41268 Scan10211 (2)

Sankcje wadliwej czynności prawnej:

□    nieważność bezwzględna - występuje z mocy samego prawa. Ustawodawca mówi, że „czynność ta jest nieważna”. Sąd ma obowiązek z urzędu uwzględnić tę sankcję. Na tą nieważność może powołać się każda osoba, która ma w tym interes prawny. Tej czynności nie da się uzdrowić, naprawić. Czynność taka uznana zostaje za nieważną od samego początku. Bezwzględna nieważność czynności prawnej powstaje w razie:

1.    dokonania czynności prawnej przez osobę mniemającą zdolności do czynności prawnych (art. 14 §1 KC)

2.    braku świadomości lub swobody (art. 82 KC)

3.    niezachowania formy ad solemnitatem (art. 158 KC)

4.    dokonania czynności sprzecznej z ustawą lub z zasadami współżycia społecznego albo mającej na celu obejście ustawy (art. 58 KC)

□    nieważność względna - czynność nieważna względnie (wzruszalna) wywołuje wszystkie skutki prawne tak, jak gdyby była czynnością niewadliwa. Czynność jest ważna ale są osoby, które mogą ją unieważnić. Istnieją dwa sposoby unieważnienia czynności prawnej nieważnej względnie:

1.    zgodnie z ar. 88 KC ten, kto złożył innej osobie oświadczenie woli pod wpływem błędu lub groźby, może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia przez stosowne oświadczenie złożone na piśmie drugiej stronie: uprawnienie to wygasa w razie błędu z upływem roku od jego wykrycia a w razie groźby z upływem roku od chwili kiedy stan obawy ustał

2.    w niektórych przypadkach do unieważnienia takiej czynności potrzebne jest orzeczenie sądowe (np. unieważnienie małżeństwa)

□    bezskuteczność zawieszona - występuje wtedy, gdy skuteczność czynności zależy od zgody osoby trzeciej. Zgoda może być wyrażona przed dokonaniem czynności lub w jej trakcie. Gdy osoba dokona czynności i nie uzyska na nią zgody osoby trzeciej - jest to czynność kulejąca. Skutki są zawieszone do czasu potwierdzenia przez osobę trzecią. Gdy uzyska się potwierdzenie czynności wtedy czynność tą uznaje się za ważną i skuteczną od samego początku, (art. 103 §1 KC)

□    bezskuteczność względna - oznacza, że czynność jest ważna i wywołuje skutki w stosunku do ogółu, jednakże konkretnie oznaczona osoba może wystąpić o uznanie czynności za bezskuteczną w stosunku do niej. Wynika ona albo z ustawy albo z orzeczenia sądu (art. 59 KC - wynika z niego, że w razie zawarcia umowy, której wykonanie czyni całkowicie lub częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu osoby trzeciej, osoba ta może żądać uznania umowy za bezskuteczna w stosunku do niej, jeżeli strony o jej roszczeniu wiedziały albo, jeżeli umowa była nieodpłatna. Uznania umowy za bezskuteczna nie można żądać po upływie roku od jej zawarcia; np. osoba A chce sprzedać samochód, zgłasza się osoba B, która zawiera z A umowę przedwstępną, że kupi ten samochód od A lecz musi wpierw zorganizować pieniądze. Umowa między A i B jest umową zobowiązującą. Jednakże nim powróciła osoba B, osoba C zaoferowała osobie A o wiele większą kwotę za samochód, doszło między nimi do umowy sprzedaży (rozporządzającej). Osoba B w tym przypadku może wystąpić do sądu o to aby sąd uznał umowę między A i C za bezskuteczną w stosunku do niej (ponieważ A i C uniemożliwili zawarcie umowy przyrzeczonej przez B) - art. 527 KC