wykreślanie pólek wymagałoby wielokrotnego powiększenia skali wykresu. Wygodniej jest wtedy zastosować metodę analityczną.
1) Dla małej zawartości czynnika niżej wrzącego w cieczy wyczerpanej. W obszarze bliskim początku układu zastępuje się na pewnym odcinku krzywą równowagi prostą
0 równaniu:
Tairładfl się. źe do stężenia x = x0 można było wyznaczyć półki na drodze graficznej
1 że dakyp ich wyznaczanie w ten sposób jest niemożliwe ze względu na zbyt bliskie położenie dolnej linii operacyjnej w stosunku do krzywej równowagi. Niech półka n-ta będzie ostatnią półką wyznaczoną graficznie. Przez punkt P,, wyznaczony na krzywej równowagi przez ostatnią półkę, można poprowadzić prostą przechodzącą przez początek układu (y = mx). Współczynnik kierunkowy tej prostej oblicza się ze stosunku:
*1=^, (9.30)
gdzie y0 i *0 są to współrzędne punktu Pj (rys. 9.2).
liczbę półek teoretycznych w zakresie stężeń od x0 do xw oblicza się ze wzoru:
n
(9.31)
gdzie: a — współczynnik kierunkowy dolnej linii operacyjnej.
2) Db małej zawartości czynnika wyżej wrzącego w destylacie. Aby obliczyć liczbę półek teoretycznych potrzebną do osiągnięcia destylatu o składzie xD (w tym wypadku xD jest bardzo bliski jedności) z cieczy o składzie xa (skład ten oblicza się w zależności od odkgości między krzywą równowagi a górną linią operacyjną tak, aby dalsze wyznaczenie liczby półek na drodze graficznej było możliwe), zastępuje gs krzywą w pobliżu górnego wierzchołka wykresu linią prostą. Opuszczając z punktu |§j padła do przecięcia się z krzywą równowagi otrzymuje się punkt P2 (rys. 9.3). prowadzi się prostą przez punkt P2 oraz punkt o współrzędnych {x = 1, y = 1). Współczynnik kierunkowy tej prostej (k) oblicza się ze wzoru:
k =
(9J2)
gdzie: y i x — współrzędne punktu P2.
* ■ *n >o
Liczba półek teoretycznych od xD do xn wyraża się wzorem: [*-A:(*+l)](l-*«) + (l-J0) n S (1-*)(*+l)(l-x5~[Mj (933)
gdzie: R — liczba powrotu,
k współczynnik kierunkowy prostej siecznej, poprowadzonej zamiast krzywej równowagi
9.9. WYZNACZENIE LICZBY PÓŁEK TEORETYCZNYCH W KOLUMNIE REKTYFIKACYJNEJ PODCZAS REKTYFIKACJI MIESZANINY O SKŁADZIE ZBLIŻONYM DO SKŁADU AZEOTROPOWEGO
W przypadku mieszanin azeotropowych krzywa równowagi przecina przekątną w punkcie odpowiadającym składowi azeotropu. Jeżeli chce się otrzymać destylat o składzie zbliżonym do składu azeotropu, graficzna metoda wyznaczania półek zawodzi aa względu na bliskie położenie krzywej równowagi w stosunku do przekątnej (a tym bardziej w stosunku do linii operacyjnej). Tak jak w przypadkach poprzednich, zastępuje się w pobliżu składu azeotropowego krzywą równowagi przez prostą (rys. 9.4).