43989 obraz 2 (11)

43989 obraz 2 (11)



pokonalnego czasu, któremu na imię: Zerwań akalaran. Mani staje wówczas w jednym szeregu z wielkimi reformatorami dualizmu: Zaratustrą i Muzdakiem. Iranista Geo Wi-dengren nie pozostawia pod tym względem cienia wątpliwości w swej wypowiedzi: „Zasadnicza struktura religii manichejskiej jest (...) irańska, a mianowicie zerwani-styczna w ujęciu gnostycznym” ł. W innym miejscu podkreśla jeszcze współudział starych tradycji mezopotamskich.

Spotykamy się też z propozycjami, aby w manicheizmie widzieć szczyt gnostycyz-m u II i III stulecia chrześcijańskiego. W tym ujęciu Mani, głosiciel radykalnego dualizmu zła i dobra, miał doprowadzić do skrajnej konsekwencji zarówno w dziedzinie mitolo-giczno-fabularnej, jak i etycznej czy wreszcie organizacyjnej i popularyzatorskiej ten prąd teozoficzno-pesy mistyczny, który wydal Mar-cjona, Bazylidesa, Walontyniana i Bardesane-sa i który widział wyzwolenie człowieka z tego z gruntu złego świata w ascezie i w ezoterycznej wiedzy-gnozie, która sama się zbawia.

Nie brak też i głosów, że manicheizm stanowi rodzaj pojęcia ogólnego dla wszystkich postaci dualizmu religijnego, zakładającego pewną równowagę pomiędzy siłami pozytywnymi i negatywnymi w kosmosie i podporządkowującego świat materialny właśnie

1 G. Widengren, Mani und Manich&ismus, Stuttgart 1961, s. 75.

lemu drugiemu czynnikowi. Tak pojmowany manicheizm byłby permancntn.*! .skłonnością umysłu ludzkiego, ulbowinn w żadnej epoce nie brak powodów do rozgoryczenia i zniechęcenia do świata, a psychii-zn;| i*e-akcją na taki pesymizm miałby być właśnie manicheizm.

Wobec takiej rozbieżności stanowisk co do charakteru manicheizmu nieodzowno staje się sprecyzowanie, co należy rozumieć czy raczej — co tu będzie się przez manicheizm r<»-zumiało. Dopiero wtedy będzie można ustalić, w jakich okolicznościach i kiedy w ogóle nastąpiło jego wymarcie. Rozmaite pojmowanie manicheizmu wyznacza mu bowiem różne ramy czasowe.

W tym szkicu nie będziemy Iraki owal i religii Maniego jako pojęcia rodzajowego, chociażby wziętego c fortiori. dla nznue/enin pewnego pesymistycznego typu wierzeń i negatywnej postawy wobec ziemskiego świata. Worcst przeciwnie, będzie tu m«»wa o jego doktrynie określonej do ostatniego szczegółu, podanej do wierzenia i zobowiązującej do życia zgodnie z jej zasadami, wyłożonymi w kanonie ksiąg napisanych przez samego założyciela religii. A więc manicheizm tri religia nietypowa, moglibyśmy powiedzieć — współczesna, założona, zorganizowana i skodyfikowana na piśmie przez człowieka w pełni świadomego swych zamierzeń i środków. I to powinno całkowicie wystarczyć dla usunięcia wszelkich ewentualnych niejasności w tym względzie.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
obraz 2 pokonalnego czasu, któremu na imię: Zerwań akataran. Mani siaje wówczas w jednym szeregu z w
72975 Obraz6 (11) Rutynowa konserwacja Sprawdzanie na uszkodzeniaSprawdzanie na uszkodzenia PL-T3-0
Szkoła Wierna Dziedzictwu „Proszę Was, abyście to całe dziedzictwo, któremu na imię Polska, raz
Szkoła Wierna Dziedzictwu „Proszę Was, ab) ście to cafe dziedzictwo, któremu na imię Polska, raz
Obraz3 (11) Wpływ wymiaru technologicznego na gęstość mocy wydzielanej w procesorach Tendencje
Obraz5 (11) diury zakończyć wszystkie o. na prawo, śród. 55 o. tworzą dekolt, zewn. po 13 o. r
Obraz6 (11) OBSŁUGARegulowana kolumna kierownicySkładanie pokrowca na długie przedmioty •

więcej podobnych podstron