86030 IMG88 (11)

30

Httyrfen Wkitt lóv ich driafałnnśri Proponując alternatywne fabularyW

<je danej sekwencji wydarzeń. historycy nadają im całą eamę nHnrń moifiwycł z punktu widzenia właściwej ich kulturze sztuki literackiej. Prawdziwa debata między historykiem

a filozofem historii wiąże się z przekonaniem tego ostatnie* eg_ iź iil» /rnu mogą być fabularyzowane w jednej i tylko jednej brnie narracyjnej. Rsantno historiogTaliczne za-wd i 1Y1 11 swoje bogactwo odkrywania wszystkich struktur fcł—fj.wiM-fc, które "w™* wykorzystać w celu nadania zespołowi wydarzeń różnych znaczeń. Nasze rozumienie przeniosą wzrasta dokładnie w tym stopniu, w jakim jesteśmy w stanie określić, jak dalece poddaje się ona strategiom sen-sotwósczym zawartym w najczystszych formach sztuki literackiej_

Tego rodzaju podejście do narracji historycznej pozwoli nam być może na wgląd w istotę kryzysu nękającego historiografię od początku tego stulecia. Wyobraźmy sobie, źe problem historyka polega na nadania sensu hipotetycziN^H mu zespołowi wydarzeń przez ułożenie go w- chronologica^B tde oraz syntaktycznie ostruktoryzowaną serię w sposob j właściwy db raźnych poziomów dyskursu: od pojedynczegl^H zdama do powicia. Widać od razu, iź wymogi chronologica^B ■ego upwządktMinia składających się na dany zespól zda-rzen pozentają w konflikcie z wymogami ewokowanych stra- j tegn ijsuktyniych, bez względu na to, czy te ostatnie wywodzą się z logiki (sytoapzmy), czy teź ze sfery form nar- 1 racyjnych (struktury fabularne).

Wieźmy następujący zespół zdarzeń

(I)    Ofb^c.dje,--

porządkowany chronologicznie, lecz wymagający opisu i charakterystyki w kategoriach fabuły lub argumentacji,

która nadafaby roo znaczenie. Seria ta może być fabularyzowana na szereg różnych sposobow, a przez to uzyskać różne

znaczenia bez jakiegokolwiek naruszenia wymogów porządku chronologicznego. Pokrótce można by scharakteryzować te fabularyzacje w sposób następujący:

(2)	A, b. c. d, e._____	... n.
(3)	a. B.c.d. e.......	IŁ
(*)	a, b,C,d, e_
(5)	a, b, c,D,e ..	IL

I tak dalej.

Wielkie litery oznaczają to uprzywilejowany status nadany pewnym wydarzeniom lub zespołom wydarzeń w obrębie serii, dzięki któremu zyskują one moc wyjaśniającą bądź jako przyczyny uzasadniające jej strukturę, bądź też jako symbole struktury fabularnej,jeśli potraktować całą serię jako specyficzną formę narracyjną. Można założyć, iż opowieść historyczna, która przypisuje domniemanie autentycznemu wydarzeniu (a) status czynnika decydującego (4) w ustrnk-turowaniu całej serii wydarzeń po nim następujących, jest „deterministyczna*. Do tej kategorii należą fabularyzacje historii „społeczeństwa” dokonane przez Rousseau wiZaz-fnawie o pochodzeniu nierówności, przez Marksa w Manifeście komunistycznym oraz przez Freuda w pracy Totem i toku. Podobnie, każda opowieść historyczna, która nadaje ostatniemu elementowi serii (e), bez względu na to, czy jest on rzeczywisty, czy spekulatywny, pełną moc wyjaśniającą (£), należy do typu eschatologicznego lub apokaliptycznego, gdzie mieści się Państwo Boże św. Augustyna i rozmaite wersje oczekiwania na nadejście millenium w duchu Joachima z Fiore, Hy-kłady zfilozofii dziejów Hegla oraz wszystkie tego rodzaju idealistyczne wersje historii. Pomiędzy tymi dwoma typami sytuują się zróżnicowane postacie historiografii nadające seriom wydarzeń wyrazistą formę i zrozumiałe „znaczenie* poprzez odwoływanie się do struktur fabularnych o zdecy-