Kwas zas1259

Jon wnilnrowy i pił Jf fl3fl

krew

5 20-

UJ

E

16^J

CRr

Hh	sSS&
	n i

IHOOfl

RYC. 34-1. Porównanie zależności pomiędzy pH, ciśnieniem cząstkowym CÓg (I\_t>ł) uihh (HCOg1 we krwi tętniczej i płynie mózgowo-rdzeniowym (CSF) u zdrowych dorosłych ludzi. Pionowe kreski oznaczają £1 SD. (D.W. Seldin, G. Giebisch [red.]: Acid-base balance in specialited tissu&śl central nćiwus ayntem. W: The Regulation ofAcid-Base Balance. New York. Raven, 1989, 8.109).

niczą. Pęo CSF wynosi około 48 mm Hg, a P_co krwi tętniczo] około 40 mm Ha (zob. ryc. 34-1).²

2. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej można dokładnie scharakteryzować na podstawie danych dotyczących krwi; zmiany zewnątrzkomórkowc nic zawsze jednak odzwierciedlają zmiany wewnątrzkomórkowe. 'Ihkże zmiany równowagi kwasowo--zasadowej we krwi tętniczej mogą prowadzić do podobnych lub przeciwnych zmian w CSF w zależności od tego, czy zmiany [H*j we krwi si\ związane z zaburzeniami oddechowymi czy metabolicznymi.

a.    Wzrost ciśnienia cząstkowego CO_a we krwi tętniczej (kwasica oddechowa) prowadzi do równoległego wzrostu ciśnienia cząstkowego CQ_a w CSF 1 powoduje zwiększenie [PT] zarówno we krwi tętniczej, jak i w CSF.

b.    Obniżenie ciśnienia cząstkowego CO_a we krwi tętniczej (zozadowicfl oddechowa) prowadzi do równoległego obniżenia ciśnienia cząstkowego CO_a w CSF i powoduje zmniejszenie [H⁺] zarówno we krwi tętniczej, jak i w CSF.

c.    Wzrost [H⁺] we krwi tętniczej (kwasica metaboliczna) pobudza wentylację, co prowadzi do zmniejszenia ciśnienia cząstkowego C0₈ we krwi tętniczą) oraz w CSF. Następuje alkaloza CSF i utrzymuje się zakwaszenie krwi.

d.    Obniżenie [H⁺] we krwi tętniczej (zasadowicn metaboliczna) zmniejsza wentylację, co prowadzi do wzrostu ciśnienia cząstkowego CO_a we krwi tętniczej oraz w CSF. Następuje zakwaszenie CSF i utrzymuje się alkaloza krwi.

RÓWNANIE HENDERSONA-HASSELBALCHA

||§j Znaczenie. Równowaga kwasowo-zasadowa jest regulowana przez dwa narządy. Płuca regulują ciśnienie cząstkowe C0₂ przez zmiany wentylacji pęcherzykowej. 8 nerki kontrolują stężenie jonów HC0₃" [HC0₃*]. Klasyczny opis równowagi kwasowo-zasadowej podaje równanie Hendersona-Hasselbalcha, zawierające trzy zmnienne (pH, P_r oraz [HC0₃~]) i dwie stałe (pK’ i S).