img110 (13)

110

2.6,2. Metoda repetycyjna

Metoda repotycyjna pomiaru kątów poziomych jest stosowana w geodezji górniczej oraz w pewnych przypadkach w pomiarach powierzchniowych, a mianowicie, jeżeli należy ograniczyć ruchy obserwatora i odczyty za względu ca chwiejne (np. bagno) lub trudno dostępne (np. wieża kościelna) stanowisko, albo też jeżeli chcemy zmniejszyć wpływ niedokładności odczytu kręgu poziomego. Do poniaru tą metodą musi być użyty instrument repetycyjny, w którym limbus można sprzęgać i ze spodarką i z alidadą. Istnieje kilka sposobów pomiaru repetycyjnego. Omówimy metodę stosowaną obecnie w geodezji górniczej w dwóch repetycjaoh (r = 2).

Po ustawieniu instrumentu w wierzchołku mierzonego kąta fi nastawiamy na litrbusie odczyz w pobliżu 0° i sprzęgając limbus z alidadą, celujemy na punkt A na lewym ramieniu kąta. Po zobaczeniu celu na punkcie A w polu widzenia lunety, sprzęgamy z kolei llobus ze spodarką i śrubą naprowadzającą limbusa celujemy dokładnie na punkt A, notując w dzienniku odczyty z obu nociuszy (mikroskopów), średnią z tych odczytów oznaczmy 0_? (odczyt początkowy). Następnie zwalniamy sprzęg alidady, pozostawiając limbus sprzęgnięty ze spodarką, colujemy na punkt B na prawym ramieniu kąta i w rubryce dziennika i. Uwagi notujemy odczyt orientacyjny Cjj, potrzebny dla późniejszej kontroli. Z kolei zwalniamy sprzęg linbusa ze spećurką i celujemy na punkt A, nie wykonując odczytów. W tym położeniu osi celowej odczyt pozostał ten san, co przy wycelowaniu ns punkt B, ponieważ luneta przy obrocie nie zmieniła swego położenia względem limbu-sa. 2 kolei zwalniamy, jak poprzednio, sprzęg slidady 1 celujemy pono?/-nie na punkt B. V ten sposób odłożyliśmy dwukrotnie mlerzoiy kąt fi na limbusie. Gdybyśmy obecnie wykonali odczyt C^, to różnica odczytów (C>2 - 0^) dałaby caia podwójną wartość kąta. Dla zwiększenia dokładności pomiaru powtarzany r-krotnie powyższe czynności i wykonajeny odczyty końcowe obydwu coniuszy po r repetycjaoh, zapisując je w dzienniku i obliczając średnią G. . 2 różnicy odczytów końcowego i początkowego otrzy-mamy

Obliczony kąt ^ porównajemy ż orientacyjną wartością fi* a 0^ - Op dla kontroli, esy nie ma błędu w zanotowaniu ilości r repetycji. W ten sposób otrzymaliśmy wartość kąta fi na podstawie r-krotnego pomiaru w I półcieniu lunety. Mierzymy następnie dopełnienie do $60° tego samego kąta w II położeniu lunety również r razy od B do A, lecz w tym samym kierunku co w I położeniu, tzn. prawośteętnie, Do dalszych obliczeń przyj-