Image44 (5)

Ciifg'OułiZY nu itn/iue 68.

Wykaz elementów
Rezystoy		09 ............	.........220gF;i6V
R1 .....................		013 ...........	.... ICOnFoergmiczny
R2.....................	.. ,330ka	Półprzewodniki
R3-RB .................	... .470ft	01-D13..........	..........1M148
Kondensatory		311-D22 ............	..........LED nebeskie
f1....................	... .33gr	T1-T6...........	........3CE4SE
C2.....................	.....‘uF	J1.........	..............4017
C3-C8................	1jif716V	J2..........	............. 4046

Odkąd komputery stały się centrum domowej rozrywki, producenci obudów komputerowych prześcigają sic we wzornictwie. Bardzo modne są półprzezroczyste ścianki, wiatraczki systemowe na widoku i diody dookoła komputera. Wystarczy wstąpić do pierwszego lepszego sklepu, aby się o tym przekonać. Warto więc zabłysnąć wśród znajomych ciekawym wyglądem własnego sprzętu, za pomocą samodzielnie wykonanego urządzenia.

Układ naśladuje swoim działaniem efekt świetlny wykorzystany w pewnym filmie, jako bajer umieszczony w masce supersamoehodu o imieniu Kid. Po włączeniu komputera światełko zaczyna poruszać się z coraz większa prędkością, imitując rozpędzanie się maszyny. Punkt świetlny przesuwa się raz w prawo, raz w lewo, ciągnąc za sobą ogonek” w postaci gasnących diod. Montuje się go w wolnym miejscu na dodatkowy napęd W układzie modelowym zastosowano niebieskie LEDy, gdyż są obecnie modne, poza tym pasują do mojej obudowy. Oczywiste jest, że można zastosować diody dowolnego koloni.

Rys. 1 Schemat ideowy

Opis układu

Schemat ideowy przedstawia rysunek 1 Jak widać, nie jest on zbytnio skomplikowany. Układ U1 jest licznikiem do 10. Przesuwająca się „1” po wyjściach Q0-Q9 poprzez diody D1-D10 ląduje kondensatory, dostępne na nich napięcie jest przenoszone przez wtórniki Tl-Tó na anody diod Dzięki obecności kondensatorów C3-C8 diody nie gasną od razu po zmianie stanu na wyjściu UI Od ich wartości zależy czas gaśnięcia Wartość I uF została wyznaczona doświadczalnie jako najbardziej optymalna. Dzięki odpowiedniemu połączeniu diod (D2-D5 i D7-D10) uzyskami / licznika jednokierunkowego elekt poruszania się światełka w dwóch kierunkach (t/n. tam i z [xiwm-tem). Celowo zrezygnowałem z układu reseta Ul, gdyż zawiera nn licznik Johnsona, który sam się koryguje po przejściu raz dookoła.

Układ U2 pracuje lulaj jako VCO. elementy C2 i R2 wyznaczają maksymalną częstotliwość generatora, częstotliwość minimalna wynosi OH z (ze względu na brak rezystora dołączonego do wejścia R2 układu U2). Po włączeniu zasilania, napięcie na kondensatorze Cl wzrasta, rośnie przez to częstotliwość generowana przez. U2. Tak więc z.araz po włączeniu zasilania punkt świetlny przesuwa się z coraz większą szybkością, by po kilkudziesięciu sekundach ustabilizować się (maksymalne napięcie na wejściu VCOIN układu U2).

Elementy C9 i CIO służą do filtrowania napięcia zasilania. Układ będzie zasilany napięciem 12V bezpośrednio /. zasilacza komputerowego (żółty przewód lo a czarny to masa). Jeżeli miałby być użyty gdzieś poza PC-ctcm, należy go zasilić napięciem stałym z zakresu 9-16V.

Rezystory Rx - Ry ustalają maksymalny prąd płynący przez LED-y. ich wartość należy dobrać, kierując się własnym gustem i sprawnością posiadanych diod.

Montaż i uruchomienie

Jeżeli mamy zamiar wmontować układ w naszego PC-eta, zanim przystąpimy do montażu musimy wywiercić otw^rory w zaślcpce. stosując |)łyLkęjako szablon. Następnie wycinamy w zaślepcc otwór tak. by nasze diody były widoczne. Ja zrobiłem to za pomocą mini wiertarki wiertłem I mm, trzeba jednak uważać, bo łatwo złamać wiertło.

Montaż, elementów na płytce pokazanej na rysunku 2 jest klasyczny. Zaczynamy od elementów najmniejszych. Jeżeli ktoś chce zastosować podstaw ki pod układy Uli U2. powinien wlutować je w pierwszej kolejności. Przy montażu LED-ów' należy zwrócić uwagę, by były wlutowane na jednej wysokości. Montujemy w tym celu cztery skrajne diody (tylko po jednej nóżce) i w kładamy resztę, odwracamy płytkę i lutujemy pozostałe diody, również, po jednej nóżce. Po wyrównaniu wszystkich diod lutujemy pozostałe nóżki.

Układ nie wymaga żadnej regulacji po zmontowaniu ze sprawnych elementów od razu pracuje poprawnie.

Jeżeli mamy już gotowy i uruchomiony układ, skręcamy płytkę z zaślepką za pomocą tulejek dystansowych (1.5-2cm».

Elektronika dla Wszystkich Kwiecień 2005 53