sów (tzn°ar^‘^*)WSr^e W Przemian metabolicznych kationowych aminokwa-
nrAtAn /iT+?nin^ #5® niektórych reszt histydyny) prowadzących do wytworzenia protonu (H) oraz anionu chlorkowego (Cr) w reakcjach:
h Cl",
a. argmina • Cl —> glukoza* (lub trigliceryd*) + mocznik" + Hł •
b. lizyna • Cl" —» C02 (lub trigliceryd*) + mocznik* + H+ + Cl".
4. Kwas fosforowy powstaje w wyniku hydrolizy fosfoprotein lub estrów fosforowych w reakcji:
R • H2P04 + H20 -> ROH + 0,8 HPO4270,2 H2P04" + 1,8 H\
Kwas fosforowy nie ulega dalszej przemianie w C02 i H20, a eliminacja tego kwasu
oraz jonów Hł, które z niego powstają, następuje w nerkach.
5. Metabolizm składników pokarmowych jest ważnym źródłem kwasów nielotnych;
a. Kwas mlekowy powstaje w wyniku beztlenowych przemian glukozy lub glikogenu.
(1) Nadmierne wytwarzanie kwasu mlekowego podczas ciężkiej pracy lub w warunkach hipoksji może prowadzić do przejściowego wzrostu wytwarzania kwasów nielotnych. Ten nadmiar musi byó zbuforowany, zanim nie zostanie wydalony lub zmetabolizowany do C02 i H20.
(2) Największe ilości kwasu mlekowego są wytwarzane w mięśniach szkieletowych, krwinkach czerwonych oraz w skórze. (Wątroba, nerki i mięśnie są zdolne do przekształcania kwasu mlekowego w postać jonową HC03').
(3) Hipoksja wywołuje nadmierne gromadzenie się kwasu mlekowego, który zmniejsza stężenie jonów HCOj" w osoczu oraz zwiększa lukę anionową. Zwiększenie luki anionowej jest miarą stężenia kwasu mlekowego w osoczu. Objawami klinicznymi hipoksji mogą być: zatrzymanie czynności serca, wstrząs, ciężka niewydolność serca oraz znacznego stopnia hipoksemia.
(4) Zasadowica pobudza glikolizę i prowadzi do produkcji kwasu mlekowego głównie przez aktywację fosfofruktokinazy. Zasadowica oddechowa jest skuteczniejszym bodźcem pobudzającym glikolizę, ponieważ C02 łatwiej przenika przez błony komórkowe.
b. Kwas acetooctowy i P-hydroksymasłowy powstają w wyniku przemian metabolicznych triglicerydów.
(1) Są to ciała ketonowe wytwarzane podczas głodzenia u zdrowej 090by. Jeżeli głód zostaje przerwany, to kwas acetooctowy i (J-hydroksymasłowy sąkatabo-lizowane do C02 i H20.
(a) Nadmiar ciał ketonowych związany z insulinozależną cukrzycą jest usuwany przez nerki, co prowadzi do stanu zwanego ketonurią.
(b) Klinicznie znacznie ważniejszy jest stan kwasicy towarzyszący ketokwasi-cy w przypadku niekontrolowanej cukrzycy. Gromadzenie się kwasu ace-tooctowego i P-hydroksymasłowego w ECF w tych warunkach może prowadzić do śpiączki i zgonu.
(2) Przemiana kwasu acetooctowego w kwas P-hydroksymasłowy jest katalizowana przez dehydrogenazę P-hydroksymasłową.
(3) Stosunek kwasu P-hydroksymasłowego do kwasu acetooctowego wynosi 3:1. Kwas acetooctowy jest przekształcany w aceton w nieenzymatycznej reakcji dekarboksylacja Aceton jest wydalany przez płuca oraz nerki, a jego niewielka część jest przekształcana w glukozę.
c. Kwas fosforowy powstaje w wyniku przemian metabolicznych fosfoprotein.
d. Kwas moczowy powstaje w wyniku przemian metabolicznych nukleoprotein.