23383 P1520582

2.1.2. Unerwienie i unaczynienie mięśni szkieletowych

Mięśnie szkieletowe unerwione są zarówno ruchowo, jak i czuciowo. Ośrodkowy układ nerwowy, za pośrednictwem nerwów ruchowych, przesyła do mięśni sygnały pobudzające je do skurczu. Akson neuronu ruchowego, przed wejściem do mięśnia, dzieli się na szereg rozgałęzień wnikających do poszczególnych komórek mięśniowych. Zależnie od charakteru mięśnia, jeden neuron może zaopatrywać większą lub mniejszą liczbę włókien. Neuron ruchowy wraz z jego odgałęzieniami i unerwianymi przez nie włóknami mięśniowymi tworzy jednostkę motoryczną (rys. 2.2). Każde odgałęzienie aksonu dociera do włókna mięśniowego przez synapsę nerwowo-mięśnio-wą, zwaną płytką ruchową. Z kolei unerwienie czuciowe dostarcza ośrod-

Włókna mięśniowe

Rys. 2.2. Jednostka motoryczną

kom nerwowym informacji o aktualnym stanie mięśni. Takie sprzężenie zwrotne stanowi podstawę do podejmowania najwłaściwszych w danej chwili decyzji ruchowych.

Przerwanie ciągłości nerwu ruchowego powoduje atrofię mięśnia zaopatrywanego przez dany nerw. W odnerwionym mięśniu zachodzi rozpad białek kurczliwych i mitochondriów, zanika aktywność enzymatyczna, zaburzony zostaje potencjał spoczynkowy. W sprzyjających warunkach, zmiany zachodzące w wyniku odnerwienia mięśnia mogą być odwracalne.

Kurczący się mięsień zamienia energię chemiczną, uzyskiwaną z przemian składników pokarmowych, na energię mechaniczną skurczu. Przemiany energetyczne zachodzące w pracujących mięśniach wymagają ciągłej dostawy tlenu i składników pokarmowych (patrz str. 64), dlatego mięśnie muszą być obficie ukrwione. Poszczególne włókna mięśniowe są oplecione większą lub mniejszą liczbą naczyń włosowatych. Liczba tych naczyń zależy od funkcji pełnionej przez dany mięsień - im bardziej jest on aktywny, tyra intensywniejsze jest jego unaczynienie.

54