Kwas zas1256

Rozdział 34 Jon wodorowy i pH

CHEMICZNE (tab. 34-1). Jon H‘ jest protonem (tzn. atomem Wiy dom pozbawionym elektronu orbitalnego); jon H⁺ w roztworze wodnym ulega uwodnię-niu i nosi nazwę hydroniura lub H30\ Pojęcie pH odnosi się do ujemnego logarytmu dziesiętnego Rriggsiana ze stężenia jonów H⁺. Przyjmowanie i utrata protonów stano-wią istotę chemii równowagi kwasowo-zasadowej. Obowiązujący obecnie model zależności kwasowo-zasadowych został zaproponowany przez Bransteda.

Kwas jest substancją dostarczającą jonów H\

Zasada jest substancją przyjmującą protony (tzn. jony H⁺) w roztworze. Tak więc jon węglanowy (HCO_s~), jon fosforanowy (HP0₄²~), amoniak (NH₃) oraz jon octanowy (CHjCOO') są zasadami.

C. I Niektóre substancje w warunkach fizjologicznego pH istnieją w równym stopniu w po-— staci kwasów i zasad. Na przykład boczna grupa imidazolowa w łańcuchu hemoglobiny bierze udział w następującej reakcji:

HHb + :,:=si H⁺ + Hb".

Kwas - dezoksyhemoglobina (HHb) - dysocjuje, tworząc jon H⁺ oraz sprzężoną zasadę Hb“. Stężenie HHb oraz Hb‘ w komórkach krwi jest w przybliżeniu jednakowe.

TABELA 34-1. Nąjważniejsze kwasy należące do układów buforowych w warunkach fizjologicznego stężenia jonów [H*]

Dawca protonu (sprzężony kwas)*	Proton (H^+)		Biorca protonu (sprzężona zasada)*
(C02) H2C03 ^—	► H^+	+	HC03-
mm	aes H^+	+	HPO,^2-
H * białko ^_	fż H^+	+	Białczan"
HHb02 -i—	P H^+	+	Hb02"
| HHb	Sg ET	+	Hb"

Sprzężony kwas może być anionem lub kationem; sprzężona zasada jest na ogól anionem; HCO ' - sprzę* żona zasada * może być także kwasem; amoniak jest neutralną zasadą (NH₃).