Img00066

70

70

v

(1.92-1)

Wymiarem lepkości kinematycznej jest m²/s. Historyczną jednostką był stokes St o wymiarze cm²/s.

1.93. Lepkość cieczy mierzy się różnego typu wiskozymetrami, wykorzystującymi różne zasady fizyczne (wiskozymetry: Englera, Hópplera, rotacyjne, ultradźwiękowe itp.). W praktyce najłatwiej oznacza się lepkość względną w stosunku do lepkości cieczy wzorcowej (np. wody) przez porównanie czasu ich wypływu przez kapilarę. Mierzy się ją w stopniach Englera, °E, używając do tego celu wiskozymetru Englera.

Lepkość materiałów półstałych (asfalty, smoły, woski) określa się za pomocą penetrometrów przez pomiar tzw. penetracji. Polega on na zmierzeniu głębokości zanurzenia w materiale igły o znormalizowanych wymiarach, poddanej określonemu naciskowi, w określonym czasie i określonej temperaturze.

Zwilżalność

1.94. Zwilżalność powierzchni materiału przez daną ciecz jest określona napięciem powierzchniowym cieczy na granicy faz ciecz-ciało stałe. W przypadku doskonałej zwilżalności kropla cieczy rozpływa się równomiernie po całej powierzchni materiału. Jeden ze sposobów określenia stopnia zwilżalności polega na pomiarze wysokości, do której podnosi się ciecz w rurce kapilarnej. Napięcie powierzchniowe równoważy wówczas ciężar słupa cieczy w rurce.

Biorąc pod uwagę zachowanie się kropli wody na powierzchni materiału rozróżnia się materiały hydrofilne — o dużym stopniu zwilżalności powierzchni (przykład — szkło sodowe) oraz materiały hydrofobowe — niezwilżalne (przykład — woski).

Nasiąkliwość

1.95. Nasiąkliwość albo chłonność objętościową materiału określić można w dwojaki sposób:

-    jako stosunek masy cieczy wchłoniętej przez próbkę o określonych wymiarach do masy próbki (w procentach),

—    przez masę cieczy wchłoniętej przez próbkę o określonych wymiarach (wg). Praktycznie nasiąkliwość określa się przez zważenie próbki materiału w stanie

suchym oraz po przetrzymaniu jej w cieczy (zwykle wodzie) w określonym czasie. Pojęcie nasiąkliwości odnosi się do materiałów porowatych. Rozróżnia się przy tym porowatość bezwzględną i względną. Porowatość bezwzględną określa się w procentach jako stosunek objętości wszystkich porów w próbce do całkowitej objętości