18432 skanuj0013 (259)

11.2. Gospodarka leśna

całego ekosystemu, które muszą być zidentyfikowane podczas kartowania terenowego, m.in. stopień naturalności lub degeneracji leśnych fitocenoz oraz stopień wzrostu udziału ekspansywnych gatunków runa, krzewów i drzew obcego pochodzenia w zbiorowiskach leśnych wskutek ich samoistnego wnikania (synantropiza-cja) lub celowego wprowadzania ze względów gospodarczych. Z oczywistych powodów program ochrony przyrody, wykonywany co dziesięć lat, powinien być uzupełniany w miarę inwentaryzowania nowo identyfikowanych osobliwości przyrody, dzięki czemu mogłaby być na bieżąco aktualizowana waloryzacja przyrodnicza na terenie poszczególnych nadleśnictw.

Cenne składniki przyrody zidentyfikowane podczas prac nad opracowaniem programu ochrony przyrody powinny być uwzględnione zarówno w systemie informatycznym Lasów Państwowych, jak i we wszelkich systemach informacji przestrzennej także w przyszłości, ponieważ w przeciwnym razie informacje o wartościach przyrodniczych lasów gospodarczych zostaną zignorowane i nie będą wykorzystywane w planach urządzania lasu, a w konsekwencji ochrona przyrody w lasach gospodarczych będzie nieskuteczna.

Oprócz konieczności doskonalenia metod inwentaryzacji składników przyrody ważne jest opracowanie i wdrożenie procedur ochrony zidentyfikowanych, cennych elementów przyrody, które zależnie od rodzaju chronionego składnika przyrody mogą wymagać specjalnych modyfikacji zabiegów stosowanych w trakcie pielęgnacji lasu, zaniechania na określonym terenie czynności wykonywanych rutynowo w lasach gospodarczych, a nawet wstrzymania wyrębu drzew. Wydaje się, że sprawa rzeczywistych kosztów realizacji programu ochrony przyrody w nadleśnictwach ma podstawowe znaczenie.

Pogodzenie funkcji lasów jako źródła surowca ważnego dla gospodarki z ich rolą Ochrona lasów w zachowaniu różnorodności biologicznej nie jest łatwe. Z jednej bowiem strony, ^a gospoda przemysł drzewny wymaga od Lasów Państwowych stałego wzrostu podaży drewna i chociaż według danych GUS (2006) pozyskanie grubizny¹ wzrosło w ciągu minionej dekady o ponad 50%, a planowany etat cięć² jest w ostatnich latach przekraczany od kilku do kilkunastu procent, to presja przedsiębiorców używających drewna jako surowca do produkowanych wyrobów nie słabnie. Z drugiej strony, przyrodnicy spoza kręgu leśników, zwłaszcza zaś organizacje ekologiczne, dążą do ciągłego wzrostu liczby i powierzchni obszarów podlegających ochronie prawnej oraz liczby objętych ochroną gatunkową taksonów roślin, zwierząt i grzybów, z których wiele żyje właśnie w lasach.

Od momentu zakończenia II wojny światowej następuje stałe powiększanie za- Wzrost sobów leśnych naszego kraju (rys. 11.3). Zgodnie z ustawą o lasach, do zalesienia ^{lesistości kra}i^u

1

   Grubizna to drewno o średnicy w cieńszym końcu minimum 7 cm.

2

   Etat (etat cięć, etat użytkowania) jest to ilość masy drzewnej możliwa do wycięcia w drzewostanie w określonym aasie i na określonej powierzchni bez szkody dla tego drzewostanu. Obecnie etat jest niższy o 40% niż przyrost masy drzewnej w tym samym okresie, dzięki czemu następuje stały wzrost zapasu drewna na pniu.