45288 skanuj0009 (157)

118 6. Zagospodarowanie turystyczne

jedynie mniejsze i starsze hotele, a w nowej części centrum, nowoczesne obiekty o kilkuset miejscach noclegowych. Podobne zjawisko stwierdzono w Lizbonie [Pearce 1987] i w Hongkongu, gdzie stare hotele pozostały na wyspie Hongkong (w centrum Victorii), natomiast nowe obiekty powstały w Koulun, w dzielnicy Tsim Sha Tsui (w połowie lat siedemdziesiątych znajdowało się w niej 2/3 wszystkich miejsc noclegowych miasta). Duże zmiany nie tylko w rozmieszczeniu hoteli, ale również w ich standardzie, wystąpiły w Paryżu, gdzie udział hoteli wysokiej klasy zwiększył się w ciągu kilkunastu lat z 17 do 25%, a odsetek hoteli 1-gwiazdkowych spadł w tym samym czasie z 33 do 24% [Pearce 1987, 185]. Jak podają S. Milne i C. Pohlmann [1998, 183], usługi hotelowe można uznać za czynnik sprzyjający rewaloryzacji dzielnic śródmiejskich w wielkich aglomeracjach. Zajmując się hotelami w Montrealu, wspomniani autorzy stwierdzili, że co prawda recesja w Kanadzie sprawiła, że wykorzystanie miejsc hotelowych spadło z 69,3% w 1987 r. do 55,3% w 1991 r., ale nadejście koniunktury spowodowało, że w 1995 r. wskaźnik wykorzystania wzrósł do 63,8%. Powrót koniunktury przyniósł z jednej strony zmiany organizacyjne w hotelarstwie montrealskim, a z drugiej strony szybki rozwój usług związanych z turystyką, co okazało się czynnikiem korzystnym dla gospodarki miejskiej. W wielu miastach znaczna część hoteli znajduje się w pobliżu dworców kolejowych (np. Berlin, Bruksela). Zjawisko to pojawiło się już w XIX w. i obecnie można je zauważyć np. w Warszawie, gdzie obok licznych hoteli powstałych na przełomie XIX i XX w. (do dzisiaj istnieją hotele „Polonia” i „Metropol”) w ostatnich kilkunastu latach wybudowano kolejne obiekty: „Forum”, „Holiday Inn” i,Marriott”. Zarówno hotele położone niedaleko dworców kolejowych, jak i obiekty powstałe w pobliżu lotnisk (np. koło lotniska Schiphol pod Amsterdamem, obu głównych lotnisk Paryża, londyńskich lotnisk Heathrow i Gatwick itp.), mają w dużym stopniu charakter hoteli tranzytowych¹. Do tej grupy obiektów należy również zaliczyć motele, które z reguły są usytuowane wzdłuż ważniejszych szos oraz w pobliżu dróg wyjazdowych i wjazdowych z lub do miasta [Spack 1975; Pearce 1987]. Są one przygotowane do przyjmowania turystów zmotoryzowanych (stąd dysponują dużymi parkingami, jak również urządzeniami pozwalającymi usunąć usterki w samochodzie, myjniami itp.), na ogół

1

Według L. Butowskiego [1994, 59] rozmieszczenie hoteli na obszarach miejskich w Europie koncentruje się w następujących strefach:

(a) strefa zabudowy staromiejskiej, (b) strefa centrum handlowo-biznesowego, (c) strefa dworców kolejowych, (d) strefa rzeki w granicach miasta (gdzie często występują tzw. botele, zacumowane statki wykorzystywane jako hotele), (e) strefa peryferyjno-podmiejska z podstrefami: podstrefą połączeń drogowych z miastem (z kolejną podstrefą połączenia drogowego miasta z portem lotniczym), podstrefą terenów ekspozycyjno-targowych, podstrefą przedmieścia, podstrefą rekreacyjną.

L. Butowski wyróżnił ponadto w miastach w byłych krajach socjalistycznych (np. Niemieckiej Republice Demokratycznej, Polsce, byłej Czechosłowacji i na Węgrzech) strefę lokalizacji hoteli obejmującą dzielnice mieszkaniowe i przemysłowe. Obiekty tego typu, które występują m.in. w Warszawie, są byłymi hotelami pracowniczymi, które w ostatnich latach stały się ogólnodostępne [Klimczuk 1995, Kot, Kowalczyk 1998].