46449 skanuj0009

Etapy ontogenezy człowieka

Niemowlęta doskonale radzą sobie w wo- Wspólna zabawa jest okazją do poznania dzie, ale poczucie bezpieczeństwa zapew- upodobań innych dzieci i do kształtowania nia im obecność rodzica.    postaw społecznych.

Młodzież często manifestuje swój bunt    Okres dorosłości trwa najdłużej, pozwala

wobec dorosłych i zasad, jakimi się oni    cieszyć się pełnią sił fizycznych i intelek-

kierują.    ■ ■ • tualnych.

Ontogeneza, czyli rozwój osobniczy, jest to ogól zmian zachodzących

w orgąni2JT)ie_;:.qd. ..^Jjegą.^jfśpia.do śmierci. W procesie tym

wyróżnia się dwa etapyóprenatałny (płodowy) oraz postnatalny (po-

zapfodowy). -Etap postnatalny dzieli się na 6 okresów.

•    Okres noworodkowy - trwa od chwili narodzin do ukończenia pierwszego miesiąca życia. Na tym etapie organizm przystosowuje się do życia w nowym środowisku. Noworodek jest całkowicie zależny od matki, konieczny-jest- bliski z nią kontakt i karmienie piersią.

•    Okres niemowlęcy - trwa od końca pierwszego do końca dwunastego miesiąca życia. W tym czasie następuje szybki przyrost długości i masy ciała. Pojawiają się pierwsze zęby mleczne, rośnie sprawność ruchowa niemowlęcia. Zwiększa się też jego zdolność percepcji; pilnie obserwuje otoczenie, próbuje naśladować zachowania bliskich i podejmuje pierwsze próby mówienia.

•    Okres dziecięcy - trwa mniej więcej od opanowania sztuki chodzenia, czyli od drugiego roku życia, do osiągnięcia wieku dojrzewania (czyli do 11.-14. roku). Jest to okres bardzo intensywnego wzrostu, dalszego szybkiego rozwoju sprawności ruchowej i intelektualnej, doskonalenia mowy, zastępowania zębów mlecznych przez stałe.

•    Okres młodzieńczy - jest też nazywany okresem dojrzewania, trwa do momentu uzyskania pełnej dojrzałości (do 18.-20. roku życia). Charakterystyczne dla tego okresu są gwałtowne zmiany hormonalne i wahania emocjonalne. W tym czasie ustalają się proporcje data charakterystyczne dla osoby dorosłej.

•    Okres dorosłości - można go podzielić na trwający do około 40. roku życia okres dojrzałości oraz trwający średnio do 65. roku życia okres wieku średniego. W tym czasie organizm osiąga szczytową kondycję fizyczną i intelektualną, a jednocześnie zachodzą pierwsze zmiany prowadzące do starzenia się organizmu. Pojawiają się siwe wtosy, zmarszczki, kobiety wchodzą w okres przekwitania (klimakte-rium), mężczyźni ten proces przechodzą nieco później.

•    Okres starości - zaczyna się po 65. roku życia. Charakteryzuje się stopniowym spadkiem sprawności fizycznej, czasami zmniejszającą się wydolnością intelektualną. Utrzymywana aktywność fizyczna i in-

- telektualna może znacznie spowolnić te procesy.

3.    Dla każdego z wymienionych procesów podaj nazwę kontrolującego go hormonu i miejsce wydzielania tego hormonu.

a)    Skurcze macicy podczas porodu:.............................................................................................

b)    Wytwarzanie mleka:............................................................................................................

c)    Wyrzut mleka w odpowiedzi na ssanie:......................................................................................

4.    Napisz, który hormon hamuje wydzielanie prolaktyny w czasie ciąży.

5. Podaj dwie zalety karmienia noworodka piersią.

6. a) Opisz różnice pod względem zawartości składników odżywczych między wytwarzaną przez matkę siarą a mlekiem wytwarzanym później.

^!odaj powody tych różnic

7. V*.yriiień zmiany, jakie zachodzą - organizmie w okresie mfo^.^ończym.