img064 (36)

Ziarnina (granulatio)

W przypadku uszkodzeń tkanek o małej zdolności do odnowy - organizm dąży do uzupełnienia ich braków na drodze szeregu procesów określanych mianem naprawy (reparatio). Powstałe ubytki tkankowe, niezależnie od rodzaju czynnika uszkadzającego, zostają wypełnione przez młodą tkankę łączną, tzw. ziarninę (granulatio). Ziarnina nie tylko wypełnia miejsca po uszkodzonych tkankach, ale pełni również rolę demarkacyjną oddzielając czynnik drażniący od otaczających, zdrowych tkanek.

W tworzeniu ziarniny można wyróżnić trzy następujące po sobie okresy:

a.    Faza po wynaczynieniu krwi - wylana krew wypełnia ubytek tkankowy, a granulocyty i makrofagi uprzątają uszkodzoną tkankę.

b.    Faza proliferacyjna - następuje wyraźny rozplem fibroblastów, miofibro-blastów oraz komórek śródbłonka, które pączkują w obrębie zrębu łącz-notkankowego tworzącej się ziarniny. Komórki śródbłonka naczyniowego oraz komórki przydanki tworzą nową sieć naczyń włosowatych.

c.    Faza włóknienia - elementy komórkowe oraz naczynia włosowate ulegają zanikowi, a ich miejsce zajmuje istota międzykomórkowa oraz liczne włókna kolagenowe. Ziarnina obkurcza się (głównie miofibrobla-sty, w mniejszym stopniu same włókna) prowadząc do powstania blizny (cicatrix). Niekiedy dochodzi do nadmiernego rozrostu ziarniny (przedłużona faza proliferacyjna) w wyniku długotrwałego działania bodźca bądź wielokrotnych uszkodzeń młodej tkanki ziarninowej. Dochodzi wtedy do powstania polipowatego lub kalafiorowatego tworu zwanego "dzikim mięsem" (caro luxurians).

W obrazie sekcyjnym - ziarnina jest tkanką o strukturze drobnoziarnistej (stąd jej nazwa), barwy żywoczerwonej, przy ucisku łatwo krwawiącą. Widoczna jest już 2-3 dnia po uszkodzeniu tkanek w postaci drobnych, czerwonych, delikatnych ziarenek.

W obrazie mikroskopowym ziarniny widoczne są liczne elementy morfo-tyczne, m.in. fibroblasty, fibrocyty, miofibroblasty, histiocyty, granulocyty, limfocyty, plazmocyty i nieliczne erytrocyty, pączkujące naczynia krwionośne oraz liczne włókna kolagenowe o różnokierunkowym przebiegu.

74