Tablica 14.1
Orientacyjne wartości współczynnika przeciążenia K dla sprzęgieł [wg 16]
Rodzaj maszyny roboczej |
K |
Maszyny wirowe o niemal niezmiennych oporach ruchu (prądnice, dmuchawy i sprężarki, pompy wirowe) |
1,0 -5- 1,5 |
Maszyny o niewielkich wahaniach oporów ruchu (obrabiarki o ruchu obrotowym, maszyny przędzalnicze) |
1,5 - 2,0 |
Maszyny o znacznych wahaniach oporów ruchu (obrabiarki o ruchu zwrotnym, młyny kulowe, podnośniki) |
2,0 + 3,0 |
Maszyny tłokowe (pompy, dmuchawy, sprężarki) |
2,5 4,0 |
Maszyny o bardzo dużych wahaniach oporów ruchu (dźwignice, walcarki, prasy ciężkie, kruszarki) |
3^5 wyjątkowo do 6 |
Wiadomości wstępne. Sprzęgłami nierozłącznymi nazywa się sprzęgła, w których człony czynny i bierny są połączone trwale, tzn. nie można ich rozłączać w czasie pracy. Sprzęgła te stosuje się w przypadkach, gdy rozłączanie członów następuje jedynie przy demontażu maszyny. Sprzęgła nierozłączne dzieli się na:
• sprzęgła sztywne, uniemożliwiające przesunięcia względne między członami w czasie eksploatacji;
• sprzęgła samonastawne, pozwalające na niewielkie przesunięcia wzdłużne i poprzeczne wałów;
• sprzęgła podatne, w których łącznikiem są elementy sprężyste.
Sprzęgła sztywne. Do sprzęgieł sztywnych zalicza się sprzęgła tulejowe, łubkowe i kołnierzowe. Sprzęgła te wymagają zachowania dokładnej współ-osiowości łączonych wałów.
Sprzęgło tulejowe kołkowe (rys. 14.2) jest jednym z najprostszych rodzajów sprzęgieł. Tuleja jest w tym przypadku członem czynnym i biernym, a kołki — łącznikiem. Łącznikami mogą być również wpusty lub kliny. Stosuje się także połączenia skurczowe tulei z wałem. Wybór łącznika zależy od charakteru obciążenia, warunków montażu itd.
------CJ
Rys. 14.2. Sprzęgło tulejowe kołkowe
Przy osadzaniu tulei na wale stosuje się pasowania mieszane: Js8/h7 lub M8/h7, a w połączeniu skurczowym — pasowanie ciasne U8/h7.
367