• odpowiedni czas trwania eksperymentu
• układ musi być izolowany, aby wyeliminować inne czynniki
a) Trafność wewnętrzna : upewnienie się, że nic więcej poza zmienną niezależna nie może wpływać na zmienną zależną; realizuje się to poprzez: kontrolowanie wszystkich zmiennych ubocznych losowe przydzielanie do sytuacji
Czynniki zakłócające trafność wewnętrzną :
*dojrzewanie- zmiany dotyczą wieku, psychiki człowieka.
*selekcja- stronniczy dobór osób do próby porównawczej *testowanie- efekt pro-testu na zmienne- nie wpływ bodźca
*instrumentacja- związana z narzędziami pomiarowymi, inne sposoby obliczania wyników * regresja statystyczna- tendencja do uśredniania *utrata osób badanych- gdy badania są długoletnie *przenikanie informacji- z gr. Eksperymentalnej do kontrolnej
B) trafność zewnętrzna: stopień, w jakim wyniki badań mogą być generalizowane na inne sytuacje i na innych ludzi. Związana jest z pytaniem o zakres związków, które badacz sformułował na podstawie wyników uzyskanych z badania eksperymentalnego.
WARUNKI od których zależy trafność zewnętrzna:
• Badacz powinien wiedzieć, czy uzyskane wyniki mogą być PODSTAWĄ DO FORMUŁOWANIA UOGÓLNIEŃ NA CAŁĄ POPULACJĘ
• Czas, w którym badacz przeprowadził badanie
• czy uzyskiwane przez badacza wartości ZMIENNYCH ZOPERACJONALIZOWANYCH nie zniekształcają rzeczywistych wartości zmiennych
1) Pomiar wartości zmiennych zależnych (pretesty, śródtesty, posttesty)
2) Tworzenie izolowanych układów eksperymentalnych
3) Dobieranie obiektów kontrolnych identycznych pod ważnymi względami z obiektami, wobec których stosujemy bodźce
4) Losowe ustalenie składu badanych grup i kolejności, w jakiej stymulowane będą poszczególne elementy
5) Replika czyli powtarzanie bodźca lub kombinacji bodźców.
Głównym celem kontroli eksperymentu jest ustalenie czy zmiany układu eksperymentalnego są wynikiem działania izolowanego, wprowadzonego przez nas czynnika, czy też innych zmiennych. W eksperymencie nie stosujemy pojedynczego bodźca bo istnieje prawdopodobieństwo, że mógł on być przypadkowy.
Formy kontroli podwyższają trafność ekspery mentu.
29