44 1. Fwfaawoyrt poj^cła, stechiometria
wprowadzono dla nich pojęcie objętości molowej. Objętość molowa jest to objętość jednego mola substancji guzowej. W warunkach normalnych (273,15 K i 101,3 kPa) objętość molowa gazu doskonałego wynosi 22,4 dm^-mol-1.
Przykład 1
Ile miligramów wodom znajdąje się w 5 dm3 tego gazu w warunkach normalnych?
Rozwiązanie
1 mol H2 zajmuje objętość 22,4 dm3 x - 5,0 dm3
x ■ 0,223 mola H*
Zamieniając mole na gramy, otrzymujemy (masa molowa H2 = 2 g): lmolHi - 2g
0,233 mola H2 - x x - 0,446 g; 446 mg wodom
Przykład 2
Obliczyć ilość cząsteczek amoniaku zawartych w 89,60 cm3 tego gazu w warunkach normalnych.
1 mol NH, - 22,4 dm3
x - 0,08960 dm3"*
x=I 0,08660 = 0,04 mole NH3 22,4 3
Liczba Avogadra wynosi 6,023-1025 cząsteczek mor1.
Przykład 3
W czasie reakcji 4 cm3 nieznanego gazu z 3 cm3 tlenu utworzyło się 2 cm3 azotu i 6 cm3 HjO. Ustalić wzór cząsteczki nieznanego gazu, wiedząc 2c objętości substratów i produktów zmierzono w jednakowych warunkach temperatury i ciśnienia.
Rozw i ązanie
4 cmJ X + 3 cmł O2=2 cm5 N2 + 6 cm3 HjO, czyli wg prawa stosunków objętościowych zapis reakcji jest następujący
(4:3:2:6):
4X + 302-2Nj + 6H20
Ponieważ w produkcie (HjO) występuje 12 atomów wodoru, ta ilość musi znajdować się w czterech cząsteczkach substratu X, czyli w jednej cząsteczce
tj. trzy atomy wodoru. Produktem jest również azot: dwie
cząsteczki dwuatomowe, czyli 4 atomy azotu, które pochodzą z cząsteczek
substratu X. A więc w cząsteczce X jest —, tj. jeden atom azotu. Sumują:
4
3 atomy wodoru + 1 atom azotu - tworzą cząsteczkę NHj, czyli substrat X.
Atomy w cząsteczkach związków chemicznych są połączone w określony sposób, wynikający ze struktury elektronowej atomów. Istnieją różne rodzaje wzorów chemicznych przedstawiające budowę i skład związku chemicznego, a więc wzory strukturalne (kreskowe), wzory Lewisa, uwzględniające rozmieszczenie elektronów w powłoce walencyjnej i inne. W tym miejscu'**' ograniczymy się do związków nieorganicznych, których najprostszym "zapisem" cząsteczki związku chemicznego jest wzór sumaryczny: H»0, HCI, Na2SO*, CaO, KMnCV
W celu poprawnego pisania takich wzorów wprowadzono umowne pojęcie Kopnia utlenienia pierwiastka. Stopniem utlenienia nazywamy liczbę dodatnich lub ujemnych ładunków, jakie popilibyśmy atomom pierwiasia, &dyó>