26777 IMGv47

kMmintt»cjL Miejsce pracy jest środowiskiem ppołeczno-zawo-gdzie podstawową wartością jest spararwtność i efektywność zawodowa. Przy odpowiednim doborze zawodu, umożliwiającym jego wy-kgonywanie w małej grupie kilkunastoosobowej, składającej się z osób niesłyszących (3—4 takie osoby) i słyszących, tworzą się zwyczajne, ludzkie więzi, polegające na wzajemnym zrozumieniu. Sytuacja taka sprzyja także utrzymaniu a nierzadko i dalszemu rozwojowi wyuczonych umiejętności językowych wśród niesłyszących. Jednak wytworzenie tego rodzaju warunków jest możliwe jedynie wtedy, kiedy w brygadzie roboczej nie przeważają niesłyszący, gdyż wówczas dochodzą do głosu prawidłowości rządzące podkulturą niesłyszących. Organizacja gracy polegająca na dążeniu do osiągania maksymalnych efektów produkcyjnych, także nie sprzyja integracji niesłyszących z pozostałą załogą. Brak wtedy najczęściej czasu na pomoc, jakiej mogą potrzebować; niesłyszący, dominuje rywalizacja i koncentracja całej załogi wyłącznie na rezultatach pracy. Nie ma wtedy oczywiście mowy o jakichkolwiek więzach społecznych między słyszącymi a niesłyszącymi w zakładzie pracy. W najlepszym razie niesłyszący mogą swą dumę z porównywalnych osiągnięć w pracy manifestować pracownikom słyszącym. Dobrze przez niesłyszących wykonywana praca, właściwie zorganizowana, sprzyjająca integracji społecznej osób z uszkodzonym słuchem ze słyszącymi w środowisku zawodowym, ewidentnie przyczynia się do rewalidacji niesłyszących w jednym z ważnych zakresów życia społecznego, jakim jest aktywność zawodowa.

Rewalidacyjna wartość wychowania przez pracę i samej pracy dotyczy:

—    funkcji usprawniającej przez kształcenie wrażliwości wychowanka na porządne, dokładne, dobrze zaplanowane i odpowiedzialne wykonywanie czynności zawodowych, utrzymywanie warsztatu pracy w czystości, a więc dbałość o miejsce pracy, a także kształtowa- . nie postawy życzliwości i szacunku wobec kolegów dla ich wiedzy

i umiejętności zawodowych,

—    funkcji kompensacyjnej, gdyż dobrze wykonywana praca sprzyja zadowoleniu z jej wykonywania, stwarza poczucie bezpieczeństwa dzięki niezależności ekonomicznej, ręzwija poczucie równo- J rzędnoaci 1 partnerstwa ze słyszącymi, umożliwia integrację społeczną I zespołem pracowniczym, sprzyja rozwojowi ogólnemu i rozwojowi języka i mowy,

—    funkcji korekcyjnej, gdyż widoczne, namacalne wyniki pracy, tak istotne dla niesłyszących, głównie odbierających świat za wolrodnictwein zmysłu wzroku, stwarzają okazję do oceny jakości wy-fcWMnia wytworów oraz efektów ilościowych, a dzięki najczęściej wy-

aotywacji do pracy, poprawne jej wykonywanie, umożliwiają pffwafcsDtrolę i kształtowanie samodyscypliny.

4. WYCHOWANIE PRZEZ SPORT I WYPOCZYNEK

Uszkodzenie słuchu jest kalectwem, którego przezwyciężanie ^M|H maga ogromnego wysiłku od każdego niesłyazącego ten polega na stałym pogotowiu organizmu zmuszonego, mimo bratał słuchu i wynikających stąd trudności w porozumiewaniu się językowym, do adekwatnego, zgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy, rozpoznawania i identyfikowania ciągle zmieniających się sytuacji społecznych w ich różnorodnych uwarunkowaniach. Jest to wysiłek nie tylko umysłowy, ale i fizyczny. Ponadto dziecko z uszkodzonym słuchem nierzadko jest obarczone dodatkowymi obciążeniami. Wiążą się one m. 9 z niższą ogólną sprawnością fizyczną, w porównaniu z dziećmi słyszącymi. Poza właściwymi wszystkim dzieciom konsekwencjami, które wynikają z wielogodzinnego, codziennego unieruchomienia w ławce szkolnej, dochodzą swoiste, związane ze zmniejszoną pojemnością płuc, co jest spowodowane ograniczonym posługiwaniem się przez dziecko mową.

Wychowanie przez sport¹⁸ ma zatem za zadanie:

—    zmniejszenie bądź całkowite wyeliminowanie niektórych niepożądanych skutków, pośrednio wynikających z uszkodzenia słuchu, takich jak wspomniana zmniejszona pojemność płuc, niezręczny „szurający” sposób chodzenia itd.,

—    ćwiczenie zmysłu równowagi i ogólne wzmożenie sprawności fizycznej oraz orientacji przestrzennej,

—    (kształtowanie estetyki poruszania się, bystrości niezbędnej w grach zespołowych, umiejętności współdziałania w wykonywaniu ćwiczeń fizycznych,

—    kształtowanie umiejętności współpracy, zmysłu organizacyjnego, orientacji przestrzennej oraz umiejętności .posługiwania się wiadomościami i sprawnościami zdobytymi w czasie nauki szkolnej, na wycieczkach turystycznych lub rajdach harcerskich.

Sport d turystyka, poza ogólnym wzmożeniem sprawności fizycznej, mogą stanowić także ważną płaszczyznę kontaktów z rówieśnikami sły-.szącymi. Jest to jedna z form aktywności, która może być wykorzystywana dla celów integracji społecznej, przezwyciężania względnej izolacji ośrodka szkolno-wychowawczego dla dzieci z uszkodzonym słuchem.

Sport jest formą aktywności fizycznej blisko związaną z rekreacją i turystyką. Wykorzystanie tej formy działalności w surdowychowaniu wymaga, aby niesłyszący wychowanek nauczył się reguł interesujących; go gier i dyscyplin sportowych, co jest warunkiem powodzenia w idr

¹¹ Szerzej na temat znaczenia kultury fizycznej w procesie wychowawaa/m por. J. Dziedzic, L. Ritzke, Kultura fizyczna w szkołach i zakładach dla yłuckgttkt i niedosłyszących. Poradnik metodyczny, Warszawa 1979.