img214

72 Rozdział III. Działania na tekście

72 Rozdział III. Działania na tekście

Między streszczeniem a interpretacją

zgodny z intencją autora. Streszczany artykuł nie informował przecież o sposobach utrwalania więzi rodzinnych ws'ród Polaków. Podobne zakłócenia w rekonstrukcji intencji autorskiej pojawiają się czasami, gdy na podstawie użytych w oryginale tzw. wyrazów modalnych (wyrazów typu móc, musieć, powinien, trzeba) próbujemy odczytać stosunek nadawcy do przekazywanej treści.

Ekstrakt a parafraza

Porównując statystycznie dwa sposoby streszczania, możemy zauważyć, że ekstrakty nieco ograniczają możliwość skracania tekstu, gdyż przy ich tworzeniu musimy cały materiał czerpać ze zdań oryginału. Przy parafrazie natomiast swobodnie przekształcamy tekst i dzięki temu nie tylko eliminujemy niepotrzebne fragmenty, ale jeszcze syntetyzujemy pozostałą treść.

Ostatecznie z 272 słów streszczanego artykułu otrzymaliśmy ekstrakt złożony z 86 słów (32% całości) oraz parafrazę z 40 słów (15%).

Wyciąg

Warto jednak zauważyć, że niektóre gatunki tekstów wymagają zastosowania ekstraktu, czyli wyciągu informacji, gdyż niedopuszczalna jest ingerencja w treść oryginału (por. wyciąg z tekstu ustawy czy wyciąg z protokołu).

^k Rozdział IV Wizualność tekstu

W rozdziale tym omawiamy następujące zagadnienia: wizualny i przestrzenny wymiar tekstu -funkcje elementów wizualnych w tekstach użytkowych - estetyka tekstu - zasada czystości, umiaru i stosowności - wywoływanie skojarzeń - wybór czcionki - przestrzeń tekstu - sposoby przyciągania uwagi - wizualizacja informacji (infografia): ramki, tabele, wykresy, diagramy (schematy).

W poprzednich rozdziałach tej książki wyjaśnialiśmy, czym jest tekst i jak należy wygląd tekstu

się przygotować do jego redagowania. Zebrane tam zasady będą pomocne w chwili jest ważny__

pisania wielu różnorodnych tekstów. Okazuje się jednak, że napisanie tekstu na papierze lub na innym nośniku to nie wszystko. Niestety, to dopiero połowa sukcesu. Przed autorem tekstu pojawia się bowiem zadanie o wiele trudniejsze:

Tekstowi pisanemu trzeba nadać postać wizualno-przestrzenną.

Słowa i ich forma wizualna to dwa nierozerwalnie powiązane aspekty tekstów pisanych. Można powiedzieć metaforycznie, że słowo i obraz są jak dwie strony tej samej kartki papieru. Nie można poprzestać na jednej, bo coś ważnego można pominąć na drugiej.

1. Estetyka tekstu

Każdy tekst pisany jest obiektem fizycznym i jako taki jest oceniany pod względem Nieestetyczna estetycznym, czyli w kategoriach: ładne czy brzydkie? Oznacza to, niestety, że często    **

od tego, co napisaliśmy, ważniejszy jest wygląd tekstu i jego walory wizualne. ^I—^1:

To też nie wszystko! Wiele badań pokazało, że wygląd tekstu często w sposób istotny wpływa na rozumienie słów, a nawet może całkowicie zmieniać ich znaczenie. Pisząc tekst, prawdopodobnie stworzymy jedną z czterech opisanych niżej sytuacji: