45467 str80

E. Biiik»civk/-Grsih<'<v»k.i. Z. Mikulski Hydn/kigm og>Hnu Wursznwu 20oJ ISBN 83-01 -M5T9 X. O by WN PWN 2005

p

Rys. 75. Schemat stawu

c

o

Powszechnie stawem nazywa się sztuczny zbiornik wodny utworzony do celów hodowlanych¹⁶ lub dekoracyjnych. Stawy te powstaje przez ogroblowanie terenu, najczęściej podmokłego, przy niewielkim pogłębieniu; mają one z reguły geometryczny kształt o powierzchni do kilku hektarów, niewielką głębokość (do 2.5 m) i są przystosowane do okresowego spuszczania wody i osuszania dna, w celu przyspieszenia tempa mineralizacji osadów dennych. Stawy są zaopatrywane w wodę najczęściej z pobliskiego cieku. Zwykle stawy rybne tworzą całe kompleksy stawowe.

Sadzawka to płytki zbiornik wodny o niewielkich rozmiarach (do kilku arów). Występuje w naturalnych obniżeniach terenu; jest zasilany wodą gruntową, wodą opadową i roztopową. Często powstały w wyniku spiętrzenia groblą wody odpływającej z obszaru źródłowego.

Basenem jest sztuczny mały zbiornik wodny o regularnym kształcie, wykopany w gruncie (zwykle wybetonowany) i głębokości ok. 1-2 m. Zasilany jest wodą z pobliskiego cieku lub wodą wodociągową. Jego przeznaczenie może być różne: cele przeciwpożarowe, sportowe i kąpielowe. Zbliżone charakterem do basenów są osadniki wodne, służące do wstępnego oczyszczenia wód przeznaczonych na zaopatrzenie (osadzanie części mechanicznych i zawiesiny) lub wstępnego oczyszczania ścieków.

Wyrobisko z wodą jest sztucznym zagłębieniem powstałym po wybraniu utworów powierzchniowych (glinianki, piaskownie, żwirownie, kamieniołomy) wypełnionym wodą, głównie gruntową. Do tej grupy należy zaliczyć także doły potorfowe, tzw. torfianki - niewielkie regularne sztuczne zagłębienia powstałe po eksploatacji torfu i wypełnione wodą gruntową.

Zapadliska z wodą powstają wskutek zapadnięcia się powierzchni terenu wywołanego eksploatacją podziemną i zalania powstałych zagłębień wodą gruntową.

¹⁶ W Polsce stawy rybne zaczęto zakładać na przełomie XII i XIII w. Najstarsze i największe rejony ich występowania to: dolina Baryczy (np. Stawy Milickie), Bzury, górnej Wisły (głównie Kotlina Oświęcimska)

i Odry.

80

o

o>

O

©

©

&