14747 skanuj0002 (672)

Rozdział 1

Charakterystyka podstawowych pojęć

Prób /definiowania wymienionych we Wstępie terminów dokonywano już wielo krotnie zarówno w literaturze dawniejszej, jak i współczesnej. W okresie między wojennym tą problematyką zajmowali się W. Czapiński i W. Kawka.

W. Czapiński dokonał rozległej analizy bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego w ujęciu przepisów prawa administracyjnego oraz prawa karnego, u także analizy porównawczej z systemami prawnymi innych państw¹, jednak nie sformułował jednoznacznej definicji bezpieczeństwa publicznego. Podkreślił jedynie, że ochrona bądź zapewnienie bezpieczeństwa publicznego to oznaczenie środków lub działalności zapobiegającej czynom złej woli ludzkiej, skierowanym wpr osi przeciwko temu bezpieczeństwu: „w ten sposób do zakresu ochrony bezpieczeńst wu należałoby odnieść tylko prewencję zbrodni i występków bądź skierowanych prze ciwko życiu, mieniu, wolności osób, bądź stanowiących zamach na organizację spo leczną lub państwową; natomiast nie można by tu zaliczać zapobiegania wykroczę niom przeciwko licznym przepisom administracyjnym, chociażby mającym na celu uniknięcie różnych niebezpieczeństw, które w pewnych warunkach są możliwe"

Zob- A. Misluk, k. U.ij< lwi. M> Pomykała, /iiitędzonic ot iirontj/torzydkn ihcz/iitizciislwo, Uzcszow 'JtOtlfl

!*«»»'. W'. (./lipiński, Hcz/nnznistwo, spokój1/mi . ijilcl publiczny w iniszcw prnwic udu)inisfvficy/ii,^,ni_l „linzeln Adminisiiai |i i IN*11« |l Piińulwpwcj" l•)/*), nr'), s, UI7 :V2:t; idem, bezpieczeństwo, spokój ipor.utlek publiczny w listowiu li kurny i /#. „Gin żulu Atlml iiImI im jl | policji PuńMlwowrj" l')2^l), nr III,«, 63I1*63H| iilcut, i bezpieczeństwo, spokó) i pontfdsk publiczny ■ palba konstrukcji teoretyczno!, „Gtizutu Adrninlslracjt l Policji

Przez porządek publiczny W. Czapiński rozumiał „stan zewnętrzny, polegający Hit przestrzeganiu przez ludność w swym postępowaniu pewnych zasad, form 1 fiftkflZÓwj których nieprzestrzeganie w >vkrunkach zbiorowego współżycia ludzi Hit i ti żułoby ich na niebezpieczeństwa i uciążliwości pomimo braku złych zamiarów p Mb, które by tych zasad, form i nakazów mg przestrzegały”. W związku z tym ■ipewnicnie porządku publicznego polega nie na ochronie przed złą wolą ludzką, |mi| przed ludzką nieostrożnością, brakiem przewidywania itp.”².

Pełniejsze wyjaśnienie samych pojęć bezpieczeństwa i porządku publicznego pi '«tl ul uwił W. Kawka³. Stwierdzał on, że są to „pewne stany dodatnie, panujące W uitfrtiilzncji społecznej, których zachowanie gwarantuje uniknięcie określonych Miótł, tak przez całość organizacji, jak i przez poszczególnych jej członków”. Bez-■ft/eństwo publiczne jest to stan, w którym ogół społeczeństwa i jego interesy, K lit!' żf państwo wraz ze swymi celami, mają zapewnioną ochronę od szkód zagra-lUlm yi lt lin z jakiegokolwiek źródła. Podkreślał dalej, że „ustalenie - co jest zgodne, I fu niezgodne z bezpieczeństwem publicznym - należy do organów państwa, rea-pUimiycn ochronę tego bezpieczeństwa”.

L w, Kawka uważał, że sformułowanie pełnej definicji bezpieczeństwa publicz-Hpl |»'Nl niemożliwe, ponieważ materiał składający się na jego treść jest rozległy I mu H'€ u Iny. Można je tylko określić za pomocą szerszego opisu — przez wskazanie HHNZplcc/.cństw zagrażających interesowi publicznemu. Przytaczał wiele stanów ■plyr/nych, wskazując kiedy można, kiedy zaś nie można mówić o zagrożeniu dla HfpliM Zcństwa publicznego, konkludując, że „niebezpieczeństwem publicznym hyihli¹ laki, stan lub zjawisko dotykające interes publiczny, chociażby szkoda swym Mirem mocniej godziła w dobro prywatne"⁴. Ochrona policyjna polega więc na HpfMt aułu niebezpieczeństw zagrażających państwu jako takiemu, większej lub grupie obywateli i poszczególnym jednostkom. i plrtlumlnsl przez porządek publiczny W. Kawka rozumiał całość form umożli-Hfjfi yi h normalny rozwój życia w organizacji państwowej, zespół norm (zwłasz-»#.i pi awnych, lecz nie tylko), których przestrzeganie warunkuje normalne współ-

I*' MttOltek ludzkich. „Ochrona porządku publicznego to utrzymywanie stanu, HBlUgttnego z jednej strony przez ścisłe przepisy prawne, gdzie wstępne zada-DlN 1'nlUjl sprowadza się do oceny sytuacji faktycznie zaistniałej z sytuacją przewi-pi| w Aclslej normie prawnej, z drugiej zaś przez powszechne poglądy społeczne, Hh| luli) Policji jest wykrycie opinii publicznej odnośnie do pewnego zjawiska, kiwanego działaniem natury lub zachowaniem człowieka”⁵.

Mli W» ktiwkti, Policja u* ujęciu historycznym i ws/iótczcsiiym, Wilno 1939, IIh.Ihu, Ni hi,