79352 medsadowa
1

^    \ w"i ” ”C    r

^tdLC

Rozstrojem zdrowia, który narusza czynność ośrodkowego układu nerwowego ¹ Uia czas dłuższy niż 7 dni, jest wstrząśnienie g|ó?mi które jest stanem poważnych czynnościowych zaburzeń pourazowych, nie doprowadzających na ogół do żadnych makroskopowo uchwytnych zmian w tkance mózgowej. Wstrząśnienie mózgu niezwykle rzadko prowadzi do zgonu lub do stanu, który można by zaliczyć do „choroby zazwyczaj zagrażającej życiu". Występuje to wówczas, gdy dołączy się znaczny obrzęk mózgu ze wszystkimi jego konsekwencjami klinicznymi, m.in. z kilkugodzinną, a nawet kilkudniową utratą przytomności. W przypadku zgonu można wówczas poza obrzękiem stwierdzić drobne okołonaczyniowe wybroczyny krwotoczne. Z reguły jednak samo wstrząśnienie mózgu nie prowadzi do poważniejszych następstw i po stosunkowo krótkim czasie dochodzi do zupełnego powrotu do zdrowia, chociaż .juę ulega wątpliwości, że stan ten winien być kwalifikowany w myśl art. 15fe?$ 1. Rozpoznanie musi być jednak oparte na przesłankach obiektywnych. /

Wstrząśnienie mózgu cechuje się takimi zasadniczymi objawami jak: 1) utrata przytomności (zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut), 2) niepamięć wsteczna (amnesia retrograda), obejmująca okres przed wypadkiem, i luka pamięciowa dotycząca samego zdarzenia oraz czasu następującego po nim, 3) nudności, wymioty i bradycardia, — jako objawy podrażnienia odpowiednich ośrodków w mózgu, a także leniwa reakcja źrenic i ewentualnie sztywność karku w następstwie podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych. Do rzadkości należy, by lekarz biegły miał możność zbadania osoby pokrzywdzonej bezpośrednio po urazie, a lekarze udzielający pierwszej pomocy rozpoznają wstrząs mózgu na ogół wyłącznie na podstawie informacji uzyskanej od pacjenta, że po doznanym urazie stracił przytomność. Tego rodzaju rozpoznanie lekarza pogotowia lub lekarza izby przyjęć w szpitalu wymaga więc bardzo wnikliwej oceny.

Jeżeli pokrzywdzony bezpośrednio po doznanym urazie udał się o własnych siłach do ambulatorium albo pamięta szczegóły zajścia i co nastąpiło po zajściu, nie mógł doznać wstrząśnienia mózgu. Ostrożność w opiniowaniu wstrząśnienia mózgu wynika również z faktu, że niejednokrotnie urazy głowy dotyczą^ osób w stanie upojenia alkoholowego, które również może być^przyczyną takich óbjawów, jak: stan nieprzytomności, niepamięć (amnesia alcoholica) oraz nudności i wymioty. Tylko dobrze uzasadnione i udokumentowane przypadki wstrząśnienia mózgu mogą stanowić podstawę kwalifikacji tego stanu pourazowego zgodnie z art. 15ę*§ 1 k. k.

Przedmiotem oceny lekarza biegłego może być równieżjjflttfljfiflif^^j^jine urazem które podlega kwalifikacji z art. 15^ § 1 k. k. Związek między urazem a poronieniem można przyjąć wówczas, gdy nie ma wątpliwości, że pokrzywdzona istotnie była w ciąży i że krwawienie będące następstwem poronienia wystąpiło w krótkim czasie po doznanych silnych urazach, godzących w dolną część brzucha.

Sprawca zakażeniaJuią. lub inną poważną chorobą nabytą drogą kontaktu płciowego będzie odpowiadał za spowodowanie rozstroju zdrowia, podlegającego kwalifikacji z art. 15^§-4natomiast zakażenie rzeżączką można z reguły zaliczyć do rozstroju zdrowia odpowiadającego dyspozycji artfl5^§ 2 k. k., chyba że - doszło do nieoczekiwanych powikłań.

Przykładami obrażeń ciała, często nazywanych „lekkimi" uszkodzeniami ciała, które nie powodują naruszenia czynności, narządu ciała na czas powyżej 7 dni i podlegają kwalifikacji z art. lS$.§ 2 k. k., są: naskórka, podbiegnięcia krwawe (sińce), stłuczenia, rany orkz niektóre drobne neknieria kości (posa, paliczków, żeber) i wybicie zęba (lub zębów), nie naruszające w sposób istotny czynności narządu żucia na czas dłuższy niż 7 dni. Z powyższych przykładów niektóre wymagają omówienia. Tak np. rana nie drążąca w głąb |«iny ciała z reguły nie narusza czynności narządu ciała na czas dłuższy niż 7 dni. Nie ma

tu /urn /niiin Iłtkt, >.c Jest jeszcze nie w pełni wygojona. Tylko rany umiejscowione, w okolicy dużych stawów lub na rekach i upośledzające narzad mchu na okres I" •Inni /.iijijcy Z dni śaTćwaiifikowane zgodnie z art.    l^Podobnielialezy

r

......rlnć rany, których proces gojenia uległ poważnym powikłaniom. Również

" "lin następstw stłuczeń stawów zależy od ich lokalizacji. Tylko stłuczenie cięż-i- dntyczgcf okolicy dużych stawów, narusza czynność narządu ruchu na okres i • • Iw m zający 7 dni. Pozostałe zalicza się do uszkodzeń kwalifikowanych w myśl • •i I'ilj § 2. Zaliczenie drobnych, podokostnowych pęknięć takich kości, jak •l\ italne odcinki kości nosa, paliczki lub pojedyncze żebro do uszkodzeń ciała nie ■ ..u in./ających czynności narządów ciała na czas powyżej 7 dni, musi wynikać - |i ilnostkowej oceny przypadku (patrz wyżej). Takiej samej oceny wymaga i rtiv<-merjeżeli nie jest tak rozległe, by zaliczyć je do uszkodzeń ciała kwalifiko-vnuyeh w myśl art. 15^ § 1.

W przypadku gdy lekarz biegły nie ma dostatecznej ilości danych, aby mógł •dl. ryć ocenione skutki urazu do uszkodzeń kwalifikowanych zgodnie z § 1 oma-

.......go artykułu, wydaje opinię, w której stwierdza, że badanie lekarskie.

t pi "(Istrt wiony materiał dowodowy nie dająporistaw do przyjęcia, hy-nactapgrwa "i«/U spowodowały nanlśżeme^ćzynfióŚćTliarządu ciała na

■tlti zenie rozległych lublfćżnyc lala kwalifikowanych zgodnie z art.

75 takżejjtarć naskórka uszkodzeń !, nie jest przez nikogo kwestionowane.

wątpliwości budzą natomiast tak drobne uszkodzenia ciała, jak: niewielkie otarcie nM-.kórka, czasem tylko rysowate (od paznokci), drobne sińce, obrzęki i zaczer-i "nicnia skóry oraz ślady wyrwania włosów. Z punktu widzenia lekarskiego

■    luidzenie ciała jest równoznaczne z naruszeniem całości fizycznej ciała lub

■    lągłości anatomicznej tkanek. Tym kryteriom odpowiadają w większości wyżej y mienione skutki urazów fpoza obrzękiem i zaczerwienieniem skóry). Wątpliwości budzi jednak kwestia, czy uszkodzenTe ciała^-nie naruszające ■ igólc czynności jakiegokolwiek narządu (a taka sytuacja może wystąpić w wyżej vmienionych przypadkach), należy kwalifikować zgodnie z art. 159 § 2, czy też

liuklować je jako „nieznaczne ślady na ciele" w myśl art.^Sj^k. k. dotyczącego ttflfuiłzenia nietykalności cielesnej. Przyjmując, że naruszenie czynności narządu, • "/mulonego jako zespół tkanek o pewnej samodzielności, polega na wywołaniu tymże narządzie takich zmian, które w sposób istotny zakłócają te normalne hmkcje, do jakich jest z natury rzeczy przeznaczony, możemy w większości wyżej pi / y toczonych przykładów (otarcia naskórka, drobne sińce) stwierdzić, że wymie-m"ii" uszkodzenia ciała takich zaburzeń nie wywołały. Niejednoznaczność sformułowań kodeksu w tym zakresie spowodowała rozbieżności w praktyce sądowo lekarskiej.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego w uzasadnieniu wyroku z 6.11.1973 r. (Rw H11 M) znajduje się między innymi następująca teza: „Istotną przesłanką kwalifika-H* prawnej czynów polegających na uszkodzeniu ciała jest stwierdzenie, że li*. * k ni lżenie ciała lub rozstrój zdirowia pokrzywdzonego spowodowały następstwa W postaci naruszenia czynności określonego narządu ciała lub rozstrój zdrowia co pajmnle) na czas poniżej 7 dni". Teza ta została powtórzona kilkakrotnie w innych |t/"i rentach Sądu Najwyższego, a sądy niższej instancji stosują się do tej wykładni

fjv< kodeksowych w celu rozgraniczenia uszkodzeń ciała kwalifikowanych oi lnie z treścią artykułu 13* § 2 k. k. od tzw. „śladów na ciele", o których mowa •ul IH2 k. k. (patrz rozdz. 2.2.6).

sJK

Jj

11 nr

-ss\L 0 ^Ł-^

'T8-

JlUs