img007 (94)

w niektórych wypadkach afazji) nieco się różni od naszego, który przeznaczony jest do badania przede wszystkim dzieci.

Badanie polega na pokazywaniu przez ucznia obrazka, którego nazwę wypowiada logopeda. W czasie badania powinien on znajdować się za uczniem lub zasłaniać sobie twarz, aby badany nie mógł odczytywać wyrazów z jego ust. Przed badaniem należy się upewnić, czy desygnaty przedstawione na tablicy są uczniowi znane.

Jeżeli nie stwierdza się zaburzeń słuchu fonematycznego, a mimo to w mowie mylone są głoski opozycyjne, to można przypuszczać, że przyczyną są zaburzenia kinestezji artykulacyjnej.

Staraliśmy się uwzględnić w miarę możliwości wszystkie opozycje i wszystkie pary fonemów występujące w nich. Zamierzenie to okazało się niemożliwe do zrealizowania w pełni, ponieważ dobór paronimów był ograniczony takimi czynnikami, jak:

—    konieczność przedstawienia desygnatów paronimów w postaci rysunków łatwych

do zidentyfikowania,

—    mała liczba paronimów w języku,

—    konieczność podawania tylko przykładów znanych dzieciom.

Niektóre desygnaty mogą być nieznane dzieciom poniżej szóstego roku życia, np. sofa, wir, wiór. Pozostawiamy je jednak, ponieważ dzieci starsze potrafią je zidentyfikować, poza tym można je wyzyskać do ćwiczeń słuchowych. Do badania dzieci młodszych należy wybrać tylko te paronimy, które są im znane.

Badanie słuchu fonematycznego umożliwia dokładne poznanie trudności ucznia w rozróżnianiu głosek opozycyjnych, a więc i par wyrazów różniących się tylko tymi głoskami. Pozwala to odpowiednio zaplanować reedukację i usprawniać tylko to, co jest rzeczywiście zaburzone.

ZAPISYWANIE WYNIKÓW

Odpowiedź prawidłową zapisujemy znakiem +, natomiast odpowiedź nieprawidłową zapisujemy znakiem — lub, jeśli to jest możliwe, w całości. Brak znaku będzie oznaczał, że danej pary wyrazów nie uwzględniono w badaniu. Przy ocenie wyników należy pamiętać, że wystarczy odebrać (zrozumieć) tylko jedną nazwę, by się domyśleć znaczenia drugiej, mając przed sobą jej ilustrację. Polecenia można powtarzać dwukrotnie. Badanie słuchu fonematycznego powinno być poprzedzone sprawdzeniem znajomości desygnatów przedstawionych na tablicach. Nie można bowiem wymagać od dziecka, które nie zna danego przedmiotu, by trafnie pokazało go na obrazku. Każda para wyrazów przedstawiona jest w formie pięciu kropek.

I. Opozycja dźwięczna : bezdźwięczna

1.    p : b ..... .....

2.    p : h' ..... .....

3.    t : d .....

4.    s : z .....

ś : i .....

5.    ś : z

4 — Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego 25