12785 Zoologia&

Do druku.txt

Nicienie (Nematoda syn. Nemata) - typ zwierząt bezkręgowych, dawniej klasyfikowanych jako gromada w typie obleńce.

Środowisko

Zamieszkują środowisko wodne, ale również glebę. Niektóre z nich są pasożytami zwierząt i roślin.

Budowa zewnętrzna

Kształt ciała: Silnie wydłużone. Niewielkie, osiągają rozmiary od 0,3 mm do około 1,2 m.

Zewnętrzna powłoka: Zewnętrzną powłokę ciała stanowi wór powłokowo-mięśniowy składający się z oskórka, nabłonka i pojedynczej warstwy mięśni.

Oskórek - (zwany kutikulą) stanowi warstwę ochronną, przepuszcza jedynie wodę i gazy, zbudowany jest on z substancji białkowej. Dzięki niemu nicienie są bardzo odporne na trucizny i niekorzystne warunki środowiska.

Nabłonek - (zwany hypodermą) leży pod oskórkiem, jego budowa jest zależna od wielkości nicieni, tworzy on zgrubienia zwane wałkami hyperdermalnymi, biegnące wzdłuż ciała.

Warstwa mięśniowa- zbudowana jest z mięśni podłużnych. Nie ma tu mięśni poprzecznych, jakie spotykamy u wirków. Jamę ciała wypełnia płyn surowiczy, który zapewnia zwierzęciu sprężystość, zastępuje on również układ krążenia rozprowadzając substancje odżywcze.

Budowa wewnętrzna

Układ pokarmowy ma postać przewodu. Dzieli się on na dwa odcinki: przedni (początkowy) i tylny (końcowy). Oba są pochodzenia ektodermalnego. Rozpoczynają się otworem gębowym, który prowadzi do gardzieli łączącej się z jelitem, a kończy otworem odbytowym. U niektórych gatunków może dojść do redukcji otworu odbytowego, a nawet jelita środkowego.

Nicienie nie posiadają układu oddechowego, a wymianę gazową prowadzą całą powierzchnią ciała. Pasożyty potrafią oddychać beztlenowo.

Układ krążenia nie został wyspecjalizowany, substancje odżywcze rozprowadzane są po organizmie przez płyn surowiczy.

Układ nerwowy składa się z pierścienia okołogardzielowego (obrączki okołogardzielowej), w skład którego wchodzi 5 zwojów nerwowych i z pni nerwowych (pnia brzusznego i pnia grzbietowego), połączonych spoidłami poprzecznymi.

Układ wydalniczy jest zbudowany z 2 przewodów, które mają wspólne ujście.

Rozmnażanie

Większość nicieni jest rozdzielnopłciowa, u niektórych występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Większość z nich jest jajorodna (jajożyworodny jest włosień kręty), a rozwój dzieli się na kilka stadiów.

Przedstawiciele

wolno żyjące: Turbatrix aceti - węgorek octowy odżywiające się bakteriami - mikrobionty odżywiają się grzybami - micetofagi pasożyty roślin wewnętrznych Rodzina: Anguinidae Anguina tritici - węgorek pszeniczny Ditylenchus dipsaci - niszczyk zjadliwy Rodzina: Pratylenchidae Pratylenchus penetrans - korzeniak szkodliwy Rodzina: Heteroderidae - mątwikowate Globodera rostochinsis - mątwik ziemniaczany Heterodera schachtii - mątwik buraczany Meloidogyne hapla - guzak północny Rodzina: Aphelenchoididae

Aphelenchoides ritzemabosii - węgorek chryzantemowiec Aphelenchoides fragariae - węgorek truskawkowiec nicienie drapieżne

rozwijające się w innych nicieniach żywiących się roślinami - pantofagi pasożyty zwierząt i człowieka:

glisty (np. glista ludzka), włosień kręty (Trichinella spiralis), owsik ludzki, włosogłówka, tęgoryjec dwunastnicy, filaria Bancrofta (Wuchereria bancrofti),

Rząd: Desmodorida Rząd: Monhysterida Rząd: Dorylaimida Rząd: Mermithida Rząd: Trichocephalida

Systematyka Gromada: Adenophorea Podgromada: Chromadoria Rząd: Araeolaimida Rząd: Desmoscolecida Podgromada: Enopiia Rząd: Enoplida Rząd: Muspiceida Gromada: Secementea

Rząd: Aphelenchida Rząd: Camallanida Rząd: Rhabdiasida Rząd: Spirurida Rząd: Tylenchida

Rząd: Ascaridida Rząd: Diplogasterida Rząd: Rhabditida Rząd: Strongylida

Strona 1