23268 Obraz 1 (7)

Produkt	USA	Japonia	Europa Zach.
Polioctan winylu	55	15	57 .
Polialkohol winylowy	21	73	16
Chlorek winyiu/octan winylu (kopolimer)	7	1	.3
Etylen/oatan winylu	6	4	5
Pozostałe zastosowania	11	7	19

Światowa produkcja octanu winylu wynoai ok.. 2,8 min t/r. .Podstawowa kierunki przerobu octanu winylu przedstawiono w tab. 75.

Tabela 75

Struktura wykorzystania octanu winylu w niektórych krajach w 1984 r (!)

Jak wynika z przedstawionej tabeli, główne przemysłowe zastosowania octanu winylu związana jest z jego polimeryzacje do polioctanu winylu:

iT*^mr'    , mm

Polioctan winylu jest bezbarwne, przezroczyste, termoplastyczne żywice pęczniejącą w wodzie. Tsmparatura mięknięcia w zależności od stopnia polimeryzacji mieści się w przedziale 44-87°C. Cechuje się dobrą przyczepnością do wielu materiałów. 8tosowany jest do wyrobu klejów, farb i lakierów, apretur dla włókiennictwa, mas szpachlowych. Dużo zastosowania mają wodne emulsje polioctanu winylu, m.in. w Polsce znane pod nazwą "Winacot". Znaczną ilość polioctanu winylu przerabia się na polialkohol winylowy.

Polialkohol winylowy

Polialkohol winylowy otrzymuje się przez hydrolizę polioctanu winylu prowadzoną w temp. 50-70°C, w środowisku metanolowym, z dodatkiem NoOHf -CH,-CM-    - r    1    • •

R    I nH,oa-,    .    „ CHgCOOH .

a „    l * j „

Ponieważ monomer alkoholu poliwinylowego (czyli alkohol winylowy) nie występuje w stanie wolnym, przedstawiona metoda jest jedyną metodą otrzymywania tego polimeru. Powyższą reakcję można prowadzić do określonego stopnia hydrolizy. Polioctan winylu zhydrolizowany w ok. 50 procentach wykazuje jeszcze lepszą adhezję do niektórych powierzchni niż polioctan nie zhydrolizowany i wykorzystywany jest w przemyśle farb i lakierów oraz do produkcji sztucznej skóry.

Polialkohol winylowy nie zawierający grup octanowych jest bislye proszkiem bez zapachu. Jest polimerem o szczególnych właściwościach za

j względu na obecność polarnych grup wodorotlenowych rozmieszczonych w ; łańcuchu. Jego cechą charakterystyczną jest całkowita rozpuszczalność w

•    wodzie i nierozpuszczelność w większości rozpuszczalników organicznych. (Polialkohol winylowy stosuje się do produkcji włókien syntetycznych

■ i(przypominających włókna bawełniane, znane w Japonii pod nazwą Vinyloo), (klejów, folii i powłok, apretur, koloidów ochronnych. Jest składnikiem ‘i zagęszczającym i żelującym w produktach kosmetycznych i farm--.eutycz-nych. Służy także do wytwarzania przedmiotów formowanych (rury,

; kształtki, węże, t>ly*y)^a Wyroby wykonane z polialkoholu winylowego, ze względu na rozpuszczalność żywicy w wodzie, muszą być utrwalone w sposób {uniemożliwiający ich rozpuszczenie. Dokonuje się tego przez krótkotrwale !ogrzewanie wyrobu do temp. 220°C, dzięki czemu pomiędzy cząsteczkami po-

*    Ilimeru powstają sieciujące mostki eterowe. Inna metoda utrwalania polega J na. acetylowaniu polimeru aldehydami (np. aldehydem mrówkowym, octowym

.jlub maałowym), w wyniku czego uzyskuje się poliwinyloacetale (np. poii-| winyloformal, poliwinylobutyral) stosowane do produkcji klejów, do im-Ipregnacji tkanin oraz jako składniki lakierów.

*	OH OH _	220*C	-CHj—CH—CHj—CH —
»t •• •u «	?^h r*^m -ŁHyCH—CHy-CH-		0 0 i i M -CHj-CH-CHy-CH -
•;r	T-CHj-CH-CHj-CH	1.....< — -
-	L 04 OH	J	1
■-

Światowa produkcja polialkoholu winylowego wynosiła w 1986 r. 6S0 tys. t.

Kwas chlorooctowy

Ważną pochodną kwasu octowego jest kwas monochlorooctowy. W przemyśle wytwarza się go dwiema metodami: przez hydrolizę trichloroety-lenu lub przez chlorowanie kwasu octowego w fazie ciekłej ca pomocą chloru, w temp. 8S°C, pod ciśnieniem 0,6 HPa:

CH3COOH Cl_a -» CH3CICOOH * HCI -

Kwas monochlorooctowy CH_aCICOOH jest substancją krystaliczną o silnie .drażniącym zapachu, o temp. topn. 6ł°C i temp. wrz. 189°C. Działa niszcząco na skórę, korek i gumę, atakuje również wiele metali. Należy do.najmocniejszych kwasów organicznych. W syntezie organiczne) wykorzystuje się go do otrzymywania karboksymetylocelulozy. Stanowi półprodukt

400