39744 Untitled Scanned 34 (4)

żeństwa: pluralnych) związków małżeńskich, że pozwaląjii one, by każdy, kto chce, był w związku małżeńskim, tj. by nie był w niechcianym bezżeństwie czy w niechcianej samotności.

Dana osoba, która nie może znaleźć jednego odpowiadającego jej partnera małżeńskiego - czy to, gdy szuka go po raz pierwszy, czy to, gdy jest po rozwodzie lub jest wdo-wą/wdowcem - może przyłączyć się do innego już istniejącego małżeństwa dowolnego typu. Naturalnie o ile małżonkowie z tamtego małżeństwa będą tym zainteresowani. Na przykład kobieta, która ma dość bycia bezżenną, może stać się drugą żoną dołączając do dotychczasowego małżeństwa monogamicznego lub drugą żoną dołączając do dotychczasowego małżeństwa poliandrycznego. Samotny mężczyzna, który jest po rozwodzie lub jest wdowcem, może stać się drugim mężem dołączając do jakiegoś dotychczasowego małżeństwa monogamicznego. I tak dalej.

Potrzebuj emy wszystkich modeli małżeń s twa. Oczy w iście potrzebujemy ich nie według jakiegoś odgórnego przydziału, lecz według proporcji, w których będą wybierane. Kultura powinna dbać o to, by tych czterech modeli nie redukowano. Powinna do tego użyć instrumentu prawa cywilnego. Bez podtrzymującego wsparcia kultury, w tym prawa, jednostki i instytucje mogłyby szybko zredukować praktykowanie wszystkich czterech modeli do modelu monogamicznego, jak stało się to w kulturze euroamerykańskiej lub tylko do dwóch, jak było np. w Chinach do czasów komunistycznych, tj. do monogamii i poliginii (w komunizmie zredukowano do jednego modelu). Poliginia w państwach niedemokratycznych jest najczęściej niekorzystna, gdyż rządzący, najbardziej wpływowi i najbogatsi mężczyźni bezapelacyjnie dążą do posiadania wielu żon, często stosując różnego rodzaju naciski na kobiety i rodziny, z których one pochodzą. Skrajna wersja poliginii, tj. haremy są wyrazem nieokiełznanego ■goi/,mu i niesprawiedliwości zarówno wobec kobiet, jak I wobec innych mężczyzn. Natomiast w państwach demo-k t ulyc/.nych, państwach prawa, gdzie nie ma nacisku na kobiety umiarkowana poliginia powinna być dopuszczalna. Można sobie wyobrazić kilka sytuacji, w których poliginia |cnI akceptowalna. Na przykład sytuację, w której wdowa znajdująca się w bardzo trudnej sytuacji na wsi, nie mogąc znaleźć partnera chętnego wejść z niąw związek, przyłącza mę jako druga żona do prosperującego w tej czy w innej wsi gospodarza. Służyłoby to i jej, i jej dzieciom (punktu widzenia gospodarza nie musimy tutaj rozpatrywać, wystarczy, że on i jego żona wyrażą zgodę na poszerzenie związku).

Powtórzmy, że praktykowanie w danym społeczeństwie małżeństw wielopartnerskich, choćby w niewielkim procencie, pozwala unikać niechcianego bezżeństwa, co znaczy bardzo dużo dla ludzi niechcących żyć bez współmałżonka/współmałżonków i dla samotnych. Może to być rozstrzygające dla ich samoaktualizacji i dla ich poczucia szczęścia w tym krótkim ludzkim życiu.

Uzupełnienie danego związku małżeńskiego może być korzystne wtedy, gdy jedna z osób będących w parze nie może mieć dziecka, a osoby te nie chcą się rozstawać i szukać każda na swoją rękę nowego partnera i jednocześnie chcą mieć dziecko w naturalny sposób. Dołączenie się do nich osoby trzeciej może być satysfakcjonującym ich rozwiązaniem.

Inna znów sytuacja jest następująca: kobieta uległa chorobie lub wypadkowi i jest mocno oszpecona. Mąż początkowo trwa przy małżeńskim zobowiązaniu, ale z czasem rozgląda się za znalezieniem innej, atrakcyjnej dla siebie kobiety. Jeśli mężczyzna chciałby rozwodu, to taka decyzja będzie gorsza dla obojga (a tym bardziej dla dzieci, jeśli są) niż wzięcie drugiej żony (obok pierwszej). Pierwsza żona zachowałaby wtedy relację z rodziną, ognisko domowe itd. Możliwość ta