Img00057 (2)

61

w stanie ciekłym, jak i stałym, w zależności od temperatury i składu. Można z nich odczytać zakresy stabilności faz ciekłych i stałych występujących w danym układzie.

Przykładem wykresu równowagi fazowej jest wykres zmiany stanu wody w funkcji ciśnienia i temperatury (rys. 1.80-2). Dla stałego ciśnienia wykres staje się jednowymiarowy (rys. 1.80-2b) — dla temperatury: krzepnięcia i parowania, fazy (stała i ciekła oraz ciekła i gazowa) znajdują się w równowadze. W przypadku stopów metali zmiany zachodzą przy stałym ciśnieniu, natomiast czynnikiem zmiennym jest skład stopu. Powstaje wtedy dwuwymiarowy wykres: temperatura/stężenie składników.

O)    b)

Rys. 1.80— 1. Krzywe schładzania: czystego metalu (a) oraz stopu (b)

para

wodna

woda

lód

Rys. 1.80—2. Wykres równowagi faz dla lodu, wody i pary wodnej (a); temperatury przemian dla H₂0 przy ciśnieniu atmosferycznym b)

1.81. Rozpatrzmy, wykorzystując do tego celu wykresy równowagi faz, przebieg procesów wywołanych zmianami temperatury w dwuskładnikowym stopie czystych metali tworzących roztwór stały.

Sposób konstruowania wykresu równowagi faz stopu dwuskładnikowego ilustruje rys. 1.81-1. Określa się krzywe chłodzenia dla czystych metali - składników stopu