Kwas zas1261

Jon wodorowy i pH |    537

c. Chociaż C0₂ jest bezwodnikiem kwasowym, jest traktowany jako kwas, ponieważ zwiększa stężenie H”. Rozpuszczony CO_a Jest potencjalnym dawcą jonów H*, a jego stężenie jest proporcjonalne do stężenia rzeczywistego donora jonów H*, jakim jest H₂C0₃. Z tego powodu zaburzenin równowagi kwasowo-zasadowej lepiej jest opisywać za pomocą układu buforowego COj/HCOj" niż HjCOj/HCOj'.

Ze względów praktycznych para buforów HjCOj/HCOj" może być traktowana jako układ HC0₃~ (sprzężona zasada) oraz rozpuszczony C0₂ (sprzężony „kwas”).

2. S oznacza współczynnik rozpuszczalności C0₂ w osoczu w temperaturze 38*C i wynosi 0,03 mmol/l/mm Hg. Jest on stalą proporcjonalności pomiędzy C0₂ a ciśnieniem cząstkowym CO_z. Ilość C0₂ rozpuszczonego w osoczu w temperaturze 38*C można wyliczyć z równania:

rozpuszczony C0₂ " 0,03 • P_COi,

gdzie C0₂ - liczba milimoli C0₂ rozpuszczonego w litrze osocza. Jeżeli P_co we krwi tętniczej wynosi 40 mm Hg, to stężenie C0₂ ([C0₂j) można wyrazić jako

0,03 mmol/l/mm Hg • 40 mm Hg ■ 1,2 mmol/1.

Iloczyn stałej proporcjonalności i ilości ml C0₂ przypadającej na 1 mmol (22,3 ml/ mmol) daje współczynnik rozpuszczalności C0₂ w osoczu równy 0,67 ml/l/mm Hg.

Dla tej wartości współczynnika rozpuszczalności oraz przy ciśnieniu cząstkowym C0₂ równym 40 mm Hg stężenie rozpuszczonego C0₂ można wyliczyć jako:

0,67 ml/l/mm Hg • 40 mm Hg - 26,8 ml/1*.

3.    [HC0₃-] oznacza stężenie jonów dwuwęglanowych wyrażone w mmol/1. Prawidłowa wartość [HC0₃“] w osoczu wynosi 24 mmol (mEq)/l.

4.    Z równania (4) wynika, że C0₂ dostarcza nie tylko jony H\ ale także HC0₃".

1.    Dodanie C0₂ do płynów ustrojowych powoduje wzrost stężenia H^ł nie wpływając w istotny sposób na stężenie HC0„~.

2.    Stosunek stężenia HC0₃^- (24 * 10'^ mol/1) do stężenia H* (4 * 10*⁸ mol/1) wynosi tyle co 24 * 10^-3 mola do4* 10~⁸ mola lub 6 * 10⁵ do 1 lub 600 000 do 1.

3.    Dlatego dodanie C0₂ do roztworu ma znacznie większy wpływ na stosunkowo niewielkie stężenie H⁺ w porównaniu z niewielkim wpływem na duże stężenie HC0₃~.

[C-] Obliczenia na podstawie równania Hendersona-Hasselbalcha

1. Obliczanie pH w sposób tradycyjny. W warunkach prawidłowych osocze krwi tętniczej ma pH 7,4;    = 40 mm Hg oraz [HC0₃'J - 24 mmol/1 (lub 24 mEq/l). Z równa

nia Hendersona-Hasselbalcha otrzymuje się:

■i

^w>uoti około 5% całkowitej ilości COj przenoszonego we krwi tętniczej.