40795 S5001858

Vedle hlfny, bronzu a żelaza zpra-covśvali Keltovś umólecky I drahś ko-vy — zlato a strlbro. V^znamnś była I produkce sklenón^ch ozdob — nś-ramkO a pereł. Velkś obiłby dosóhlo u KeltCi takś zpracovóvónł §vartny. Tato uhelnató Iśtka była tśżena z nadlożnłch vrstev v kladensko-rakovnlckś kameno-uhelnó oblasti. Odtud były exportovśny nejen dohotovenś śperky, ale i jejich polotovary. Nślezy yytóźenó suroviny, polotovaru a v^robnfho odpadu v dll-nśch v Mśeck^ch 2ehrovlcfch, Honl-clch a Krślovlcłch umoźńujf rekon-struovat cely vyrobnl proces techto śperkO (obr. 33).

Sirokś śkśla pouźitych materiślu, technik a motivó, zjiśtónych na naśich nślezech, ukazuje, że Cechy se aktivne podłlely na kulturnfm a umśleckśm vy-voji yychodnf ćśsti keltskóho sveta. K zśniku tohoto umenl dochśzl nśsled-kem predevślm ekonomickóho \#voje, ktery vede k zaklśdśnl novych sociśl-nś ekonomickych celkO — oppid a tlm I ke vzniku umśnl odliśnśho charakteru.

Zvlśśtnlm pripadem v keltskem umenł naśl oblasti jsou nślezy kamennych plastik a to v MSeckych Źehrovicfch a na oppidu Zśvist. Nślezovó prostredl

—    sousedstv( keltskych kultovnfch mlst

—    poukazujł na souvislost s dalsi ob-lastl keltskś kultury — nśboźenstvlm KeltCi.

• • • nabozenstvi

Keltu

Tak jako ve v§ech nśbożenstalch, je i u KeltCi kladen duraz na zajlśtónl zda-ru v kaźdodennłm źivot§ a v pFlpadś potreby I v konfliktnlch situaclch, v prś-cl i v soukromśm źivotś, v miru I ve vślce. Vyzkumy doklśdajf, że Keltovś sv$Fovall tuto Olohu tórnj nadpFIrozenym bytostem, kterś były podle jejich pfed-stav nositeli neobyćejntfch schopnostl.

33/ Rekonstruce vyroby $vartnovych kruhu. Podle R. Plelnera a A. Rybovó — Pravókó dćjlny Cech, obr. 190.

35/ Mapa rozłożeni oppid a ćtyruhelnikovych valQ (svatyń) v Ćechśch. Do strednlch Cech patrf tyto lokallty — S — Stradonlce, Z — Zśvist, H — Hrazany, 1 — Mśeckś żehro-vlce, 2 — Skrlpel, 11 — Zśvlst-śance, 12 — Zśvist-Akropolis, 14 — Llbenlce. Podle J. Waldhausera, P. Drdy a M. Clźmśre — Opplda und Vlereckschanzen, Archeologlckś rozhle-dy XXIII, 1971, obr. 1.

Charakter tśchto bytosti ovlivńovaly projevy prlrodnłch procesd a vlastnosti odpozorovanś z chovśn( zvłrat, kterś cloyśka pFevyśovala svymi schopnostmi a na kterych zśvisel jeho źivot. Tato zvlFata ovlśdala okolł svou silou, rych-lostl a bojovnosti (kun, kanec, jeleń), nśkdy i zśludnostl a agresivltou (had) a zśroveń była dłky svś plodive sile i symbolem neustślś obnovy v pffrod-nfch cyklech. Okolnosti nalezu kostł techto zv(Fat ci jejich zpodobnenl na minclch, v zópadnf Evrope i na sochśch a kamennych pamśtnłcłch, doklśdajf vyznamnou roli tśchto zvfFat v nśboźen-skśm źivpte KeltCi, ktery se projevoval

34 Kamennś plastika z opplda Zśvlst. Vy-zkum Archeologickśho ustavu.

v kultovnlch ukonech, v ritu pohrbfvśnf zemrelśho a v rOznych oblastech kelt- * skś kultury — umśnf, orślnłm podśnł -a podobne.

Vedle rady konkretizovanych bytosti uctfvali Keltove i radu pMrodnich prv-kCi — nebeskś telesa, lesy, hory, vodnf zdroje. Uctfvana bożstva vyjadrujl pod ruznymi uhly moc 2lvó pflrody, neko-nećnost źivota, silu mateFstvl.

Sfśru keltskóho nśboźenstvf dokumentuj! ve strednlch ćechśch róznó druhy nalezu. Na prvnlm mlstó je tfe-ba uvóst nślez opukovó plastiky v Mśeckych Źehroyiclch (obr. na tltulnl stranó), kterś była nalezena v jiżnfm sousedstvl 6tyF0helnlkovó svatyne. Dal- nim so śl kamennś plastika była nalezena na ze v kr ópatl kultovnfho areślu na oppidu Zś- ćasove vist u Zbraslavi (obr. 34).    dispozl

Duleźitou skupinu pamśtek tvo?l dtyf- obśtnlc uhelnlkovś syatynÓ. Były zaklśdśny toru sv v areślech oppid, v jejich bezprostfed- (obr. 3I

/16 /