79648 Zasady Wykładni Prawa L Morawski01

' * ■ Rozdział XV. Zasady wykładni prawa międzynarodowego... ■ ® »

nie orzeczenia prejudycjalnego, a w razie wystąpienia do ETS sąd ten nie jest zobowiązany do wydania takiego orzeczenia⁵⁴. Trafnie jednak wskazuje się, że ze względu na pluralizm językowy Unii, fakt, że jej polityka i cele mogą się zmieniać w czasie, ETS podchodzi do zasady clara non sunt interpretanda z dużą ostrożnością i niewątpliwie zakres korzystania z tej zasady jest w UE węższy niż w prawie wewnętrznym państw członkowskich⁵⁵.

Podobnie jak w prawie międzynarodowym wiele wątpliwości wywołuje w prawie unijnym problem dyrektyw preferencji. W tej sprawie sądy unijne zwykłe poprzestają na przytoczeniu sakramentalnej formuły, że „zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przy dokonywaniu wykładni przepisu prawa wspólnotowego należy brać pod uwagę nie tylko jego brzmienie, lecz także jego kontekst oraz cele regulacji, której część on stanowi” (np. wyrok ETS z dnia 16 października 2008 r., w sprawie C-298/07, Bundesverband)⁵⁶. Formuła ta stanowi oczywiste omówienie art. 31 ust. 1 konwencji wiedeńskiej z 1969 o prawie traktatów i - jak wyjaśnialiśmy -nie wynika z niej jednoznacznie nic, co do tego, jak należy rozstrzygać konflikty różnych rezultatów wykładni. Mimo wielu kontrowersji w tej kwestii wydaje się, że w orzecznictwie ETS przyjmuje się również, chociaż z licznymi zastrzeżeniami, zasadę prymatu wykładni językowej⁵⁷. Trzeba bowiem mocno podkreślić, że właśnie w prawie europejskim nie traktuje się tej zasady jako absolutnej i ETS w licznych przypadkach dopuszcza odstępstwa od zasady prymatu wykładni językowej, zwłaszcza na rzecz wykładni celowościowej. W każdym jednak razie w orzecznictwie ETS przyjmuje się, że metody językowe stanowią punkt wyjścia wykładni oraz zasadę, że tekst jasny zasadniczo nie podlega interpretacji (clara non sunt interpretanda). O ile jednak prymat wykładni językowej przyjmowany jest w orzecznictwie sądów krajowych i międzynarodowych dość konsekwent-

⁵⁴    J. Helios, op. cii., s. 53, 95; J. Skrzydło, op. cit.; P. .Justyńską, op. cif.

⁵⁵    M. Szuniewiez, Metody wykładni prawa wspólnotowego, „Studia Prawnicze” 2006/1.

Zob. w szczególności wyroki: z dnia 18 maja 2000 r. w sprawie C-301/98 KVS International, Rec. s. 1-3583, pkt 21, z dnia 19 września 2000 r. w sprawie C-156/98 Niemcy przeciwko Komisji, Rec. s. i-6857, pkf 50, z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie C-53/05 Komisja przeciwko Portugalii, Zb.Orz. s. 1-6215, pkt 20 i z dnia 23 listopada 2006 r. w sprawie C-300/05 ZVK, Zb.Orz. s. 1-11169, pkt 15.

^w W. van Gerven, The European Union. A Polity of States and Peoples, Oxford 2005, s. 28. Wniosek taki potwierdzają także badania orzecznictwa ETS por.: C. Buck, op. cit., s. 169.

k ■ 301 * m *