Blok rozszerzający 2.1.
^Umiejętność naśladowania u noworodków
p Najnowsze badania nad noworodkami dotyczą procesów percepcji oraz | mechanizmów uczenia się. Szczególnie interesujące wyniki przyniosły ekspery- I rfienty A. Meltzoffa i M. Moore (1977) dowodzące, że dzieci w 2- 3. dobie życia I radolne są do naśladowania wyrazów mimicznych swoich opiekunów. I Dwudniowe dzieci naśladują mimikę będącą wyrazem radości czy smutku opie- j | kuna. W 2.-3. tygodniu patrząc na wyraz twarzy rodzica tak jak on wysuwają I Ijęzyk, otwierają usta, zaciskają wargi. Nowsze badania (Meltzoff, Moore, 1989, i I 1|J92) wskazują, że dzieci naśladują nie tylko wyrazy mimiczne, lecz również j ■ruchy głowy. Badacze zastanawiają się, czy umiejętność naśladowania jest I I ilnoworodków jedynie czymś w rodzaju odruchu, automatycznej odpowiedzi na I Jpewne, konkretne bodźce. Noworodki potrafią jednak naśladować bardzo wiele B|żnych wyrazów twarzy i robią to również z tzw. opóźnieniem, tj. w chwili, gdy Horosły nie przedstawia już danego wyrazu mimicznego. Wskazuje to, że nowo- I rodki prawdopodobnie potrafią integrować informacje z różnych systemów sen- I sorycznych (wzroku i ruchu), a ich zdolność do naśladowania jest wyjątkowo I | dlastyczna i dowolna.
I W pierwszych dwóch latach życia umiejętność naśladowania rozwija się ] i staje ważnym sposobem uczenia się. Dzięki niej dziecko uczy się powtarzać | proponowane i akceptowane przez dorosłego zachowania. Tak wcześnie I pojawiająca się w rozwoju zdolność do naśladowania wyrazów twarzy, potem I ■Ostów i ruchów, pomaga dziecku wejść w interakcję z opiekunami, a tym ostat- 1 nim daje wielką przyjemność związaną z nawiązaniem kontaktu z tak małym | dzieckiem.
'....... • : ■
2.1.2. Zmiany rozwojowe niemowlęcia Rozwój morfologiczny i zmiany fizjologiczne
W 1. r.ż. dziecko nadal intensywnie się rozwija: procesy anaboliczne przeważają ■akatabolicznymi, asymilacja nad dysymilacją. Wzrost zwiększa się o 50%, a waga Hwaja po 3.-4. miesiącach. Psychologowie prenatalni podkreślają, że do 6. miesiąca Bita cechy funkcjonowania ustroju dziecka i parametry biochemiczne są takie same fk w okresie płodowym (por. rozdz. 1.2). Ten okres nazywany jest „fazą bierności”, pyż wiele cech niemowlęcia pozostaje nadal pod dominującym wpływem hormonów ■typu metabolizmu z okresu płodowego. Okres między 5. a 7. miesiącem jest okreś-auy mianem „fizjologicznych urodzin” (Wolański, 1983). Po nim następuje „faza eks-Bnsji”, której pierwszy podokres związany jest z rozwojem umiejętności panowania wad własnym ciałem. Doskonalą się wówczas fizjologiczne i biochemiczne mechaniz-uy organizmu, prowadząc do stanu równowagi zwanego homeostazą, ^psychofizjologiczne badania rozwoju fizycznego dotyczą zmian struktury Bbnkcji narządów zmysłów i układów: nerwowego, hormonalnego i mięśniowego,
51