3 i 4 Nukleozydy, nukleotydy, ATP wzór

Cukry występujące w kwasach nukleinowych to D-ryboza i 2-deoksy-D-ryboza.

5

hoch₂

40 H

l\l

H C-

OH

OH

O

HPC i

l/l

-₂ę H OH

5

hoch₂

401^

l\l

H 04

,0

OH

l/l

—óC H

ryboza

r

OH H

2-deoksyryboza

Zasady azotowe łączą się z cukrem wiązaniem N-glikozydowym typu P, dając nukleozyd. Jeżeli w skład nukleozydu wchodzi zasada pirymidynowa to wiązanie N-p-glikozydowe tworzy się między NI zasady a Cl cukru, który występuje w formie p. Przy zasadzie purynowej wiązanie utworzone jest między N9 puryny a Cl cukru. W ten sposób adenina połączona z rybozą tworzy adenozynę, guanina z rybozą-guanozynę, cytozyna-cytydynę, tymina-tymidynę, uracyl-urydynę.

Nukleozydy:

tymidyna

adenozyna

OH OH Cytidine

Rybonukleozydy

adenozyna inaczej zapisany wzór

hk^Y^ch>

Deoksyrybonukleozydy

JNukleotydy są to estry fosforanowe nukleozydów. Te, które wywodzą się od nukleozydów rybozy nazywa się rybonukleotydami, natomiast pochodne nukleozydów deoksyrybozy określa się jako deoksyrybonukleotydy. Nazwę nukleotydów tworzy się uwzględniając charakter estru, np. fosforan urydyny lub urydyno-5-monofosforan.

Nukleotydy:

ATP (adenozynotrifosforan)

ADP (adenozynodifosforan)

ADP i AMP wyglądają tak samo jak ATP. Różnią się tylko ilością grup fosforanowych. ADP(adenozynodifosforan) - 2 grupy fosforanowe

AMP(adenozynomonofosforan) -1 grupa fosforanowa

W reszcie fosforanowej występują grupy OH zamiast O- ponieważ związek nie jest zdysocjowany. Obydwie formy zapisu są poprawne.

TMP (tymidynomonotosforan)

(AMP)

2-deoxyadenosine triphosphate (dATP)

Nukleotydy

W kwasach nukleinowych wiązanie między pentozą a kwasem fosforowym jest wiązaniem typu diestrowego, tzn. poprzez kwas fosforowy łączy się C5 rybozy jednego nukleotydu z C3 rybozy następnego nukleotydu.