XV
wywał trzech synów domu w różnym wieku: Rudolfa (8 lat), Karola (10 lat) i Ludwika (14 lat). To była jego pierwsza praktyka pedagogiczna. Rozbudziła ona w Herbarcie żywe zainteresowania pedagogiczne, których nie stracił do końca życia,
W związku z praktyką w głowie młodego, bo zaledwie dwudziestoletniego, nauczyciela poczęły się zarysowywać kontury jego systemu pedagogicznego. Utrwalił je pisząc sprawozdania z postępów swoich uczniów. Co dwa miesiące przesyłał je panu Steigerowi. Zachowało się pięć takich sprawozdań z lat 1797— |%1798. Są to najwcześniejsze pisma pedagogiczne Herbarta.
Za czasu pobytu w Szwajcarii Herbart odwiedził w 1798 r. H. Pestalozziego i był w jego szkole w Burgdorfie. Zarówno osoba Pestalozziego, jak jggo metoda nauczania uczyniły pa nim głębokie wrażenie. Poświęcił też metodzie Pestalozziego dwie pierwsze drukowane swoje . prace pedagogiczne: rozprawę
pt.: O najnowszej 'pracy Pestalozziego: Jak Gertruda uczyła swoje dzieci 1801, oraz książkę, pt.: Zbadane i naukowo wywiedzione Abecadło poglfydowóśch.. 1801: Co więcej, w dalszej swojej twórczości starał się uc^iie Zf pedagogiki naukę, a to był jeden z celów, które sobie postawił Peśtalozzi. Pod tym względem był kontynuatorem szwafeaj$Sre|;&' pedagó^^^
Jak on -^ starał się też operować w pedagogice pojęciami Jeisłymi. Chciał tb osiągnąć przez wprowadzenie formuł matematycznych dd .psychologii, a psychologię uczynił jedną z podstaw pedagogiki. Stąd żywe zainteresowanie matematyką i mechaniką. Herbart' korzystał z każdej sposobności, aby powiększać i pogłębiać swoją wiedzę matematyczną. Poza filozofią, ale w związku z nią, była matematyka przedmiotem, do którego wciąż z wielkim zamiłowaniem powracał.
Tak więc naukę Pestalozziego ometodach nauczania Herbart przejął 1 dalej ją rozwijał i uściślał; natomiast głównego dążenia Pestalozziego nie uchwycił. Peśtalozzi, owiany duchem J. J. Rousseau, rozgrzany ogniem wielkiej rewolucji francuskiej, dążył do wyzwolenia z nędzy i ciemnoty szerokich mas ludowych. Oświata była dla niego środkiem prowadzącym do tego celu.