Rodzaje opieki nad dzieckiem ze względu na treść działania
W zakresie treści opieki nad dzieckiem występuje największe zróżnicowanie, odpowiada mu znaczna liczba pojęć szczegółowych.{Głównymi elementarni zróżnicowania treści opieki nad dzieckiem są: '
- rodzaj środków i czynności zastosowanych w działaniu,
- rodzaj środowiska społecznego, w którym działanie jest podejmowane,
- zakres i kształt organizacyjny (forma) działania,
- czas trwania opieki.
Ze względu na rodzaj zastosowanych środków i czynności wyróżniamy opiekę nad dzieckiem: materialną, zdrowotną, moralną, prawną, wy-rhnwnwęyą f psyrh^|npirynn, pedagogiczna)[we wszystkich sferach kształtowania się osobowości dziecka. Ten zróżnicowania opieki nad dzieckiem wiąże się także z klasyfikacją podmiotów opieki, a zwłaszcza z Dodziałem kompetencji i specjalizacją podmiotową.
I Ze względu na rodzaj środowiska, w którym działanie jest podejmowane, wyróżniamy opiekę na dzieckiem: w rodzinie, w szkole (funkcje opiekuńczo-wychowawcze szkoły), w placówce opiekuńczo^ wy chowaw^ czej-ocał w miejscu zamieszkankT(w~ŚWXtowwktty—
Ten typ zróżnicowania określany także By wk j«o kierunki opieki nad dzieckiem, ukazuje bowiem wyraźnie środowisko społeczne, w którym opieka jest podejmowana, nadaje kierunek działania podmiotom opieki, które muszą się liczyć z właściwościami środowiska. Podział ten ułatwia także systematyzację form opieki nad dzieckiem, f Ze wzglądu na zakres i formę działania wyróżniamy opiekę całkowita i VgęściówaTw formach opieki calkowiteijvvstcpuye~pć!?iy^akfeś zadali opiekuńczo-wychowawczych i odpowiedzialność za organizacją życia daecita w "ciągu całei doby. \y formach opieki częściowcjjgystępują niektóre zadania opiekuńczo-wychowawcze i odpowiedzialność za órganiza-cię życia dzirckalwokreślónych godzinach dnia.\
Podział zewzględu na zakres i formę działania wiąże się z omawianym poprzednio zróżnicowaniem opieki nad dzieckiem według środowiska, w którym to działanie jest podejmowane! Opieka nad dzięękięm w rodzinie i opieka w placówkach opiekuńczo-wychowawczych występuje naj- _ częściej jako opieka całkowita, a opieka nad. dzieckiem w szkole i w miejscu zamieszkania -jako opieka częściowa\W niektórych jednak formach może wystąpić równocześnie opieka całkowita i opieka
częściowa, np. w ogniskach wychowawczych i w ośrodkach szkolno-wychowawczych.
Także w niektórych formach opieki częściowej, jak np. w żłobkach, przedszkolach, półinternatach - nie występuje wprawdzie odpowiedzialność za organizację życia dziecka w ciągu całej doby, jednak zakres zadali opiekuńczo-wychowawczych jest zbliżony do zakresu zadań w formach opieki całkowitej. Ma to duże znaczenie dla metodyki pracy opiekuńczo-wychowawczej, gdyż pozwala spożytkować doświadczenia nabywane w toku wykonywania podobnych zadań opiekuńczo-wychowawczych w różnych placówkach.
czenie tych pojęć dot dowiskiem społecznym.
I
więzi ze śro-
W klasyfikowaniu form opieki nad dzieckiem występują jeszcze inne pojęcia szczegółowe/opieka otwarta i opieka zamknięta. Pierwotne zpa-yczyjo dwóch aspektów: dostępność/i
ojęcie opieki
opieki całkowitej, charakteryzujących się większa dostępnością i utrzymywaniem licznych więzi z szerszym środowiskiem społecznym.
Dziś pojęcie opieki zamkniętej odnosi się tylko do niektórych, wyspecjalizowanych form opieki całkowitej przede wszystkim nad dzieckiem chorym (chnTftby ll,h tfleljuliu Uhosieozonym.Lecz i w tych przy-
padkach nie izoluje się obecnie dziecka od szerszegererodowiska społecznego, a społeczeństwo poprzez różne swoje organizacje interesuje się stanem sprawowanej opieki.
CTermin „otwarty” oznacza dzisiaj tendencję do ścisłej i wzajemnej więzi między określoną formą opieki i wychowania a społeczeństwem i jego instytucjami. Więź ta sprzyja realizacji społecznej funkcji opieki i wycho-waniaAW tym znaczeniu otwarte są prawie wszystkie formy opieki nad dzieckiem i można traktować ten termin niejako kryterium podziału form. lecz ich cechę funkcjonalną. Tę cechę ma się też na uwadze, określając szkołę współczesną,1 jako szkołę otwartą.
^Ze względu naxza& trwania wyróżniamy opiekę nad dzieckiem: doraźną. okresową i stalą.
Opieka doraźna polega na jednorazowym lub krótkotrwałym działaniu i dotyczy najczęściej sytuacn zagrożenia, wymagającej szybkiej interwencji, zas bowiem ma"w oplćce Interwencyjnej wielkie znaczenie, zwłaszcza w sytuacji zagrożenia życia. Niejednokrotnie opieka doraźna prowadzi do objgcia^dziccka ocieka okresową lub stalą.
Opieka okresowa obliczona test giowntc na wspomaganie rodziny wła-
29