img031 (21)

60 Hipotermia (wychłodzenie)

9 Pomoc    | 8 Jedzenie I 7 Ogrzanie się | 6 Schronienie | 5 Urazy    I 4 Zabłądzenie | 3 Utknięcie

Hipotermia bywa zabójcza. Gorzej

o jeszcze, jest zabójcą nierozumianym,

o

bo wiele osób sądzi, że zagraża tylko 2:    przy skrajnym mrozie. Tak nie jest.

W gruncie rzeczy w szczególnych warunkach można doznać

<L)

£    wychłodzenia nawet przy temperaturze

3    powietrza ok. 20°C.

Czym jest hipotermia?

Mówiąc najprościej, jest to stan, kiedy ciało traci więcej ciepła, niż może wytworzyć. Organizm lubi działać w temperaturze około 37°C, a niewielki spadek - o ledwie 2°C - może wywołać łagodną hipotermię.

Co ją powoduje?

Najlepsze - a raczej najgorsze

-    warunki dla powstania hipotermii to, poza wielkim mrozem, pogoda wietrzna i wilgotna, bo wtedy organizm bardzo szybko traci ciepło. Woda, parując na skórze, zmniejsza jej temperaturę, a wszelkie ruchy powietrza przyspieszają proces chłodzenia. Jeśli wpadniesz do rzeki, doznasz hipotermii w parę minut

-    choć może to potrwać dłużej, w zależności od temperatury wody i ogólnych warunków.

Jakie są objawy?

Łagodna hipotermia wywołuje drżenie (kiedy organizm zmusza mięśnie do wytwarzania ciepła) oraz różne słabo nasilone zmiany zachowania. Człowiek staje się drażliwy i mniej skoordynowany, mowa staje się powolna lub niewyraźna, ogarnia nas zmęczenie i apatia. Przypadki ostrej hipotermii są bardziej oczywiste.

Ludzie zachowują się irracjonalnie, stają się kłótliwi, czasem nie potrafią ustać. W dalszej fazie mogą nawet sprawić wrażenie martwych.

HIPERTERMIA (PRZEGRZANIE)

Organizm ciężko pracuje, by poradzić sobie z upałem. Naczynia krwionośne rozszerzają się, krew płynie bliżej skóry (to dlatego stajemy się czerwoni na twarzy podczas upału), tętno przyspiesza, człowiek się poci; parowanie potu ze skóry to najskuteczniejszy mechanizm chłodzenia organizmu. Jeśli poczujesz, że jest ci gorąco i jakoś nieswojo, siądź w cieniu, odpocznij, powachluj twarz, zdejmij kapelusz i ochłodź czoło mokrą tkaniną.

ZAPOBIEGANIE HIPOTERMII

Znacznie łatwiej zapobiegać hipotermii,

niż ją leczyć. Najlepiej stosować się do tych

prostych zasad.

•    Trzymaj się ciepło i sucho - to oczywiste.

•    Jeśli byłeś przemoczony - przebierz się w suche ubranie, możliwie najbardziej zakrywając skórę.

•    Unikaj wystawiania się na wiatr.

•    Zakrywaj głowę (pamiętasz, ile ciepła tamtędy ucieka?) i noś nieprzemakalne rękawiczki.

•    Nie siadaj na zimnej ziemi - podłóż jakiś materiał izolujący.

•    Jedz i pij regularnie, by organizm miał energię do wytwarzania ciepła.

•    Uważaj na siebie i swoich przyjaciół, jeśli wędrujesz w grupie.

LECZENIE HIPOTERMII

Jeśli jesteś dobrze przygotowany, łagodną hipotermię można skutecznie zlikwidować, nawet w terenie, choć po powrocie do cywilizacji trzeba zgłosić się do lekarza. Podstawą leczenia hipotermii nie jest ogrzewanie organizmu z zewnątrz, lecz ograniczenie dalszej utraty ciepła,

—

bo w stanie łagodnej hipotermii nadal wytwarza on wewnętrznie więcej ciepła, niż można bezpiecznie zastosować przy użyciu źródeł zewnętrznych. Będąc na szlaku:

•    Wydostań poszkodowanego z chłodu.

•    Zmień mokre ubranie na suche, starając się nie wychłodzić przy tym dodatkowo poszkodowanego.

•    Osłoń go przed wiatrem - albo przy użyciu naturalnej osłony, albo stawiając namiot, płachtę biwakową, pałatkę itp.

•    Jeśli poszkodowany może stać, niech spróbuje wykonać kilka łagodnych ćwiczeń, żeby wytworzyć więcej ciepła.

•    Jeśli nie może stać, połóż go w śpiworze.

•    Śpiwór owiń płachtą biwakową lub folią termoizolacyjną.

•    Odizoluj go od zimnej ziemi, kładąc na karimacie.

•    Pamiętaj, by okryć głowę.

•    Daj mu coś do jedzenia (np. batonik wysokokaloryczny) i wodę. Dobre są też słodkie ciepłe napoje.

•    Nie masuj ani nie trzyj skóry.

•    Nie układaj poszkodowanego przy bezpośrednich źródłach ciepła (jak ognisko), bo zimna krew może wtedy popłynąć do serca i płuc, jeszcze bardziej obniżając temperaturę ciała.

•    Nie podawaj alkoholu.

Poważna hipotermia zagraża życiu i nie może być leczona w terenie. Zastosuj opisane wyżej środki i wezwij pomoc. Osobie w stanie głębokiej hipotermii grożą poważne zaburzenia akcji serca, dlatego nie należy jej przemieszczać, jeśli to nie jest konieczne.

ii>.