Na czym polega³ œredniowieczny uniwersalizm ?
Œredniowiecze - terminem tym okreœla siê epokê historii i kultury europejskiej miêdzy czasami staro¿ytnymi a nowo¿ytnymi. Nazwy tej u¿ywano ju¿ w XVI w. Ówczesna, feudalna Europa tworzy³a swoist¹ jednoœæ, wspólnotê religijn¹, chrzeœcijañsk¹ i nadrzêdn¹ w³adzê koœcio³a, reprezentuj¹cego powszechn¹, ³aciñsk¹, ponadczasow¹ kulturê. Wszyscy w³adcy Europejscy z wyj¹tkiem cesarzy niemieckich, podporz¹dkowali siê papie¿owi i uznawali w³adzê koœcio³a. Powszechnie panowa³ œwiatopogl¹d religijny, który kszta³towa³ myœlenie, odczuwanie, postêpowanie i twórczoœæ ludzk¹. Uniwersalne postawy filozofii i kultury chrzeœcijañskiej ukszta³towa³y siê w³aœnie w okresie œredniowiecza. Znaczn¹ rolê odegra³y pogl¹dy œw. Augustyna i œw. Tomasza.
Augustynizm - doktryna filozoficzno-teologiczna œw. Augustyna (4/5w) , g³osz¹ca miêdzy innymi teocentryzm, wprowadzaj¹ca do filozofii chrzeœcijañskiej teologicznie zinterpretowan¹ platoñsk¹ teoriê idei. Œw. Augustyn wprowadzi³ dualizm - podzia³ na pañstwo bo¿e i œwiat doczesny. Celem egzystencji jest d¹¿noœæ do osi¹gniêcia pañstwa Bo¿ego. Œwiat doczesny to etap przejœciowy, który jest tylko przygotowaniem, prób¹ przed uzyskaniem wiecznego zbawienia lub potêpienia. W nawi¹zaniu do pogl¹dów Œw. Augustyna w œredniowieczu rozwinê³a siê scholastyka - jest to nauka próbuj¹ca rozumowo udowodniæ dogmaty wiary.
Tomizm - to system teologiczno-filozoficzny stworzony przez œw. Tomasza z Akwenu w XIII w stanowi¹cy jedn¹ z filozoficznych postaw religijnych, moralnych i spo³ecznych katolicyzmu. Œw. Tomasz zast¹pi³ dualistyczn¹ doktrynê Œw. Augustyna gradualizmem (stopniowanie) mówi³ o hierarchicznej strukturze wszechœwiata. Tomizm k³ad³ nacisk na problemy etyki. D¹¿enie do cnoty to znaczy umiejêtnoœci rozumowania, przezornoœci, dzia³ania zgodnego z w³asnym sumieniem. Za 2 g³ówne Ÿród³a poznania uzna³ œw. Tomasz objawienie zawarte w piœmie œw. rozum ludzki. Widzia³ pierwiastku intelektualnym najwy¿sz¹ wartoœæ cz³owieka, bo dziêki niemu mo¿e on poznawaæ boga i siebie. Cz³owiek zosta³ stworzony na podobieñstwo Boga.
Franciszkanizm - to program, wiary radosnej prostej, p³yn¹cej, wszechogarniaj¹cej mi³oœci do œwiata i stworzenia, mi³oœci poddanej ewangelicznym nakazom mi³osierdzia, ubóstwa, braterstwa. Œw. Franciszek z Asy¿u zapocz¹tkowa³ wielki ruch odnowy moralnej w œwiecie pe³nym okrucieñstwa.
Uniwersalizm czyli jednoœæ epoki polega³ na tym, ¿e pañstwa Europy by³y podporz¹dkowane jednej w³adzy koœcielnej i œwieckiej. W ca³ej Europie dominowa³ koœció³, wszystkie pañstwa uznawa³y zwierzchnictwo papie¿a. Z kolei w³adzê œwieck¹ sprawowa³ cesarz - w³adca Cesarstwa Rzymskiego, Narodu Niemieckiego wyros³ego na gruzach imperium rzymskiego. W konsekwencji urzêdowym jêzykiem pañstw europejskich by³a ³acina, a poszczególne pañstwa dopiero zaczyna³y siê wyodrêbniaæ. Fakty te spowodowa³y i¿ Europa by³a uniwersaln¹ ca³oœci¹ - uniwersalizm.