Podaj pełną nazwę po łacinie łożyska
Podaj definicje:
a) postawa płodu positio - stosunek grzbietu płodu do grzbietu matki: dolna-grzbiet płodu do brzucha matki; górna-grzbiet płodu do grzbietu matki
b) położenie płodu situs - stosunek długiej osi ciała płodu do długiej osi ciała matki: główkowe, pośladkowe
c) ułożenie płodu habitus - stosunek głowy i kończyn do tułowia
3. Jaka jest fizjologiczna postawa płodu w okresie ciąży:
b) u krowy grzbiet płodu jest równoległy do bocznej części ciała matki (boczne)
oraz jaka jest postawa płodu w czasie porodu
b) u cielaka górna
4. Ile wynosi przeciętny czas trwania ciąży u
a) owcy 149
b) krowy 290
e) świni 114
5. Jaki typ macicy występuje u - klaczy dwurożna nieprzedzielona bicornis
- suki dwurożna przedzielona
- nutrii podwójna duplex
- świnki morskiej dwudzielna
- krowy dwurożna przedzielona
6. Wymień główne przyczyny wypadania pochwy w czasie ciąży u krów
7. Podaj definicje: - poronienia abortus immaturus przedwczesny akt porodowy z macicy wydalone płody niedostatecznie rozwinięte i niezdatnie do samodzielnego życia
- porodu przedwczesnego abortus preamartus urodzone płody nie są dojrzałe, ale w korzystnych warunkach można je utrzymywać przy życiu
8. W jaki sposób można wywołać poród -
9. U jakiej samicy występują ciałka żółte dodatkowe klacz
10. Na czym polega rotacja płodu - ustawienie się płodu w macicy zgodnie z prawem najmniejszego oporu i jest w stałej równowadze (grzbiet do krzywizny dużej wypukłej głowa i kończyny do krzywizny małej wklęsłej), zależy od budowy anatomicznej macicy i sposobu jej zawieszenia
11. Ciąża bliźniacza jest niepożądana u klaczy
12. Jak długo trwa faza wypierania płodu
13. Jaki płód nazywamy bezwzględnie za dużym jeśli płód jest zbyt duży w stosunku do normalnych fizjologicznych wielkości dróg rodnych samicy.
14. Które nerwy znieczulamy u bydła przy wykonywaniu s.c. w słabiźnie
15. Wymień główne przyczyny poporodowego zapalenia macicy u krów: zatrzymanie łożyska, poród przedwczesny, ciężki poród, poród mnogi, poronienie, urodzenie martwego lub niezdolnego do życia płodu, udzielenie niefachowej pomocy porodowej, zaburzenie regulacji hormonalnej, choroby metaboliczne, niedobory min-wit, infekcje ogólne.
16. Wymień wady i zalety ręcznego odklejania łożyska u krów wady: może dojść do urazów i uszkodzeń macicy, obniżenie fagocytozy, większe ryzyko zapalenia macicy o gwałtownym przebiegu; zalety: poprawa inwolucji macicy, higiena stanowiska krowy, zapobiega tularemii, usunięcie przykrego zapachu, który przechodzi do mleka
17. Wymień i określ czasowo fazy okresu poporodowego krów
I faza główna do 10dni poporodzie
II faza pośrednia do 30 dnia
III faza późna 45 dni
Kiedy najwcześniej można kryć skutecznie krowę po porodzie? Jakie warunki muszą być spełnione? 8-9tygodni po porodzie
19. Wymień przyczyny ciężkiego porodu ze strony płodu zbyt duży płód, zła postawa, martwy płód, potworkowatość płodu, ciąża mnoga
20. Wymień nieprawidłowe ułożenia główki płodu: żuchwowe, szczekowe, zaparcie nosowe, czołowe, skręt w prawo/lewo, opadnięcie główki na przedpiersie( czyli zaparcie potyliczne), zarzucenie głowy na grzbiet
21. Najważniejszym hormonem utrzymującym ciąże jest progesteron
22. Co to jest i jaka role spełnia surfaktankt czynnik powierzchniowy pęcherzyków płucnych odpowiada za ich napięcie i brak zapadania się pęcherzyków tj powietrzność płuc
23. Oznaczanie poziomu relaksyny wykorzystywane jest do diagnostyki ciąży u kotki, suki
24. Wymień najczęściej występujące zaburzenia okresu poporodowego
26. Inwolucja macicy u krowy po porodzie stwierdzana badaniem rektalnym kończy się zwykle 21 dnia po porodzie
27. Obecnie uważa się, że dwoma antybiotykami z wyboru do leczenia poporodowych zapaleń macicy są aminoglikozydy (streptomycyna, neomycyna), tetracykliny
Cefalosporyny
28. Opisz jak wygląda macica ciężarna u krowy w 6 miesiącu ciąży NIEOSIAGALNA per rectum (napiete więzadla macicy, balatowanie płodu)
29. Co to jest ciąża pozamaciczna wtórna? Zarodek/płód po osiągnięciu określonej fazy rozwoju wydostajecie poza obręb macicy do jamy otrzewnowej
30. Jaką role odgrywa interferon w czasie ciąży u krów? Jest czynnikiem antyluteolitycznym produkowanym przez trofoblast przed 13-21 dniem ciąży zapobiega wydzielaniu PGF2alfa który powoduje inwolucję ciałka zółtego
32. Wymień główne przyczyny zamieralności zarodków u klaczy
36. Temperatura ciała krowy chorej na porażenie poporodowe jest subnormalna
37. Na czym polega „dojrzewanie” łożyska u krowy: utrata przylegania miedzy czescia plodowa a czescia matczyna lozyska, zaczyna się ok. 260 dnia ciazy a konczy 3-5 dni przed porodem, polega na spłaszczeniu i zaniku nabłonka krypt brodawek macicznych i przejsciu lozyska nabłonkowo-kosmowkowego w łącznotkankowo-kosmowkowe!!! (gwałtowny wzrost poziomu estrogenów i kortyzonu przy spadku PG???)
38. Wymień metody leczenia retentio secundinarium
39. Kiedy dochodzi do pierwszej poporodowej owulacji u krowy w prawidłowym przebiegu okresu poporodowego ok. 14-30 dni
40. Oznaczanie progesteronu nie jest metodą diagnostyczną rozpoznawania ciąży u
41. U której samicy wypadnięcie macicy po porodzie rokuje najgorzej owca i świnia długie rogi często martwica, zaburzenia w krążeniu, nagłe zejście śmiertelne - porażenie mięśnia sercowego, wstrząs
43. Podaj schematy znieczulania suki do zabiegu cesarskiego cięcia
Łożysko rozproszone występuje u klaczy i świni
45. Na czym polega zabieg fetotomii i u jakiego zwierzęcia wykonuje się go obecnie najczęściej u klaczy i krowy; jest to kawałkowanie płodu w momencie kiedy samica nie może urodzić fizjologicznie lub gdy już martwy
1.Główny hormon w regulacji cyklu rujowego -
GnRH-główna rola w reprodukcji.Główny hormon w cyklu rujowym.GnRH to gł horm regul ykl rujowy i prodduk w podwzgórzu, pobudza wydz FSH i LH z przysadki.
2.Ile trwa ruja? Klacz3-9(5)dni Krowa4-24(18)godz Świnia48-72godz Owce 3-84(24-36)godz Kozy ok. 36godz Suki 2-12dni Kotki 4-10dni(do 21)
3.Kiedy jest owulacja? Klacz 24-48godz przed zakończeń rui KROWA 30-35(24-30)godz od początk obj rui ŚWINIA ok. 43 godz od poczatk rui,z wahaniami od 35-55godz OWCE 20-40godz od pocz obj rui KOZY 30-36godz od obj rui SUKI 2-3dzień rui 36-48h po piku LH. KOTKI owulacja prowokowana, zwykle po 27godz od krycia
4.Fazy cyklu płciowego u suki: proestrus; estrus; metoestrus; anoestrus
5.Gonadoliberyny naturalne i syntetyczne: Burseliny: Burselin Animedica; Receptal(octan busereliny); lutal Gonadoreliny: Supergestran(LH-RH o punkt dział); Depherelin; Dirigestran;Fertagyl.
6.Zwierzęta sezonowo poliestralne: klacz, owca,bydło,koza,kotka,fretki
7.Co to jest anoestrus: jest to brak rui, brak aktywności jajników.
8.Preparaty do blokowania estrus: octan medroksy progesteronu.
10.Definicja torbieli u krowy-Torbiele jajnikowe(cysters variorum) przetrwałe pęcherzyki jajnikowe z obumarłą komórką jajową o średnicy większej niż 2,5cm utrzymujące się na 1 lub obu jajnikach przez okres przynajmniej 10dni.
11.Leczenie przetrwałego ciałka żółtego u klaczy
12.Podział endometritis chronica u krów: 1. Endometritis catarrhalis chronica simplex (E1)lekko mętny,obfity wyciek. 2. Endometritis catarrhalis chronica mucopurulenta (E2)obfity wyciek śluzowo-ropny z powiększonej macicy. 3. Endometritis chronica purulenta (E3) okresowe wycieki tzw.białe upławy, dużo ropy na zew. 4.Pyometra (E4) ropna wydzielina w macicy,atonia,ściany powiększone,czopy ropne,chełbotanie.
13.Endometritis sica- u kogo, co to-
14.Endometrosis- co to , u kogo -
15.Uro-, pneumovagina, perimetritis- co to-
Urovagina-zaleganie moczu w pochwie na skutek źle wygojonego skaleczenia pierścienia błony dziewiczej. Pneumovagina-zaleganie powietrza w pochwie. Perimetritis-zapalenie błony surowiczej macicy. Parametritis-zapalenie więzadła szerokiego macicy.
16.Preparaty do leczenia zapalenia macicy nieantybiotykowe -
Vagothyl2-4%; Rivanol; Chlorheksydyna 0,2-0,5% r-r wodny; Uterovet (ze względu na zawartość B-blokerów został wycofany z użytku u bydła i Świn)
17.Inhibina- co to-
polipeptyd, niesterydowy inhibitor FSH, produkt i uwalniany przez kom ziarniste pęcherzyka jajnikowego. Zapobiega poliowulacji.
18.Najczęstsze guzy u klaczy na jajniku -
19.Biochemia i hematologia, objawy ropomacicza -
*Hematologia-leukocytoza lub leukopenia przy długotrwałym procesie(górna granica 16-18tys) oraz przesunięcie obrazu w lewo.*Biochemia-zwiekszona aktywność ASPAT,ALAT,wzrost stężenia bilirubiny.
20.Najprostszy sposób przyspieszania rui u klaczy -
21. Cicha ruja- co to i u kogo-
CICHA RUJA (ANAPHRODISIA, SUBOESTRUS)
Jest to stan, w przebiegu którego nie stwierdza się klinicznych objawów rui, lub są one bardzo niewyraźne, przy czym w pełni zachowana jest cykliczna czynność jajników.
Cicha ruja często występuje u krów wysokomlecznych. W okresie pierwszych 60 dni po porodzie, gdy u krów nie stwierdza się objawów rujowych, mogą występować ciche ruje.
Występowanie:
najczęściej w ciągu dwóch pierwszych miesięcy po porodzie,
u jałówek w okresie pokwitania,
przy pierwszej owulacji po porodzie (częstotliwość występowania zmniejsza się wraz z upływem czasu po porodzie),
częściej po wycieleniu u krów starszych niż młodszych,
u krów w okresie alkierzowym oraz zimowo-wiosennym.
22. Co jest powodem niezachodzenia krów w ciąże-
OPÓŹNIONA OWULACJA
ZARASTANIE (ATREZJA) PĘCHERZYKÓW JAJNIKOWYCH
BRAK RUI (ANOESTRUS)
APLAZJA (BRAK) LUB HIPOPLAZJA (NIEDOROZWÓJ) JAJNIKÓW
CIAŁKO ŻÓŁTE RZEKOMO CIĄŻOWE CORPUS LUTEUM PSEUDOGRAVIDITATIS
NIECZYNNOŚĆ (AFUNKCJA) JAJNIKÓW
ZAPALENIE JAJNIKÓW (OOPHORITIS, OVARITIS)
NOWOTWORY JAJNIKÓW (NEOPLASMA OVARIORUM).
TORBIELE JAJNIKOWE (CYSTES OVARIORUMCICHA RUJA (ANAPHRODISIA, SUBOESTRUS)
ZABURZENIA RYTMU CYKLU RUJOWEGO
ZABURZENIA CZASU TRWANIA RUI
SUBFUNKCJA CIAŁKA ŻÓŁTEGO
ZAPALENIE MACICY
24.FSH - wydzielane z przedniego plata przysadki pod wpływem GNRH produkowanego w podwzgórzu, receptory w obrebie jajnika tylko i wyłącznie na kom warstwy ziarnistej pęcherzyka Graffa. Powoduje wzrost i rozwoj pęcherzyka Graffa. Wydzielanie FSH blokowane jest pod wpływem estrogenow.
25.HCG -Zadaniem jest utrzymywanie funkcji ciałka żółtego, struktury, która powstaje w jajniku, w miejscu uwolnienia komórki jajowej, a potem podtrzymywanie produkcji progesteronu.
26.HCG jest odpowiednikiem czego- 60% LH, 20 % FSH
27.Faza pęcherzykowa odpowiada jakim fazom cyklu płciowego - proestrus i estrus (?)
28.Torbiele wywoływana są-
Występowanie torbieli wskazuje na niekorzystne działanie czynników wewnętrznych lub zewnątrzpochodnych, zaburzających wydzielanie gonadotropin i hormonów jajnikowych. Torbiele jajnikowe odgrywają największą rolę podczas pierwszych 45-60 dni po wycieleniu.
W przypadku torbieli czynnych wydzielniczo (estrogeny, progesteron) obserwuje się zaburzenia cyklu. Torbiele nie zaburzają cyklu, ale rozrastając się mogą prowadzić do zaniku jajnika. W okresie poporodowym torbiele mogą spontanicznie zanikać (zwykle gdy torbiel rozwija się 20-30 dni po porodzie, czyli przed pierwszą po porodzie owulacją).
Czynniki predysponujące:
uwarunkowania genetyczne (odziedziczalność 15-24%),
wysoka laktacja poporodowa,
niewłaściwe żywienie,
nadmierne karmienie paszą treściwą,
nadmierne skarmianie kiszonek bogatych w estrogeny roślinne (np. kiszonka z kukurydzy),
niedobory energetyczne,
zaburzenia metaboliczne (kwasica, ketoza),
niedobór białka, witamin i substancji energetycznych,
zaburzenia ciąży (ciąża bliźniacza) i porodu (zatrzymanie łożyska, endometritis, gorączka mleczna).
29.Nabłonek w przedsionku i pochwie właściwej-wielowarstwowy plaski
30.Preparaty do stymulacji rui u świń -estradiol (Luteowit) , GNRH (Receptal , Divigestran, Supergestran)
31.Kiedy podajemy prostaglandyny -w celu wywolania poronienia, przyspieszenie porodu u dużych zwierzat, ropne zap. macicy, torbiele luteinowe, synchronizacja porodow u swin ,do synchr. rui.
33.3 metody rozpoznawania idealnego momentu krycia u suki
34.Przez co produkowane jest PGF 2 alfa - przez blone sluzowa macicy na która wczesniej działały estrogeny i progesteron. luteolitycznie(liza ciałka żółtego) otwiera szyjkę macicy.
35.Wymień zapalenia macicy u klaczy -
36.Co powoduje dojrzewanie pęcherzyków - FSH wydzielany z przysadki
37.Wszystkie fazy rui - Proestrow, estrus, metaestrus, diestrus, anestrus
39.Zaburzenie cyklu rujowego u klaczy
40.Zaburzenia owulacji u bydła -
OPÓŹNIONA OWULACJA
ZARASTANIE (ATREZJA) PĘCHERZYKÓW JAJNIKOWYCH
BRAK RUI (ANOESTRUS)
APLAZJA (BRAK) LUB HIPOPLAZJA (NIEDOROZWÓJ) JAJNIKÓW
CIAŁKO ŻÓŁTE RZEKOMO CIĄŻOWE CORPUS LUTEUM PSEUDOGRAVIDITATIS
NIECZYNNOŚĆ (AFUNKCJA) JAJNIKÓW
ZAPALENIE JAJNIKÓW (OOPHORITIS, OVARITIS)
NOWOTWORY JAJNIKÓW (NEOPLASMA OVARIORUM).
TORBIELE JAJNIKOWE (CYSTES OVARIORUMCICHA RUJA (ANAPHRODISIA, SUBOESTRUS)
41.Torbiele najczęściej u kogo a u kogo najrzadziej -Torbiele jajnikowe najczęściej występują u bydła, potem u świń, rzadziej u małych przeżuwaczy, suk i kotek, a najrzadziej u klaczy
42.Czym leczyć przetrwałe ciałko żółte -U klaczy: ciałko żółte przetrwałe: podać PGF2, a jeżeli nie zadziała - powtórzyć po 8-12 dniach.
43.Przyczyny ronień u krów-
BRUCELLOZA
CHOROBA MĘTWIKOWA
CHLAMYDIOZA
LEPTOSPIROZA
CHOROBA RZĘSISTKOWA
LISTERIA MONOCYTOGENES
ZAKAŹNE ZAKAŻENIA GRZYBICZE
WIRUSOWA BIEGUNKA I CHOROBA BŁON ŚLUZOWYCH
OTRĘT BYDŁA
ZAKAŻENIA HEMOPHILUSEM
44. Synchronizacja rui u loch: wystapienie rui można stymulować m.in. poprzez przepędzanie, transport, bezposred kontakt z knurem, zmodyfikowan żywienie, stosowan specjalnych feromonów lub preparatów wywołujących ruję.Równoczesne odstawienie prosiąt
1.Płód a zarodek- różnica
Płód- od momentu, kiedy można rozpoznać cechy morfologiczne dla danego gatunku
2.Łożyszcza- co to i u kogo?
Połączenie liścieni (kosmków kosmówki) z brodawkami. Występują u przeżuwaczy.
3.Alantochorion- co to i u kogo?
Występuje u klaczy i jest to omocznio-kosmówka czyli zespolenie omoczni z kosmówką
4.Łożysko po łacinie- u krowy i suki
Łożysko (placenta): u suk- śródbłonkowo-kosmowkowe, popręgowe
U krowy- łącznotkankowo-kosmowkowe, liścieniowate
Świna, klacz- rozproszone ,nabłonkowo kosmówkowe
Naczelne- tarczowe, krwio-kosmówkowe
8.Kariogamia- co to?
Kariogamia jest to połączenie przedjądrza męskiego, utworzonego z plemnika, z przedjądrzem żeńskim. Jest najważniejszym procesem związanym z zapłodnieniem, ponieważ w jej wyniku powstaje zygota.
9.pojęcia po łacinie- nadpłodnienie, zapłodnienie dodatkowe, zbyt duża ilość płodów
NADPŁODNIENIE (SUPERFECUNDATIO)
Do nadpłodnienia dochodzi, gdy podczas tej samej rui zostanie zapłodniona większa ilość komórek jajowych nasieniem różnych samców. Warunkiem wystąpienia tego stanu jest poliowulacja. Ma to głównie znaczenie praktyczne u suk i kotek, może występować u świń i królików, rzadziej u owiec i kóz
ZAPŁODNIENIE DODATKOWE (SUPERFETATIO)
Jest to zapłodnienie komórek jajowych, pochodzących z różnych okresów rujowych. Pojawienie się takiego stanu wymaga wystąpienia rui u samicy ciężarnej i pokrycia samicy w tej rui. Ruja u samicy ciężarnej nie jest zjawiskiem normalnym, ale może się pojawić. Efektem tego może być obecność w macicy płodów w różnym okresie życia płodowego. Takie przypadki można stwierdzić u świń, a bardzo rzadko u krów. U krów ruja często występuje w 4-5 miesiącu ciąży.
10.MMA u kogo, co znaczy?
Główne schorzenie poporodowe u świń. Mastitis, Metritis, Agalactie, bezmleczność poporodowa, poporodowa posocznica i toksemia.
11. Fizjologiczne odejście łożyska u klaczy, krowy,suki,kotki
klacze- 15-30min(do 2 h), bydło-do8(max 12), locha- po ostatnim płodzie lub partiami, suka- razem z płodami
12.Co jest przyczyną porażenie poporodowego
Pojawia się u krów starszych lub o wysokiej wydajności mlecznej. Najczęściej na tle niedoboru soli wapnia lub soli magnezu. Zwykle występuje między 6 a 72 godziną po porodzie, a niekiedy już w trakcie porodu. Pojedyncze przypadki zdarzają się też przed porodem. Występuje głównie u bydła, rzadko u małych przeżuwaczy i świń.
Jest to choroba mlecznych krów, co wiąże się z tym, że krowy otrzymują za mało związków wapnia, magnezu i fosforu z karmą (zwłaszcza wapnia). Często dochodzi do hypokalcemii. Przyczyny: niedobory żywieniowe, wysoka wydajność mleczna, zaburzenia neurohormonalne,stres.
13.Tężyczka u suki, przyczyny objawy
15.Kiedy pierwsza ruja u krowy po porodzie?
Po porodzie pierwsza ruja pojawia się po 3-6 tygodniach
16.Macica typy: chomik(dwudzielna), klacz(dwurożna nieprzedzielona), krowa(dwurożna przedzielona), świnia(dwurożna przedzielona), świnka morska(dwudzielna)
17.Długość ciąży przeciętna u 5 gatunków
Konie-330, świnie-114, bydło-288, pies-63, koty-60,owce-150,św.morska-67
19. interferon-specyficzne białko produkowane przez zarodki, która wpływa hamująco na proces produkcji większości białek, w tym wirusowych w komórkach.
20.Jak wywołać poród u klaczy, krowy?
U klaczy można wywołać poród przez mechaniczne rozwarcie szyjki macicy. U krów szyjka jest twarda i nie da się jej rozewrzeć mechanicznie. Podaje się preparaty rozwierające szyjkę:
prostaglandyna PGF2 (działanie luteolityczne), efekt po 2-3 dniach,
kortykosterydy o bardzo silnym działaniu.
21.Schemat znieczulenia suki-
22.Jakie znieczulenia wykonujemy w dole słabiznowym w metodzie Blendingera- znieczulenie przykregowe- znieczulenie ostatnich nerwow piersiowych i pierwszych lędźwiowych (lidnokaina, bupiwakaina,polokaina).T13,L1,L2,L3;
23.u kogo wypadnięcie macicy najgroźniejsze- u swin rokowanie jest niepomyślne, często nagle zejście;
25.Wady i anomalia błon płodowych- A)zaśniady- pierwsze anomalie wod plodowych, towarzyszy im obumarly zarodek którego śmierć nastąpiła wczesniej, przyczyny nie wyjaśnione,sa to bezkszt twory roznej wielkości, powstające na skutek rozrostu zwyrodnialej kom; B)wodnica - zwiekszenie ilości blon plodowych (owodniowych 5%, omoczniowych 80-90%), towarzyszy obrzek lozyska, 10 x wiecej wod (200 l bydlo),przyczyny potworkowato, patologia nerek plodu, ucisk blon plodowych.Leczenie indukowanie wczesnego porodu: prostaglandyny lub kortyzony, antybiotyki, oksytocyna; C)obrzek bl plod - gromadzenie plyny w ścianach blon plodowych,u bydla w przestrzeniach pomiedzy liścieniami,galaretowate ,bursztynowate zgrubienia; D)infekcje w obrebie lozyska- rozne inf, mogą atakowac czesc plodowa następstwem sa ronienia.
26.Co to jest dojrzewania łożyska- zmiany morfologiczne i czynnościowe zachodzące przed porodem pod wpływem hormonow. Zwiazane z procesem wydalania lozyska i polega na zaniku niektórych warst tk i przeksztaleceniu się lozyska w łącznotkankowo-kosmowkowe co warunkuje jego fizj wydalenie po porodzie.
27.Kiedy zaczynają się tworzyć liścienie- na 3 tygodniowym pęcherzu plodowym;
28.Diagnozowanie ciąży u suki-
29.Poronienia a poród przedwczesny- różnice- PORONIENIE (abortus)- Przerwanie ciąży i wyparcie płodu niezdolnego do funkcjonowania w środowisku zewnętrznym lub zatrzymanie w macicy płodu, który ulega maceracji, mumifikacji albo rozkładowi gnilnemu.
Za płody poronione uważa się płody wydalone z macicy przed:
U klaczy-300 dniem ciąży (przed 34 tyg.)
U bydła-190 dniem ciąży (przed 27 tyg.)
U owiec i kóz-120 dniem ciąży (przed 17 tyg.)
U świń-90 dniem ciąży (przed 13 tyg.)
U suki-55 dniem ciąży (poniżej 8 tyg.)
Są to płody nie zdolne do życia nawet jak urodzą się żywe.
PORÓD PRZEDWCZESNY-Gdy płód jest rozwinięty fizycznie przed osiągnięciem dojrzałości do porodu. Płody nie są dojrzałe, ale są zdolne do życia, jeśli stworzymy im odpowiednie warunki (temperatura, odżywianie). U zwierząt utrzymywanie wcześniaków przy życiu nie jest praktykowane ze względu na to, że przerwanie ciąży następuje na ogół pod wpływem różnych czynników chorobotwórczych, które wpływają niekorzystnie na rozwój noworodka.
30.Mumifikacja a maceracja- MUMIFIKACJA- Obumarły płód w okresie około 6 miesiąca ciąży (u bydła) nie jest wydalony z macicy. Najczęściej stwierdza się takie zjawisko u bydła, świń, małych przeżuwaczy. Dochodzi wtedy do wchłaniania wód płodowych oraz płynów ustrojowych płodu, pozostaje tylko szkielet płodu pokryty skórą, pozbawiony sierści (to wszystko przy zamkniętej szyjce macicy). W przewidywanym terminie porodu nie ma objawów zwiastunowych porodu. Stwierdza się obecność w macicy twardego płodu, brak łożyszcz, brak gałek ocznych (stwierdzamy to badaniem rektalnym). Taki zeschlak może być wydalony w okresie rui, w całości lub tylko poszczególne kości☺. Czasami taki płód zalega w pochwie, a ze szpary sromowej mogą wydostawać się fragmenty błon płodowych. Jeśli badaniem rektalnym stwierdzimy obecność zeschlaka to indukujemy poród prostaglandynami. Rokowanie, co do płodności jest zwykle pomyślne.
MACERACJA-jeśli po obumarciu płodu dojdzie do częściowego rozwarcia szyjki, uniemożliwia to wydalanie płodu, natomiast otwiera drogę drobnoustrojom chorobotwórczym. Dostające się tam drobnoustroje prowadzą do upłynnienia błon płodowych oraz upłynnienia części miękkich płodu. W takim gęstym płynie pływają rozczłonkowane kości szkieletu. Objawy to ropne wypływy ze sromu, z drobnymi fragmentami kostnymi. Występuje to najczęściej u bydła i małych przeżuwaczy. Objawy to:
Podwyższenie ciepłoty
Brak apetytu
Wychudzenie
Wzrost tętna
Wzrost ilości oddechów
Badaniem per rectum stwierdzenie powiększonej macicy oraz obecności fragmentów kostnych
Rokowanie, co do płodności i co do życia jest niepomyślne. Ostre fragmenty kostne mogą prowadzić do metritis, perimetritis albo do zapalenia otrzewnej. Leczenie: można podawać PGF 2α do wywołania skurczów, jednak ze względu na silny stan zapalny prostaglandyna nie zawsze działa.
31.Skład powrózka pępowinowego-
32.Definicja porodu ciężkiego-
34.Wczesna zamieralność zarodków- przyczyny- bydlo-genetyczne ,immunologiczne, żywieniowe ,środowiskowe, hormonalne, dysfunkcja jajowodu i macicy,czynniki zakazne, brak synchronizacji miedzy rozwojem zarodka ,a środowiskiem jajowodu i macicy; klacze-zab chromosomalne w momencie zapłodnienia, zab pomiedzy trofoblastem,a czescia matczyna, przyczyny infekcyjne , zap macicy,endotoksyny, wady narz rozrodczych sprzyjające zakażeniom; świnie- nadmierne zageszczenie zarodkow, współzawodnictwa o specyficzny czynnik białkowy , zróżnicowanie dojrzałości oocytow, czynn genetyczne oraz chow wsobny, jakość nasienia knura,wiek kom jajowych,żywienie (niedobor Wit A,B, karotenu),dl rogow macicy, czynn zakazne, szczepienie macior; owce-rasa, liczba owulacji,wiek, zab horm, stres temp z okresie inseminacji;
35.ciałko żółte ciążowe
Tworzy się jeśli dojdzie do zapłodnienia. Jeżeli jest zapłodnienie to zarodki produkują estrogeny, które powodują zmianę kierunku wydzielania prostaglandyny i przechodzi ona do światła macicy (zarodki produkują tez interferony). Ciałko żółte okresowe rozrasta się i przechodzi w ciałko żółte ciążowe - powoduje podwyższenie progesteronu i utrzymuje ciąże (chyba).
36.przyczyny ronienia u bydła
1.Czynniki infekcyjne: BRUCELLOZA, CHOROBA MĘTWIKOWA, CHLAMYDIOZA LEPTOSPIROZA, CHOROBA RZĘSISTKOWA, LISTERIA MONOCYTOGENES,
ZAKAŹNE ZAKAŻENIA GRZYBICZE, WIRUSOWA BIEGUNKA I CHOROBA BŁON ŚLUZOWYCH,
OTRĘT BYDŁA, ZAKAŻENIA HEMOPHILUSEM
2.Ronienia niezakaźne: urazowe, toksyczne, błędy żywieniowe, błędy w utrzymaniu,
nieodpowiednie podawanie leków, zabiegi lek-wet, zaburzenia hormonalne
37.zatrzymanie łożyska u klaczy?
CIĄŻA POZAMACICZNA-polega na obecności i rozwoju płodu poza obrębem jamy macicznej. Można wyróżnić ciążę pozamaciczną pierwotną i wtórną. Pierwotna może wystąpić w trzech postaciach:
1.Ciąża jajnikowa - Występuje wtedy, gdy zapłodnienie komórki jajowej ma miejsce w jamie pęcherzyka lub przy jakimś nietypowym jajeczkowaniu. Zarodek taki szybko zamiera.
2.Ciąza jajowodowa - Rozwija się wówczas, gdy zapłodniona komórka jajowa napotyka przeszkodę uniemożliwiającą wędrówkę do macicy. Może to doprowadzić do pęknięcia ściany jajowodu i do krwawień.
3.Ciąza brzuszna - Teoretycznie może powstać, gdy zapłodnienie ma miejsce poza jajowodem. Praktycznie zdarza się to niezmiernie rzadko. Zarodek taki bardzo szybko obumiera.
39.Rotacja płodu u kogo i co to?
Klacz - postawa dolna, położenie proste główkowe - nastepnie przechodzi w postawe boczną aż do górnej + ruchy własne i skurcze macicy i wychodzi.
Krowa - położenie proste główkowe, postawa boczna prawa
Suki kotki - pod koniec ciąży płody układają się wzdłuż kretych rogow macicy
?
Pierwszą barierą - bariera strzykowa,
mięsień zwieracz strzyku
światło kanału strzykowego
skierowany na zewnątrz wzrost nabłonka kanału strzykowego, szczególnie jego ujścia
skierowany na zewnątrz strumień wydzieliny
intensywne rogowacenie nabłonka kanału strzykowego
przeciwbakteryjne działanie warstwy keratynowej, która zawiera białko zasadowe i antybakteryjne kwasy tłuszczowe
rozeta Fristenberga-nie tylko zamyka kanał strzykowy, ale odgrywa też rolę immunologiczną
mięsień zwieracz strzyku
2. Humoralne czynniki w mleku: laktoferryna, transferryna, lizozym, laktoperoksydaza, dopełniacz
3. Kształt wymienia najbardziej przydatny do doju mechanicznego-wymie skrzynkowate, strzyk-cylindryczny
4. Efekt bakteriostatyczny laktoferyny zależy od zawartości żelaza i od koncentracji jonów dwuwęglanowych i cytrynianów. HCO3 wzmaga działanie, cytryniany ograniczają działanie,bo tworzą kompleksy z Fe i jest to dobre źródło Fe dla bakterii
najważniejsze białko wiążące żelazo w różnych wydzielinach także w mleku
bakteriostatyczna proteina
pochodzi z kom. wydzielających mleko i z fagocytów - granulocyty obojętnochłonne
poziom podczas zapalenia
wyraźnie ogranicza wzrost gronkowców i bakt. z grupy Coli, mniej efektywne na paciorkowce, gdyż ich wymagania, co do żelaza są znacznie mniejsze niż ww.
efekt bakteriostatyczny zależy od zawartości żelaza i od koncentracji jonów
5. W mleku zwierząt monogastrycznych dominuje IgA, a u przeżuwaczy IgG1
6. Formy klinicznego zapalenia wymienia: nadostre, ostre, podostre, przewlekłe
7. Składniki mleka syntetyzowane w wymieniu: tłuszcz, kazeina, laktoza, beta laktoglobulina, alfa laktoalbumina, niektóre enzymy
10. Makrofagi-kom fagocytujace, usuwają resztki tkanek i bakterie. Pierwsze komórki rozpoznają bakterie i przekazują informację do innych komórek wchodzących w skład systemu obronnego, wydalają cytokiny i mediatory zapalne; od 21-61% w zależności od fazy laktacji
11.70-80% strat stanowią zapalenia podkliniczne
12. Major pathogenes: Strept agactiae, Strept dysgalactiae, Strept uberis, Stph aureus, E.coli, Arcanobacterium pyogenes
Minor pathogenes: Gronkowce koagulazoujemne (np. staphylococcus epidermicus)
Mikrokoki, Corynobacterium bovis, Grzyby, Algi
13. TOK-test orientacyjny, służy do szacunkowego określenia ilości komórek somatycznych w mleku ćwiartkowym oraz do oceny zmiany pH mleka
14. Odczyn silnie dodatni w próbie TOK- natychmiast powstaje żel w postaci zbitej grudki w środku basenika. Jak przestaniemy mieszać, grudka zostaje, powyżej 5mln kom somatycznych, do 70-80% leukocytów
Dodatni 0.8-1.5 mln (60-70%) Słabo dodatni 0.4-1.5 mln (40-60%) Wątpliwy 150-500 tys (30-40 %) Ujemny 0-200 tys (o-25 %)
22. Ciśnienie chyba 250mm/Hg
23. DC stosuje sie w okresie zasuszania, MC w okresie laktacji, różnią się długością okresu karencji
24. Mastitis acuta gravis u krów powoduje E.coli, Klebsiella
25. Letnie zapal wymienia: Str dysgalactiae inne (Arcanobacterium pyogenes, Peptococcus indolicus, Fusobacterium necrophorum)
26. Przyczyny (Obrzęku patologicznego) oedema uberis u krów: przedłużający się poród, porażenie poporodowe, zapalenie macicy, wzrost ciś krwi żylnej spowodowany naciskiem ciężarnej macicy na duże naczynia, przedwczesny poród, błędy żywieniowe, zaburzenia hormonalne, nadmierna podaż fitoestrogenów, reaktywne formy tlenu, ostre i podostre stany zapalne, urazy wymienia, schorzenia skóry (czyraczyca), obrzęk zastoinowy-niewydolność krążenia, nerek
27. Mammogeneza-rozwój i wykształcanie gruczołów mlecznych, w okresie przed pokwitaniem wzrost gruczołu mlekowego pozostaje jedynie pod wpływem hormonu wzrostu, hormonów tarczycy, insuliny, glikokortykosterydów, prolaktyny laktopoeza W okresie pokwitania estrogeny, progesteron FSH,LH- utrzymywanie na odpowiednim poziomie po porodzie procesu wytwarzania mleka
28. ph mleka 6,6-6,8
29. Zapalenie wymienia u kóz powodują najczęściej gronkowce, paciorkowce, pasterelle, mykoplazmy (Staph aureus, Str uberis, Str dysgalactiae, Str agalactiae, Pasteurella haemolitica, Mycoplazma agalactiae), ale też E.coli, Proteus, Brucella, Mycobacterium, Corynebacterium pseudotuberculosis, grzyby, wirusy
30. Ostre zapalenie wymienia u owiec to zapalenie zgorzelinowe wywołane przez gronkowce
31. Ćwiartka lewa tylna oznaczana D, prawa przednia A
32. Strzyki wymienia dezynfekujemy w kolejności odwrotnej niż pobieramy mleko, odkażamy DCBA, a pobieramy ABCD
33.paciorkowce hemolityczne,pałeczki Klebsiella,Pseudomonas-mogą prowadzić do śmierci płodu i poronienia
34.czynniki sprzyjajace wyst mastitis u klaczy:zatrzymanie mleka na skutek słabego zdajania przez chore źrebię,nadmierna eksploatacja wymienia przez głodne źrebię przy małej ilości mleka,zatrzymanie mleka po odsadzeniu lub śmierci zwierzęcia,przy ciężkim porodzie,fetotomii gdy mleko się gromadzi,nie jest zdajanenagłe zmiany pogody,oziębienia,deszcze,zranienia wymienia,sytuacje stresogenne prowadzące do obniżenia odporności,niekorzystne warunki w stajniach-przeciągi,choroby infekcyjne innych narządów,stany chorobowe w obrębie pyska źrebiąt.przyczyna ostrych stanów-obecność drobnoustrojów chorobotwórczych w przewodach strzykowych i tk gruczołowej wymienia
U krów 140 gatunków drobnoustrojów, Skłonności genetyczne ,Niewystarczająca sprawność układu obronnego, Błędy żywieniowe, Stres, Braki w zakresie higieny wymienia i pozyskiwania mleka oraz funkcjonowaniu i eksploatacji dojarek mechanicznych, Uszkodzenie kanału strzykowego
35.najczęstszą formą zapalenia wym stwierdzaną u owiec są zap przewlekłe i podkliniczne
36.Ob- obrzęk,Lz-lekko zwłókniałe,sur-rop-surowicz ropne zapalenie chyba
37.rozeta Furstenberga - W miejscu przejścia części strzykowej zatoki mlekonośnej w przewód strzykowy znajduje się 5 fałdów błony śluzowej ułożonych promieniście, od których odchodzą fałdy wtórne, całość zwana jest ROZETA CHRISTENBERGA. W samym kanale strzykowym znajdują się fałdy błony śluzowej ułożone podłużnie, jest ich 4-5
38.ospa,ospa rzekoma,brodawczyca,wirus parainfluenzy,pryszczyca
38.met Baszkirowa,met Łogwinowa,met Magdy-znieczulenie lustra mlecznego
40.Grzyby:Sabourauda API-20C,API-ZYM,test filamentacji,
Pałeczki gram- McCONKEYA,podłoże z krwią Gronkowce - Champana, Koagulaza, API Staph, Paciorkowce -Edwardsa, TKT, CAMP,API Strept
41.preparaty antyprolaktynowe:Gallastop(pochodna kawergoliny),Pseudogravin,Parloder(pochodna bromokryptyny),antagonista opiatów Naloxone hydrochlore
42.najniższa liczba kom somat wyst w mleku klaczy 5-10tyś/ml,a nawyższa u suk 500-600tyś/ml
43.znacznie większe szanse wyleczenia w porównaniu z okresem laktacji zwłaszcza,jeżeli chodzi o zap przewlekłe i te na tle paciorkowca bezmleczności,mniejsze koszty leczenia-jednorazowe podanie leku,duże i długo utrzymujące sięwysokie stężenia antybiotyku w tkance wymienia,brak strat finansowych związanych z wyłączeniem krowy z produkcji,antybiotyk nie przedostaje się do mleka
44.??kąpiele strzyków w środkach odkażających,preparaty zamykające ujście kanału strzykowego OrbeSeal, kąpiel w środkach,które zamykają zewnętrzne ujście kanału strzykowego
45.moze byc wynikiem zmian wrodzonych i dotyczy zwykle wszystkich strzyków,albo powstaje na skutek zejscia różnych procesów zapalnych w obrębie przewodu strzykowego i zatoki mlecznej.zmiany nabyte brodawczaki,zbliznowacenia,nadmierny rozrost pierscienia łącznotkankowego miedzy gruczołową a strzykową częścią zatoki mlecznej,także zbyt silny zwieracz strzyku,przy niewłaściwym doju mechanicznym
1.Czynniki środowiskowe-uwarunkowanie rozrodu.
Klimat-temperatura i wilgoć
-przekroczenie temperatury krytycznej przywysokiej wilgotności może prowadzić do HIPERTERMII-negatywny wpływ na f.rozrodcze samic i samców
-w klimacie umiarkowanym gatunki dostosowują sezon rozrodczy zależnie od długości ciąży,aby młode rodziły się w optymalnych m-cach(ciepłych)(aktywność wiosną,latem klaczy,oślicy,których ciąża 330-365 dni)(fretka 42 dni ciąża,luty-marzec aktywność);zwierzęta krótkiego dnia-owca ciąża 147,kozy 150 dni,aktywność płciowa jesienią.
-czynnikiem odpowiedzialnym za rytm reprodukcji jest Fotoperiod:
→długi dzień hamuje f.reprodukcyjne z sezonem płciowym krótkiego dnia
→szyszynka reguluje zmiany f.rozrodczych przez sekrecję melatoniny(najwyższa podczas
ciemności)
Żywienie
-zbyt intensywne żywienie negatywny wpływ na f.rozrodcze przy maksymilizacji rodukcji
-indywidualne-transpondery,dostosowanie do indywidualnych potrzeb,b.dobre rozwiązanie
-pasze uszkodzone,nieświeże,będą uboższe w wit. I skł.mineralne,kiszonki z kukurydzy ubogie w β-karoten;
Powoduje m.in.ciche ruje
4.Na czym polega „dezynfekcja zarodków”,znaczenie dla praktyki:
Polega na - zastosowanie roztworu trypsyny- zarodki przenosi się przez 5 kolejnych naczynek płynem PBS i dodatkiem 0,4%BSA (albumina bydlęca) i kolejno przez 2 naczynka z roztworem trypyny w płynie Hanks'a, następnie zrodki przenosi się przez 5 naczynek z płynem PBS 2% dodatkiem surowicy dla zneutralizowania działania trypsyny.
5.Rola osłonki przejrzystej:
Osłonka przejrzysta (ZP- zona pellucida) jest galaretowatym tworem otaczającym oocyt. Zawiązki osłonki przejrzystej pojawiają się pomiędzy oocytem a komórkami pęcherzykowymi w fazie wzrostu. Jeszcze przed osiągnięciem maksymalnych rozmiarów oocytu, wokół całej komórki zostaje uformowany jednolity płaszcz osłonki przejrzystej. U myszy osiąga on grubość około 6µm. Osłonka przejrzysta spełnia w procesie zapłodnienia trzy zasadnicze funkcje:
-zapobiega zapłodnieniu międzygatunkowemu
-wiąże plemnik i indukuje reakcję akrosomową
-zmodyfikowana po zapłodnieniu stanowi barierę dla plemników
Osłonka przejrzysta zbudowana jest z trzech typów glikoprotein: ZP1, ZP2 i ZP3. Glikoproteiny ZP2 i ZP3 ułożone są naprzemiennie w osłonce przejrzystej. Tworzą one filamenty, które są połączone przez cząsteczki białka ZP1.
Białka ZP2 i ZP3 wykazują zdolność wiązania plemników. Białko ZP3 jest właściwym receptorem dla plemników, które nie uległy reakcji akrosomowej zaś ZP2 stabilizuje wiązanie po jej ukończeniu. Związanie plemnika z białkiem ZP3, spełniającym rolę receptora na osłonce przejrzystej, inicjuje reakcję akrosomową.
17. Techniki pozyskiwanie zarodków - zwierzęta duże i małe:
-z izolowanych narządów- płukanie jajowodów i rogów macicy (wszystkie gatunki),
-chirurgiczne metody:
*płukanie od górnej części rogu- jajowód w kierunku lejka 20 ml medium,
*płukanie od lejka do górnej części rogu,
*płukanie macicy od podstawy w kierunku jajowodu lub odwrotnie (wszystkie gatunki),
-niechirurgiczne metody- katetery (bydło, konie) 500ml medium
# z jednego płukania średnio 5-12 zarodków
18. Główny cel transferu zarodków:
Technika ET jest stosowana do powielania genotypu krów wysoce wartościowych. Metoda ta pozwala na uzyskanie około 100 cieląt od krowy w ciągu życia. W przypadku normalnego utrzymania zwierząt krowa może dać 10 cielaków, a średnio przy intensywnym utrzymaniu 5 sztuk. Stosując superowulację krowa daje 20 zarodków rocznie nadających się do transferu. Przy płodności na poziomie 60% w ciągu 8 lat otrzymuje się 100 cielaków. Technika polega na pobraniu zarodków dawczyni (zacielonej krowy) i przeniesieniu ich do biorczyni (krowy wybranej na matkę). Zarodki można przenosić bezpośrednio lub zamrażać.
19. Frymartynizm:
FRYMARTYNIZM, zmiany zachodzące u płodu żeńskiego pod wpływem hormonów wydzielanych przez bliźniaczy płód męski; są to gł. zmiany w narządach rozrodczych powodujące niepłodność; między bliźniaczymi płodami dochodzi często do wymiany komórek; frymartynizm występuje gł. u bydła, spotykany u owiec, kóz i świń.
Występuje u bliżniąt jednojajowych, krew płodów miesza się, samce dojrzewają szybciej, jałóka jest niepłodna (przerost łechtaczki), u obudwu płodów występuje chimeryzm limfocytarny.
23. Miejsce sekrecji, działanie i zastosowanie w sterowaniu rozrodem prostaglandyny F2 alfa:
Prostaglandyna wykorzysywana jest w rozrodzie do synchronizacji rui u samic, a konkretnie do pobudzenia luteolizy. Skuteczna jest jedynie u samic będących w fazie lutealnej. Wywołuje luteolizę ciałka żółtego, powoduje spadek progesteronu.
Uwalniana jest z przysadki mózgowej i po ok. 48h powoduje wystąpienie rui.
25. Hormonalna regulacja folikulogenezy
26.Hormony wydzielane przez ciałko żółte i ich działanie.
27. Hormony występujące w pęcherzyku i ich działanie
37.Mateczne rozpoznanie ciąży - znaczenie
gatunek początek (dni) (zanik ciałka żóltego)
bydło 16 - 17
owce 12 - 13
świnie 10 - 12
konie 14 - 16
38.Znaczenie migracji zarodków
41.Hormony produkowane przez łożysko ich funkcje
42.Przyczyny wczesnej śmiertelności zarodków