I Rozdział 37 V A
kanalika bliższego powstaje również w procesie metabolizmu glutaminy (zob. ryc
374).
3. Mechanizm odpowiedzialny za wydalanie jonu w dystalnej części nefronu jest inny niż w kanaliku bliższym (zob. ryc. 33-1; 374).
I B. | Wytworzenie NH4+. Układ NH^NHJ charakteryzuje się dużą wartością pK’ (około
- 9,2), co oznacza, że w warunkach niskiego pH moczu właściwie cały niepolarny NHjlą.
czy się z jonem H+ i zostaje zamieniony w NH4ł natychmiast po osiągnięciu kanalika dystalnego. Jon NH4ł nie przenika przez błonę komórkową, ponieważ nie jest rozpust czalny w tłuszczach. Wydalenie NH4ł przez nerkę jest sprzężone z wydzielaniem jonu HC03' do osocza.
1. Z fizjologicznego punktu widzenia ważną właściwością buforu NHj/NH4+ jest to, że J jon H+ po połączeniu z buforem wewnątrzkanalikowym (NH3) jest wydalany z mo- i czem w postaci NH4+, tzn. w postaci substancji, która nie zakwasza moczu.
2. W normalnych warunkach wydalanie jonu NH4ł jest ważniejsze dla utrzymania rów- | nowagi kwasowo-zasadowej niż wydalanie kwasoty miareczkowej. Prawidłowa nerka | wydala prawie dwukrotnie więcej kwasu w połączeniu z NH3 (30-50 mEq dziennie) j niż w postaci kwasoty miareczkowej (10-30 mEq dziennie) [zob. tab. 37-1].
a. W ciężkiej, przewlekłej kwasicy metabolicznej NH3 służy jako podstawowy bufor J moczu, a wydalanie NH4+ może wzrosnąć z 30 do 500 mEq dziennie. Wydalanie | H,P04“ w tych warunkach może wzrosnąć tylko o 20-30 mEq dziennie.
b. W ketokwasicy cukrzycowej wydalanie kwasoty miareczkowej może osiągnąć po- | ziom 75-250 mEq dziennie, a wydalanie kwasu w powiązaniu z NH3 wynosi 300-500 mEq dziennie. Należy podkreślić, że stosunek NH4ł do kwasoty mia- | reczkowej pozostaje w zakresie normy, tzn. od 1 do 2,5.
Wydalanie jonu H+. Zysk netto jonów HC03“ przez płyny ustrojowe jest równy sumie
kwasoty miareczkowej i wydalania NH4+ z moczem.
1. Wydalanie kwasów nielotnych (w mEq na dobę) jest równe sumie kwasoty miarect 1 kowej i NH4+ pomniejszonej o stężenie HC03“ w moczu.
2. W warunkach prawidłowych mocz nie zawiera wolnych jonów HC03‘, ponieważ cały ładunek HC03~ pozostający w kanalikach dalszych i zbiorczych po połączeniu z jonami H* ulega resorpcji.
3. Aldosteron zwiększa wytwarzanie NH3 poprzez wpływ na metabolizm komórkowy.
4. Całkowite wydalanie kwasu (NAE) można matematycznie określić jako sumę tempa wydalania kwasoty miareczkowej (TA) i jonu amonowego pomniejszoną o tempo wydalania jonów HC03“ jako:
NAE = [(UTA - V) + (Um„ * • V)] - (U„co. • V),