35094 Obraz 3 (29)

2FeCI₃ + SnCh 2FeCl₂ + SnCL,

Następnie poprzez dodanie chlorku rtęci(II) związany zostaje nadmiar

chlorku cyny(II):

SnCl₂ + 2HgCl₂ —) SnCL) + Hg₂Cl₂4-

Niewielki dodatek (1-2 krople KMn04) działa jak katalizator reakcji utlenienia jonów żelaza(II) mianowanym roztworem KMn0₄:

5FeCl₂1 KMn0₄ + 4H₂S0₄ pd 3FeCl₃ + Fe₂(S0₄)₃

+ MnS0₄ + KC1 + 4H₂0

Mn0₄" 15Fe²⁺ + 8H₃0⁺ — Mn²* + 5Fe³⁺ + 12H₂0

Z uwagi na fakt, że w roztworze przygotowanym w powyższy sposób znajdują się jony chlorkowe, które pod wpływem silnego utleniacza, jak KMn0₄ mogą utleniać się do wolnego chloru, konieczny jest dodatek soli manganu(U). Jony manganu(II) katalizują reakcję pomiędzy jonami Mn0₄~ i Fe²⁺ nie dopuszczając do zużycia odczynnika miareczkującego na utlenienie jonów Cl“. Spowodowane jest to obniżeniem potencjału utleniającego manganianu(VII) na tyle, że nie zachodzi reakcja utlenienia jonów chlorkowych. W trakcie miareczkowania w roztworze znajduje się coraz większa liczba jonów Fe³*, które utrudniają obserwację punktu końcowego miareczkowania. Można temu zapobiec dodając roztworu kwasu fosforowego(V) wiążącego jony żelaza(III) w bezbarwne kompleksy (H₃[Fe(P0₄)2] lub Fe(HP0₄)*). Zarówno jony manganu(II), jak i kwas fosforowy(V) wchodzą w skład mieszaniny Reinhardta-Zimmermanna. Sporządza się ją następująco: należy odważyć na wadze technicznej 70 g MnS0₄ • 7H₂0 i rozpuścić odważkę w 500 cm³ wody destylowanej, następnie dodać małymi porcjami 130 cm³ stężonego H₂S0₄ oraz 130 cm³ stężonego H₃P0₄. W czasie

dodawania kwasów całość należy chłodzić. Po dodaniu kwasów uzupełnić wodą destylowaną w kolbie do 1 dm³.

Sposób wykonania

Próbkę zawierającą jony żelaza(III) umieścić w kolbie stożkowej (erlen-meyerce) i zakwasić 10 cm³ stężonego kwasu solnego. Następnie ścianki naczynia spłukać kilkoma mililitrami wody, przykryć szkiełkiem zegarkowym i ogrzewać tylko do momentu wrzenia. Erlenmeyerkę zestawić na zimną płytkę, spłukać szkiełko zegarkowe wodą destylowaną i mieszając dodać kroplami 0,1 M SnC^ do odbarwienia próbki. Następnie zawartość kolby schłodzić pod bieżącą wodą i po chwili dodać 10 cm³ nasyconego roztworu HgCl₂. Zawartość kolby (z białym jedwabistym osadem) ilościowo przenieść do parownicy porcelanowej zawierającej 400 cm³ H₂0 i 20 cm³ mieszaniny Reinhardta-Zimmermanna. Całość miareczkować do trwałej bladoróżowej barwy.

Uwaga!

Przed przeniesieniem próbki do parownicy roztwór mieszaniny R-Z i HjO zabarwić dwiema kroplami KMnC>4 z biurety.

Masę jonów żelaza(Hl) w gramach zawartą w roztworze oblicza się następująco:

m = -c-V-M

gdzie:

c - stężenie molowe KMn04 (mol • dm^-3),

V - objętość KMnC>4 (dm³),

M - masa molowa żelaza (g ■ mol^-1).

183