2. potencjał koalicyjny - liczba politycznie możliwych aliansów, w jakich ma szansę się znaleźć partia (z praktycznego punktu widzenia) np. prawica raczej nie utworzy koalicji z lewicą aartie izolowane - zdobywają znaczącą liczbę głosów a nie są brane pod uwagę przy tworzeniu koalicji proces formowania koalicji obejmuje:
1. konsultacje odbywane przez głowę państwa z liderami fakcji parlamentarnych
2. bezpośrednie przetargi między liderami
3. połączenie obu elementów
koalicja to osiągnięcie porozumienie w trzech kwestiach:
- uczestniczących w niej partii
- osoby premiera
- rozdziału tek
Najsilniejsze ugrupowanie przyjmuje na siebie funkcję partii inicjującej, tj. Określającej warunki, na których odbędzie się wejście do koalicji partii dopełniających.
Na podstawie Herbut, Antoszewski, Systemy polityczne współczesnej Europy
Dążenie do uformowania stabilnej koalicji gabinetowe może oznaczać, że względy czysto polityczne (chęć obję cia władzy) dominują nad kwestią podobieństw i różnic programowych. Tworzenie koalicji synkretycznych (niespójnych programowo) jest zjawiskiem coraz częstszym, zarówno w Europie Zachodniej jak i we wschodniej części kontynentu.
Synonimy systemu politycznego:
-forma państwa
- ustrój
-system rządów -reżim ?
Pojecie i znaczenie władzy wykonawczej.
Władza wykonawcza w znaczeniu potocznym - sugeruje przede wszystkim jej podrzędność wobec tych, którzy stanowią prawa.
Władza wykonawcza w sferze polityki - jest głównym przedmiotem rywalizacji a jej struktury stanowią trzon każdego systemu politycznego.
Władza wykonawcza wg Monteskiusza - wyrażała się jedynie w prowadzeniu wojen i zawierania pokoju, wysyłaniu lub przyjmowaniu poselstw czy też zapewnianiu bezpieczeństwa.
Władza wykonawcza współcześnie — z władzą wykonawczą wiążemy możliwość ustalania polityki wewnętrznej i zagranicznej państwa i jej realizacji.
Władza wykonawcza (egzekutywa) to uprawnienie do podejmowania kluczowych - z punktu widzenia społeczeństwa i państwa — rozstrzygnięć politycznych. Nie sprowadza się jedynie do realizowania decyzji podjętych przez inne podmioty, takich jak np. parlament
G. Peters: „Coraz wyraźniej przekonujemy się, że istotnych decyzji nie podejmuje się w dostojnych wnętrzach legislatur, coraz więcej zapada ich w skromnych pomieszczeniach urzędów”. -» Faktycznie rządzi ten, komu została powierzona władza wykonawcza.
Z tego stwierdzenia wynikają różne konsekwencje:
1. Powszechne wybory w systemach demokratycznych są grą o utworzenie rządu, stanowiącego
faktyczne centrum władzy wykonawczej - a więc ośrodek, gdzie rodzą się inicjatywy polityczne, dokonuje się wartościowania proponowanych rozwiązań, określa optymalne środki ich realizacji i
sprawuje nadzór nad wdrażaniem podjętych decyzji Maksymalizacja zysków wyborczych, do których dążą poszczególne partie polityczne ma przede wszystkim na celu poprawę swojej pozycji w grze o
utworzenie gabinetu. Priorytetem jest dla niech, bowiem możliwość wpływania na kształt polityki
państwa, którą realizuje się poprzez uczestnictwo w rządzie. Również wyborcy decydują się na
poparcie określdnej partii, współkształtując w ten sposób politykę.
2. Ocena dokonań rządzących, stanowiąca podstawę decyzji podejmowanych przez wyborców
dotyczy przede wszystkim podmiotów władzy wykonawczej. Osiągnięcia, porażki rządu stanowią najczęstsze kryterium, jakim kierują się wyborcy udzielając lub odmawiając rządzącym swego