Image127 (2)

■ Projekty AVT

Rys. 1 Schemat ideowy

Wyjście 1

Wyjfccl* 2

Wyjtcła 1

Wyjścia 4

R 220R/10W

l

jest zalane w białej izolacji), dzięki czemu otrzymujemy napięcie o kształcie zbliżonym do proslokąta. Ten transformator dołączyłem do tzw. triplcra, czyli mnożnika używanego w kolorowych odbiornikach TV w celu podwyższenia napięcia. Moj triplcr miał oznaczenie TPN-30, a na jego obudowie umieszczono następujące oznaczenia: U~ (dołączyłem do „grubszego” przewodu wychodzącego z uzwojenia transformatora), A (dołączyłem do „cieńszego” przewodu wychodzącego z uzwojenia transformatora, a dalej do złącza GND - na obudowie) oraz I) (niepodłączone). Bc/ oznaczenia był tylko jeden najgrubszy przewód, który stanowił wyprowadzenie mnożnika - jego przykręciłem dc złącza „HV +'\ również na obudowie zasilacza. Transformator WYJŚCIA 2 wykonałem przez szeregowe połączenie dwóch wcześniej omawianych białych cewek nałożonych na jeden rdzeń. Wygląd takiego zmodyfikowanego transformatora jest przedstawiony na fotografii .V WYJŚCIE 4 składa się ze zwykłego transformatora z białym uzwojeniem bez żad nych modyfikacji. Napięcie na WYJŚCIU 3 i 4 jesl zbliżono kształtem do prostokąta (przemienne). Uzwojenia pierwotne wszystkich transformatorów są jednakow e i zawierają 2,5 i 5 /wojów. Kierunek ich nawinięcia powinien być zgodny z kierunkiem uzwojenia wtórnego a tego nieraz nie sposob jest ukreślić, więc w praktyce należy poszczegól-

ne uzwojenia części pierwotnej połączyć i eksperymentalnie dobrać kierunek nawinięcia dla każdego z nich. Wartości napięć na poszczególnych wyjściach zasilacza w głównej mierze będą zależały od użytych elementów, niemniej wszystkie oscylują w' okolicy IO-20kV Do każdego z wyjść HV dodałem rezystor 2200/IOW w celu zabezpieczenia przed nadmiernym przegrzewaniem się uzwojeń transformatorów podczas zwarć tych wyjść.

Obudowę zasilacza wykonałem ze sklejki o grubości 6mm i wymiarach 35x25x17cm (dł/szer/wys) poskręcanej wkrętami do drewna. Na przodzie obudowy umieściłem 4 wyjściowe wysokonapięciowe obwody zasilacza, a obok nich przełączniki (S1-S4) oraz czteiy potencjometry do regulacji napięcia wyjściowego. Tył obudowy zaopatrzyłem w główny włącznik S5, włącznik wentylatorów Só, włącznik wyjścia DC S7 oraz bezpiecznik FI.

Do jednego z boków obudowy zasilacza zostały przykręcone dwie obejmy do mocowania przewodów elektrycznych, w które następnie została włożona plastikowa rurka o średnicy lómm i długości 50cm. Ta rurka będzie wykorzystana do doprowadzenia zasilania dla urządzenia zwanego jonolo-tem.

Kaskadowy mnożnik napięcia

Kaskadowy mnożnik napięcia jest układem służącym do podwyższania napięcia. Do jego zasilania stosuje się napięcie przemienne, natomiast na wyjściu otrzymujemy napięcie stałe o wartości zależnej od liczby stopni mnożnika. Przedstawiony mnożnik posiada 4 stopnie, co pozwala na otrzymanie maksymalnie 35kV. Rysunek 2 zawiera schemat ideowy mnożnika, natomiast na fotografiach 4 i 5 zostały zamieszczone zdjęcia gotowego

mnożnika. Podstawowym elementem mnożnika są kondensatory wysokonapięciowe. Ponieważ z ich zakupem będzie pewien problem, najlepszym rozwiązaniem jest wykonanie ich samemu. Poniżej podaję sposób wykonania jednego kondensatora, pozostałe 3 należy znaleźć analogiczne.

Kondensatory wykonano w opakowaniach po środkach (pestycydach) o nazwie „Atrybut” i „Mocarz”. Sam kondensator jest zwinięty 7 pasków folii PE (ogrodnicza! o wymiarach 90 x U,5cm. Na jedną okładzinę składają się 4 takie paski, więc w sumie jest ich potrzebne 8. Folię aluminiową przycięto na wymiar 80 x 8.5cm. a do jej końców przymocowano za pomocą taśmy aluminiowej dmty miedziane, aby umożliwić doprowadzenie napięcia do całości. Ciasno zwinięty kon

14 Listopad 2006 Elektronika dla Wszystkich