Kwas zas1253

Rozdział 33    _

Metaboliczne źródło zasad

AMINOKWASY ORAZ INNE JONY ORGANICZNE (zob. tab. 32-3).

Przemiany substancji odżywczych nie zawsze prowadzą do zakwaszenia płynów ustrojowych; niektóre składniki pokarmowe mają działanie alkalizujące. Na przykład duże ilości kwasów organicznych spożywane w owocach (np. kwasy mlekowy, izocytrynowy, cytrynowy) alkalizują środowisko, ponieważ ulegają przemianie w C0₂ i H₂0 w procesie związanym z wykorzystaniem jonów H\

|A.I Wytwarzanie. Produkcja kwasów organicznych i nieorganicznych, nie pochodzących z C0₂, wynosi 40 do 60 mmoli dziennie. Neutralizacja połowy tej ilości zachodzi pod wpływem zasad obecnych w diecie, reszta zaś ulega zobojętnieniu na skutek działania układów buforowych ustroju.

HH W przeciwieństwie do aminokwasów zawierających siarkę lub aminokwasów kationo-

—    wych wytwarzających jony H^ł metabolizm aminokwasów anionowych (tzn. glutaminianu i asparaginianu) prowadzi do powstania jonów HC0₃" (zob. tab. 32-3)*.

H| inne aniony dostarczone w diecie są metabolizowane w reakcjach utleniania w wątro-

—    bie, co także prowadzi do wytwarzania jonów HC0₃^-:

cytrynian + 4,50₂ —> 5C0₂ + 3H₂0 + HC0₃“.

Przemiany metaboliczne jonów organicznych dostarczonych w diecie (np. cytrynianu) są źródłem około 60 mmoli HC0₃" dziennie.

[■wydalanie amoniaku a regulacja równowagi kwasowo-

■■ -ZASADOWEJ

|Xj Nerki zwiększają zawartość jonów HC0₃~ w ustroju metabolizując glutaminę i wydalając NH₄⁺.

1.    Wydzielenie dwóch jonów amonowych w kanaliku bliższym nerki nie ma bezpośredniego znaczenia dla usuwania protonów: NH₄⁺ jest przede wszystkim produktem ubocznym procesu wytwarzania a-ketoglutaranu.

2.    Utrata jonów wodorowych następuje wraz z wydzieleniem NH₄\ który zostaje podstawiony w miejsce protonu w wymienniku Na^ł-H* w błonie luminalnej kanalika pro-ksymalnego. Jon H⁺ jest także usuwany podczas przemiany a-ketoglutaranu w obojętne produkty przemiany materii, np. w glukozę lub C0₂.

3.    Jeżeli podczas przemiany glutaminy w C0₂ lub glukozę powstaje jon HC0₃', wówczas zostaje wydalony jon NH₄^ł (ryc. 33-1, 33-2).

nowego jonu HCO,'.

jonów H* przez glutaminian i mleczan jest równoważne z wytworzeniem