17324 MC074

Współczesny samolot myśliwsko-szturmowy

PaiKivia Tornado IDS

Opracowanie modelu: Bohdan Wasiak Projekt okładki: Zenon Pecko

Rozpiętość:

Długość:

Wysokość:

Masa własna:

Masa startowa maks. Prędkość maks.: Promień działania: Napęd:

Uzbrojenie:

Załoga:

Wielozadaniowy samolot Tornado powstał w wyniku współpracy biur konstrukcyjnych Anglii, Niemiec i Włoch (BAC, MBB i FIAT), aczkolwiek do jego powstania przyczyniła się głównie Wielka Brytania.

Projektowanie rozpoczęto w 1969 roku, a następnie budowę 9 prototypów (4 w Wlk. Brytanii, 3 w RFN, i 2 we Włoszech). Pierwsz oblot prototypu miał miejsce 14.08.1974 roku.

W chwili obecnej Tornado, niezależnie od wersji i przeznaczenia, należy do najbardziej skutecznych samolotów dalekiego zasięgu na świecie.

Tornado posiada zmienną geometrię skrzydeł oraz niezwykle rozbudowaną awionikę i automatyzację. Cechuje go zdolność do działań bez względu na warunki atmosferyczne czy porę dnia-nocy, oraz możliwość wykonywania długich przelotów na bardzo małych wysokościach (do 60 m) i dużej szybkości, przy zastosowaniu pełnej automatyki pilotażu. Samolot ma duży udźwig oraz silne uzbrojenie strzeleckie.

Brytyjskie i włoskie Tornada odniosły duże sukcesy podczas walk w rejonie Kuwejtu, znanych jako akcja "Pustynna Burza".

Tornado jest dwumiejscowym, dwusilnikowym samolotem wielozadaniowym, mogącym operować zarówno z lądu, jak i z pokładów lotniskowców.

Tornado produkowany jest w kilku różnych wersjach, np.:

-    IDS - wersja szturmowa produkowana w RFN i we Włoszech

-    GR-1 - wersja szturmowa produkowana w Wlk. Brytanii

-    F-2 - wersja myśliwska produkowana w Wlk. Brytanii

-    IDR - wersja rozpoznawcza -T-3 - wersja szkolna

Tornado jest samolotem skomplikowanym i drogim, nie znajduje odbiorców poza trójką produkujących go krajów.

Dane taktyczno-techniczne: 8,6/13,9 m

16.7    m

5.7    m

14 100 kg 26 500 kg ok. 2 400 km/h ok. 1 500 km

2 silniki Turbo-Union RB 199 o ciągu 8 212 kG każdy

-    2 x działko Mauser kal. 27 mm z zapasem po 180 pocisków na lufę

-    do 7250 kg bomb, rakiet i innych np. zasobników podwieszonych.

2 ludzi

Model kartonowy samolotu TORNADO IDS został opracowany w skali 1:33 i prezentuje malowanie niemieckiej Marinefliger.

1.    Model nie należy do trudnych, aczkolwiek modelarzom początkującym odradzam wykonywania mechanizacji skrzydeł oraz wyposażenia kabiny - sugeruję trwałe zamocowanie płatów w pozycji bojowej, w której kąt pomiędzy krawędzią spływu skrzydła a kadłubem wynosi 70°. Należy wówczas wzmocnić je dodatkowo dźwigarem cz.48c.

2.    Numeracja części odpowiada w zasadzie kolejności sklejania.

3.    Części, których numeracja jest podkreślona, należy podkleić tekturą o grubości do 1 mm. Dotyczy to również wszystkich elementów arkusza IX.

4.    Koła możemy wykonać metodą tradycyjną, tzn. skleić ze sobą kilka krążków tektury, wyprofilować na papierze ściernym i zaczernić tuszem. Możemy też postarać się o kółka o odpowiedniej średnicy np. z zepsutych zabawek.

5.    Decydując się na wykonanie wypuszczonego podwozia , w miejscach jego osadzenia należy wkleić kawałki korka, balsy lub styropianu, co umożliwi stabilne osadzenie drutów goleni.

6.    Przy zmiennym skosie skrzydeł i wyposażeniu kabin należy we wręgach 1 b, 2a, 3b, 4a wyciąć odpowiednie, oznaczone pola.

7.    Części przed sklejeniem należy starannie uformować. Dotyczy to szczególnie segmentów kadłuba, mającego w części środkowej prostokątny przekrój. Z uwagi na ich duże, szczególnie górne powierzchnie, doradzam podklejenie ich odpowiednio dopasowanymi kawałkami kartonu, co zapobiegnie zapadaniu się płaszczyzn. Dotyczy to segmentów 3, 4 i 5.

8.    Do klejenia na styk i przy dużych płaszczyznach styku, gdzie nie jest wskazany pośpiech, zalecam stosowanie kleju BUTAPREN. Do wklejania goleni i w miejscach, gdzie powierzchnia styku jest mała, a wymagana spoina musi być sztywna, proponuję używać kleju HERMOL.

9.    Wręgi kadłuba, które po sklejeniu do siebie przylegają (np.

1b-2a, 2b-3a itd) po starannym wycięciu składamy stronami zadrukowanymi    ze sobą,    mocno ściskamy i ewentualne

odstępstwa od wspólnego obrysu niwelujemy ostrożnie na papierze ściernym.

10. Gotowe segmenty kadłuba, przed sklejeniem ich ze sobą,

można również    lekko przeszlifować    na    równej,    poziomej

płaszczyźnie drobnego papieru ściernego, będą lepiej do siebie przylegały.

11. Do usztywnienia goleni    podwozia    oraz    sondy    dziobowej

stosujemy drut    stalowy o    średnicy    0,5    - 0,7    mm (np.

wyprostowane spinacze biurowe). Wzory elementów z drutu w skali 1:1 znajdują się na arkuszach kartonu z częściami modelu.

12. Gotowy model należy wyretuszować odpowiednio dobranymi kolorem farbkami w miejscach widocznych łączeń, pęknięć i załamań kartonu, oraz ewentualnych niedokładności klejenia. Do farbki można dodać talku technicznego, uzyska ona wówczas właściwości szpachlujące. Wnętrza dysz wylotowych oraz chwytów powietrza należy pomalować kolorem ciemnoszarym.

SERIA: MODEL KARTONOWY ZESZYT NR 74: TORNADO ISBN 83-86435-61-1 Wydanie I WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE. ©	WYDAWCA: P.W."MODELCARD"s.c.	ADRES KORESPONDENCYJNY:
	J.Oleś & B.Czyżyński ul.Struga 78 p. 609-610 70-777 Szczecin tel./fax: [phone]		MODELCARD ul.Sokołowskiego 11 70-891 SZCZECIN 20j