażony w cztery obiektywy o powiększeń x 1, x 1,5, x3, x5, które stosuje się zależnie od potrzeb, uzyskując calkt powiększenie mikroskopu jako iloczyn powiększenia obiektywu i powię nia okularu wynoszącego xl0.

Przesuwu pionowego tubusu (układu optycznego mikroskopu), umoi jącego dokładne ustawienie ostrości obrazu mierzonego przedmiotu, do

się za pomocą pierścienia mikroprzesuwu tubusu 14, znajdujący się w dolnej części tubusu. Z tyłu podstawy, znajduje się^oświetlacz 2, który poprzez filtr podświetla zielonym światłem przedmioty mierzone położone na szklanym stole mierniczym 17 (pomiar przy świetle przechodzącym). Jeżeli trzeba mierzyć elementy na dużych nieprzezroczystych powierzchniach (np. matryce, stemple), stosuje się oświetlacz mocowany na kołnierzu obiektywu, oświetlający mierzoną powierzchnię z góry (pomiar przy świetle odbitym).

Patrząc przez okular obserwacyjny 9 ogląda się obraz przedmiotu mierzonego na tle krzyża celowniczego (rys. 4.2a). Krzyż celowniczy umieszczony jest na ¹środku płytki szklanej, na obwodzie której wykonana jest podziałka kątowa od 0° do 360°. Na płytce zaznaczone są dwie kreski ciągłe i sześć przerywanych. Obrót płytki (związany z obrotem krzyża) realizuje się pokrę-

Rys 4 2 Pole widzenia w okularach głowicy gonipmeUycżhej: a) obserwacyjnym, b) odczytowym; 1 _ kreska pozioma, 2 - kreska pionowa (przy zerowym odczycie skali kątowej

tłem 11, a jej kątowe położenie odczytuje się w okularze odczytowym 10. Dokładność odczytu zwiększa noniusz pokazany na rys. 4.2b. Skalę kątową oświetla się ustawiając odpowiednio lusterko 13, umieszczone pod okularem odczytowym 10.

4.2.2. Wyposażenie mikroskopu

Standardowe wyposażenie do mocowania mierzonych przedmiotów przedstawiono na rys. 4.3. Obejmuje ono szereg elementów, z których najważniejszy jest stolik kłowy (rys. 4.3a), który można zamocować w rowkach teowych stołu mierniczego.'"

Zamiast głowicy goniometiycznej (8 na rys. 4.1) można stosować głowice rewolwerowe (rys. 4.4).

głowicach tych na płytce, na której powstaje obraz mierzonego przedmiotu, znajduje się szereg zaiysów wzorcowych. W zależności od rodzaju

41