23 (535)

Na drugim końcu skali moc zasad mocniejszych niż jon wodorotlenowy ulega : wyrówianiu w roziwórze wodnym, ponieważ są one praktycznie całkowicie, proto- ' nowane:

NH; + H:0-NH3 + HO"    ‘    /

Jeżeli rozpuszczalnik )est bardziej .kwasowy n*a woda, będzie on -wyrównywał moc słabszych^zasad. Aniony fenoianowy i hydroksylowy wydają się jednakowo mocne w bezwodnym ,kvvasi-e mrówkowym. Nawet kwasy karboksjriowr ją mocnymi zasadmi, gdy są rozpuszczone w kwasie siarkpwym. Odwrotnie, rozpuszczalniki bardzo słabo kwasowe, jak ciekły amoniak, Są stanie różnicować mocne zasady.

6. BADANIE ROZPUSZCZALNOŚCI ZWIĄZKÓW

Ustalenie rozpuszczalności związku organicznego w wybranych rozpuszczalnikach dostarcza wstępnych informacji na temat charakteru badanego związku, ponieważ rozpuszczalność jest ściśle powiązana z budową i obecnością określonych grup funkcyjnych. Wstępne testy na rozpuszczalność pozwalają uzyskać informacje o kwasowym, zasadowym lub obojętnym charakterze _f badane go związku '-(patrz punkt 5.)ł Stanowią one podstawę dozaliczenia związku organicznego do odpowiednie j _ grupy rozpuszczalności, w obrębie ktdrej przeprowadzić można dalsze.testy z wykorzystaniem reakcji charakterystycznych dla poszczególnych grup funkcyjnych.    • :

Do przeprowadzenia prób -rozpuszczalności-- stosuje się następujące rozpuszczalniki, podane w kolejności ich użycia:

-    woda    ,    •

-    eter dietylowy    ‘ ' ■'

-    5% wodny roztwór NaOH

-    5% wodny roztwór NaHCO^    .    !    ’

-    5% wodny roztwór HC1 .    .    ' ^,J"_:i \    h

-    stężony kwąs siarkowy    ;    ' {

-    85% kwas fosforowy    •

Zastosowanie tak wybranych rozpuszczalników ma swoje '■ logiczne -uzasadnienie. Woda ze względu na swą polarność jest dobrym rozpuszczalnikiem związków o wyraźnie polarnym charakterze

...    ł

cząsteczek, w których udział, części niepolarąej (najczęściej węglowodorowej) nie jest duży. Zła rozpuszczalność gwiąz-ku

v

w eterze świadczy o jego silnej polarności.

.23