Logistyka 23.10.2012

Przyczyny powstawania zapasów nieprawidłowych:

-niesprawnie działający system zaopatrzenia

-małą stabilność powiązań zaopatrzeniowych i kooperacyjnych, co często powoduje przerwy w produkcji z braku zaopatrzenia

-nadmierną koncentrację i tendencję do gromadzenia zapasów u odbiorców

-brak korelacji między planami zaopatrzenia a planami produkcji

-tryb zamawiania i realizacji dostaw

-nieodpowiednia jakość materiałów i surowców

-niewłaściwa współpraca między służbami przygotowania produkcji a służbą zaopatrzenia

-brak dostatecznej kontroli merytorycznej i finansowej w zakresie realizacji dostaw

-zaniechanie danego wyrobu lub zmiany konstrukcyjno-technologiczne wyrobów

-nieodpowiednie przygotowanie zawodowe pracowników służb zaopatrzenia i służb magazynowych

-przedterminowe dostawy materiałów surowców

-zakup ilości większych niż są faktycznie potrzebne

-„chomikowanie” przez pracowników magazynowych

Klasyfikacja zapasów według miejsc powstawania:

-zapasy surowców i materiałów do produkcji

-zapasy produkcji w toku

-zapasy wyrobów gotowych

-zapasy części zamiennych i materiałów pomocniczych

Klasyfikacja zapasów według szybkości obrotu:

-zapas szybko rotujący, czyli takie, którego czas przepływu mierzony od chwili dostawy do momentu zużycia zapasu jest bardzo krótki

-zapas wolno rotujący, czyli taki, którego czas przepływu przez przedsiębiorstwo jest stosunkowo długi

-zapas niewykazujący ruchu, czyli zapas zbędny i nadmierny.

Niezależnie od miejsca i przyczyn utrzymywania zapasu, każdy zapas składa się z podstawowych elementów, wśród których należy wyróżnić:

-zapas obrotowy (rotujący)

-zapas nierotujący, w tym zapas zabezpieczający i zapas nadmierny

Koszty zapasów:

-koszty tworzenia (gromadzenia) zapasów (Kg): koszty fizycznego tworzenia zapasów, koszty realizacja zamówienia (kiedy i ile zamawiać, tworzenie dokumentacji, śledzenie toku sprawy); obejmują koszty fizycznego tworzenia zapasów oraz koszty procesów informacyjnych związanych zwłaszcza z zakupem materiałów. Koszty te mogą być także potraktowane jako koszty przepływu strumieni rzeczowych i informacyjnych fazy zakupu (zaopatrzenia)

a)koszty stałe niezależne od liczby zamówień, a wśród nich: koszty utrzymania działu zaopatrzenia oraz działów odpowiedzialnych za przyjmowanie dostaw (np. pomieszczenia, eksploatacja, aparatura badawcza, płace z narzutami), stałe koszty transportu, np. amortyzacja pojazdów, płace kierowców z narzutami, płace z narzutami, utrzymanie infrastruktury

b)koszty zmienne zależne od liczby zamówień, do których zaliczają się: koszty przygotowania i emisji pojedynczego zamówienia, koszty kontroli jakości dostawy, np. odczynniki, zmienne koszty transportu, np. paliwo, oleje, smary, ogumienie, remonty, manipulacyjne opłaty celne; zależą od liczby dostaw, można wyliczyć jako iloczyn kosztu związanego z jedną dostawą (kg) i liczby dostaw (Id): Kgz=kg * Id

-koszty utrzymania zapasów (Ku):

a)koszty zaangażowania kapitału w finansowanie zapasów wyraża alternatywne korzyści, jakie kapitał ten mógłby przynieść, gdyby nie został ulokowany w zapasach.:

-w finansowaniu zapasów przedsiębiorstwa biorą udział kapitały własne oraz kapitały obce

-kosztem kapitałów obcych jest wysokość oprocentowania jakie przedsiębiorstwo płaci kredytodawcy

-koszt kapitałów własnych można zmierzyć jako oprocentowanie lokat kapitałowych, gdyż alternatywnym zastosowaniem mogłaby być lokata bankowa

-koszt kapitałów zaangażowanych w zapasach wyraża iloczyn wartości zapasów i przeciętnej stopy oprocentowania: K_f=M_Z*S_O

Kf - koszt zaangażowania kapitału

Mz - przeciętny stan zapasów w danym okresie

So - przeciętna stopa oprocentowania

b) koszty magazynowania, a przede wszystkim koszty związane z utrzymaniem infrastruktury magazynowej, czyli budynków i budowli magazynowych, wyposażenia magazynowego oraz koszty personalne, mają charakter stały; koszty manipulacyjne związane z przepływem są uzależnione od intensywności operacji magazynowych i dotyczą: utrzymania powierzchni pod zapasem, ubezpieczenia zapasu, strat, ubytków i deprecjacji, a także zamrożonego kapitału, czyli od tych elementów, których wielkość zależy od czasu składowania i wartości zapasu; zaliczamy je z reguły do grupy kosztów zmiennych

c)koszty starzenia się zapasów (koszty fizycznego starzenia się zapasów, koszty moralnego starzenia się zapasów)

-koszty wyczerpania (braku) zapasów (Kb): dodatkowe koszty związane z wyczerpaniem zapasów, utrata korzyści finansowych wynikająca z wyczerpania zapasów

---