0239

ciśnienie niewiele się różni od zera (przyjmując ciśnienie atmosferyczne za ciśnienie odniesienia). W tętnicy płucnej ciśnienie waha się odpowiednio od około 1,1 kPa (8 mm Hg) do 2,9 kPa (22 mm Hg), średnio wynosi więc w przybliżeniu 2 kPa (15 mm Hg), podczas gdy w żyle płucnej w okolicy jej ujścia do lewego przedsionka, wynosi ono około 0,9 kPa (7 mm Hg). Nie biorąc więc pod uwagę zmian ciśnień wywoływanych akcją serca, można w przybliżeniu przyjąć, że krew płynie ciągłym strumieniem pod różnicą ciśnień około 13kPa (lOOmmHg) w krążeniu dużym oraz 1,1 kPa (8 mm Hg) w małym.

Ryc. 13.1. Schemat zamkniętego obwodu krążenia. Krew z lewej komory (/) krążeniem dużym (2) dochodzi do prawego przedsionka (J), stąd do prawej komory (4) i dalej krążeniem płucnym do przedsionka lewego

(5).

Na ciśnienie krwi w naczyniach krwionośnych wpływa także ciśnienie hydrostatyczne wywoływane polem grawitacyjnym. Ciśnienie to zależy od wysokości słupa cieczy, p -

= P g h.

Przyjmując gęstość krwi p= 10³ kg/m³, a przyśpieszenie grawitacyjne w zaokrągleniu g = I0ni/s^a, ciśnienie hydrostatyczne krwi można obliczyć wzorem p = {10 //{• kPa, względnie p = {75/t}mmHg; wysokość słupa h należy wyrazić w metrach.

W pozycji pionowej, jeżeli na poziomie serca ciśnienie w tętnicy głównej wynosi 13 kPa (100 mm Hg), to w dużej tętnicy głowy (// = 0,5 m nad poziomem serca) ciśnienie jest o 5 kPa mniejsze, czyli wynosi 8 kPa (62 mm Hg). W dużej tętnicy stopy (/i = 1 m) ciśnienie jest wyższe o 10 kPa, czyli wynosi około 23 kPa (180 mm Hg). Nadwyżka ta jest zrównoważona ciśnieniem hydrostatycznym układu żylnego na zasadzie naczyń połączonych. W pozycji poziomej ciśnienie hydrostatyczne nie ma większego znaczenia. Znaczne różnice ciśnień w naczyniach mogą wystąpić przy przeciążeniach przyśpieszeńiowych (rozdział 15).

246